Mức lạm phát này cao hơn mức lạm phát của cả năm 2007 (12,63%) và cao hơn mức cả năm của 15 năm qua (tính từ năm 1993). So với tháng 12 năm 2007, thì đường biểu diễn chỉ số giá qua các tháng đi lên gần như một đường thẳng (xem biểu đồ).

 Trong tổng giá trị hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng của dân cư, thì nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống có tốc độ tăng giá cao nhất - 5 tháng đã tăng tới 26,56%, riêng giá lương thực tăng vọt lên 52,88%. Giá lương thực tăng quá cao chủ yếu do giá thế giới tăng cao hơn trong nước, đặc biệt với tin đồn đã làm giá gạo tăng cực mạnh trong mấy ngày, sau đó đã giảm xuống, nhưng vẫn cao hơn giá trước khi tăng. Giá thực phẩm tăng cao (5 tháng tăng 18,23%) chủ yếu do một số người dân chăn nuôi ít, mức sản xuất thực phẩm chăn nuôi bình quân đầu người thấp, nay lại thêm dịch bệnh gia súc, gia cầm gây thiệt hại lớn. Giá ăn uống ngoài gia đình tăng cao (5 tháng tăng 19,5%) do giá lương thực, thực phẩm tăng, do chi phí vận chuyển tăng, do người kinh doanh cũng đẩy thêm theo kiểu nước lên thuyền lên. Giá cả nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng cao không chỉ làm cho giá tiêu dùng chung tăng cao, mà còn làm cho người có thu nhập thấp gặp khó khăn hơn, làm gia tăng chênh lệch giàu nghèo.

Ngoài nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống, tiền thuê nhà ở, điện, nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng cao chủ yếu do giá vật liệu xây dựng, nhất là xi măng, sắt thép - những vật liệu xây dựng chủ yếu - thay nhau tăng, góp phần làm cho tiến độ thi công các công trình bị chậm và giá xây dựng lên cao. Giá đất mặc dù đã giảm nhưng giá bất động sản vẫn còn cao đối với người thuê nhà, muốn cải thiện về nhà cửa.

Giá nhóm phương tiện đi lại -  bưu điện 5 tháng tính chung tăng 10,20%, song do giá bưu chính viễn thông giảm mạnh (giảm 9,21%) kéo xuống, như vậy là giá phương tiện đi lại tăng rất cao, chủ yếu do giá xăng dầu tăng trong hai đợt trước đã chuyển vào chi phí đi lại.

Có 4 yếu tố tác động gây áp lực đối với lạm phát. Về yếu tố tiền tệ, tăng trưởng dư nợ tín dụng năm 2007 lên tới 53,8%, cao gấp rưỡi tốc độ tăng dư nợ huy động, cao gấp 6,3 lần tốc độ tăng GDP. Năm tháng đầu năm nay, dư nợ cho vay tăng 18%, bằng 60% hạn mức của cả năm và cao gấp 4 lần tốc độ tăng dư nợ huy động (4,3 - 4,4%). Nguyên nhân chủ yếu do lãi suất huy động trong một thời gian dài bị thực âm, mãi đến 19.5 mới được tăng lên, nhưng nếu tính cho 5 tháng qua cũng như tính chung cho cả năm thì vẫn bị thực âm, có chăng nếu những tháng tới giá tiêu dùng tăng thấp thì lãi suất có thể tiến đến thực dương. Yếu tố chi phí đẩy vẫn tạo áp lực lạm phát, nhất là chi phí về vốn, về thuê bất động sản, về nguyên nhiên vật liệu,... Yếu tố cầu kéo vẫn tác động mạnh, khi tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 4 tháng tăng tới gần 30% so với cùng kỳ năm trước, nếu loại trừ yếu tố tăng giá thì vẫn tăng 10,1%, cao gấp rưỡi tốc độ tăng GDP (tính theo giá so sánh). "Nhập khẩu lạm phát" vẫn lớn do giá nhập khẩu tính bằng USD tăng, do tỷ giá VND/các đồng tiền khác tăng mạnh, ngay cả tỷ giá VND/USD gần đây cũng tăng mạnh trở lại (nhập siêu 5 tháng cũng đã lên đến trên 14,4 tỉ USD, cao hơn mức nhập siêu của cả năm 2007).

Ngoài bốn yếu tố trên, còn có một lượng tiền không nhỏ từ thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản do giá trên các thị trường này bị sút giảm đã chuyển sang thị trường hàng hóa, dịch vụ tạo sức ép tăng giá tiêu dùng.

Từ tốc độ tăng trong 5 tháng, theo thống kê kinh nghiệm về tốc độ tăng trong 7 tháng còn lại của các năm trước và các yếu tố tác động trong thời gian tới, nếu không có các biện pháp quyết liệt hơn nữa thì dự báo mức lạm phát cả năm sẽ không dưới mức 20%.
Nguồn: Thanh Niên