Thực ra, đây là hiện tượng khan hiếm ảo, bởi Việt Nam không khan hiếm lúa gạo, khi nhìn về tình hình sản xuất, tiêu dùng và xuất khẩu trong những năm qua cũng như hiện nay.

Với mức lương thực có hạt bình quân đầu người đạt 306 kg như năm 1989 mà nước ta đã đủ dùng trong nước và xuất khẩu tới hơn 1,4 triệu tấn gạo. Sản lượng lương thực có hạt bình quân đầu người năm 2005 thấp hơn năm 2004, nhưng đã có lượng gạo xuất khẩu cao hơn xấp xỉ 1 triệu tấn gạo... Trong khi cân đối lương thực hiện nay khác so với các năm trước kia ở nhiều điểm: lượng lương thực dùng làm giống ít hơn nhiều; lượng gạo ăn bình quân đầu người cũng ít hơn trước do bữa ăn được cải thiện hơn (gạo có chất hơn, có nhiều thức ăn hơn,...).

Ngay vào lúc này, việc cân đối lương thực cũng không có gì căng thẳng. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, các tỉnh phía Nam đã thu hoạch rộ lúa đông xuân, riêng vùng đồng bằng sông Cửu Long đã cơ bản thu  hoạch xong, ước tính năng suất có thể đạt 63,1 tạ/ha, tăng 2,9 tạ/ha so với vụ đông xuân năm trước, sản lượng đạt trên 9,6 triệu tấn, tăng 55 vạn tấn (tương đương với khoảng 35 vạn tấn gạo). Nhờ được mùa, được giá, bà con nông dân các địa phương phía Nam đã mở rộng diện tích gieo sạ lúa hè thu, tăng hàng chục phần trăm so với năm trước, có nhiều tỉnh còn tăng cao  hơn như Long An, Đồng Tháp, Trà Vinh, Vĩnh Long. Các tỉnh phía Bắc do tác động của đợt rét đậm, rét hại hiếm thấy đã làm cho hàng trăm nghìn hecta lúa mới cấy và hàng chục nghìn hecta mạ bị chết, nhưng do giá lúa gạo tăng cao, nên sau đó đã phấn đấu cấy hết diện tích và chăm bón tốt, lại gặp thời tiết thuận nên lúa sinh trưởng, phát triển rất tốt, hứa hẹn một vụ lúa bội thu nếu không có diễn biến bất thường về thiên tai, sâu bệnh. Đó là chưa kể đến nay cả nước đã gieo trồng được 510 nghìn hecta ngô, tăng gần 10% so với năm trước...

Trong khi đó, xuất khẩu gạo trong 4 tháng qua ước đạt 1.567 nghìn tấn, chỉ tăng trưởng 16 vạn tấn so với cùng kỳ, còn thấp hơn mức tăng sản lượng lúa đông xuân ở đồng bằng sông Cửu Long.

Với tình hình cân đối như trên thì lương thực có hạt ở trong nước không những không thiếu mà đang còn dư dật. Hơn nữa, đất nước nằm ở nhiều vĩ độ có khí hậu phù hợp với việc rải vụ; trong cả nước, lúc nào cũng có gieo cấy, lúc nào cũng có thu hoạch; người dân từ lâu đã thoát khỏi cảnh "đói góp" mà đã "no dồn" trong nhiều năm, đã bỏ dần thói quen tích trữ lương thực. Nếu nay lại lao vào tích trữ (từ người sản xuất, chế biến, lưu thông xuất khẩu) thì sẽ tự làm khổ mình. Người sản xuất sẽ bị thiệt khi bán muộn lúc giá đã xuống. Người lưu thông, chế biến, xuất khẩu sẽ bị đọng vốn, tốn kém chi phí bảo quản, tăng hao hụt,... và khi giá xuống sẽ bị lỗ "kép". Tóm lại là không nên tích trữ mà cần đẩy mạnh bán ra để tranh thủ lúc giá còn cao như bây giờ.
Nguồn: Thanh Niên