Theo một số chuyên gia, mức cắt giảm này còn khiêm tốn, cần phải làm mạnh tay hơn mới góp phần kiềm chế lạm phát.

Các địa phương điều chỉnh lại danh mục dự án đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước dựa trên những tiêu chí cơ bản như: dự án không có trong qui hoạch được duyệt, chưa đủ thủ tục theo qui định, vướng mắc về thủ tục đầu tư, chưa giải phóng mặt bằng, dự án chưa cấp bách, đầu tư không hiệu quả...

Giảm không đáng kể

Tại TP.HCM, đến ngày 22-5, danh sách các dự án đình hoãn cắt giảm vẫn chưa được UBND TP chính thức thông qua, nhưng một phó giám đốc Sở KH-ĐT cho biết có gần 400 dự án thuộc nhiều lĩnh vực như hạ tầng cơ sở, y tế, giáo dục, viễn thông... với số vốn lên đến hàng trăm tỉ đồng đang được làm rõ phần nào cắt hẳn không đầu tư tiếp, phần nào tạm ngưng, dự án nào tiếp tục đầu tư.

Trong đó, Sở Bưu chính - viễn thông TP.HCM đã đề xuất tạm dừng thực hiện 15 dự án trong lĩnh vực công nghệ thông tin có sử dụng ngân sách với tổng kinh phí trên 67 tỉ đồng. Các dự án này đã được UBND TP.HCM giao vốn nhưng chủ đầu tư vẫn chưa triển khai, tiến độ chậm, thiết kế ban đầu được phê duyệt không còn phù hợp với yêu cầu công nghệ hiện nay.

Trong danh mục các dự án phải cắt giảm đầu tư từ nguồn vốn ngân sách có khá nhiều dự án xây dựng, sửa chữa tòa nhà của một số sở, ngành, trung tâm của TP.HCM. Đặc biệt, dự án "Ngôi nhà VN" tại Singapore của TP.HCM cũng đã được quyết định "chấm dứt sứ mạng lịch sử" sau hơn hai năm hoạt động. "Ngôi nhà” này mỗi năm tiêu tốn khoảng 100.000 USD.

Hà Nội cũng đã hoàn tất danh sách 29 dự án sẽ dừng triển khai, đình hoãn, giãn tiến độ với số vốn cắt giảm hơn 518 tỉ đồng. Trong đó, có bảy dự án với tổng mức đầu tư dự kiến 39,2 tỉ đồng phải dừng triển khai do chưa thật sự cần thiết, chưa tìm được nguồn vốn bố trí. Cụ thể như dự án xây dựng trụ sở làm việc Sở KH-ĐT, dự án Cung Văn hóa thể thao thanh niên Hà Nội, dự án cải tạo đường 70...

Bảy dự án khác đã bố trí vốn phải đình hoãn triển khai cắt giảm 97,1 tỉ đồng do còn nhiều vướng mắc trong giải phóng mặt bằng hoặc chưa thật sự cấp bách gồm: sáu dự án xây dựng trụ sở (giảm 29 tỉ) và dự án thu gom và xử lý nước thải hồ Tây (giảm 67 tỉ).

Còn lại 15 dự án phải giãn tiến độ thi công do chậm tiến độ hoặc còn nhiều vướng mắc trong giải phóng mặt bằng với số vốn cắt giảm gần 420 tỉ đồng. Trong đó, dự án thoát nước cải tạo môi trường Hà Nội bị cắt giảm nhiều nhất 120 tỉ đồng, kế đó là dự án giải tỏa các hộ dân khỏi khuôn viên các trường học của Hà Nội (giảm 64 tỉ), dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội (giảm 51 tỉ), dự án đường vành đai 1 đoạn Ô Đông Mác - Nguyễn Khoái (giảm 50 tỉ).

Theo UBND TP Hà Nội, toàn bộ phần kinh phí cắt giảm 518 tỉ đồng này sẽ được cân đối, bố trí cho các dự án thật sự bức thiết, có hiệu quả và có thể hoàn thành ngay trong năm nay.

Tại TP Đà Nẵng, theo phó giám đốc Sở KH-ĐT Huỳnh Văn Thanh, cơ quan này đã đề nghị UBND TP Đà Nẵng giãn tiến độ năm dự án và cắt vốn đầu tư đã bố trí cho bốn dự án khác từ nguồn vốn đầu tư ngân sách nhà nước. Trong chín dự án này vốn đầu tư khoảng 130 tỉ đồng, so với tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản năm 2008 của Đà Nẵng là 2.400 tỉ đồng.

20.000 tỉ đồng mới có ý nghĩa

Bước đầu với tổng số chín bộ ngành và 30 địa phương, tổng số dự án dự định cắt giảm là gần 600 với tổng vốn khoảng 2.000 tỉ đồng. Theo ông Nguyễn Đình Cung - trưởng ban kinh tế vĩ mô Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, mức cắt giảm này là quá ít ỏi. Ước tính số vốn được cắt giảm, đình hoãn trên cả nước chỉ khoảng 5.000 tỉ đồng. "Đây là con số được đoán trước vì ai cũng biết nếu để các địa phương, bộ ngành tự cắt, họ sẽ rất khó xử" - ông Cung nhận định.

Cũng theo ông Cung, cắt giảm, đình hoãn các công trình không hiệu quả, chưa thật cần thiết là một biện pháp nhằm giảm tổng cầu của xã hội. Hiện đầu tư nhà nước chiếm khoảng 47% tổng đầu tư xã hội - một nguồn cầu rất lớn về hàng hóa và là một nguồn cung tiền quan trọng gây lạm phát, nhất là khi đầu tư từ nguồn vốn ngân sách là loại đầu tư dễ bị thất thoát nhiều nhất. Ông Cung cho rằng trong thời điểm này cần thiết có biện pháp hành chính. "Trong tổng số đầu tư từ ngân sách năm 2007 khoảng 112.000 tỉ đồng, phải cắt được cỡ 20.000 tỉ mới thật sự có ý nghĩa trong việc chống lạm phát".

Còn theo PGS.TS Nguyễn Văn Nam - nguyên thành viên Ban nghiên cứu của Thủ tướng, con số cắt giảm này cho thấy việc cắt giảm mang tính tượng trưng hơn là thực tiễn. Theo ông Nam, "nếu để tự cắt, rồi lại lấy tiền cắt cho công trình khác thì không loại trừ khả năng nhiều nhà thầu phải chạy để không vào danh sách bị đình hoãn". Ông Nam cho rằng: "Cần thanh tra, kiểm tra xem các địa phương đã làm nghiêm túc chưa, nếu thấy việc cắt giảm ở nơi nào mang tính hình thức thì phải làm lại".

Bên cạnh việc cắt giảm các công trình đầu tư không hiệu quả, theo PGS.TS Nguyễn Văn Nam, cần thúc đẩy nhanh tiến độ đầu tư để nhanh chóng làm ra sản phẩm, "vì qua theo dõi, hầu như công trình lớn nào của Nhà nước cũng bị kéo dài thời gian thi công và phải bổ sung vốn gây tốn kém. Có dự án phải nâng gấp đôi số tiền đầu tư, như Nhà máy lọc dầu Dung Quất là một ví dụ cần rút kinh nghiệm".
Nguồn: Tuổi trẻ