Trao đổi với chúng tôi, ông Cao Sĩ Kiêm, thành viên Hội đồng tư vấn tiền tệ quốc gia cho biết hiện có thông tin không chỉ các doanh nghiệp gặp rất nhiều mà cả các ngân hàng thương mại cũng phải mua ở thị trường tự do.

Ông Kiêm cho rằng nếu tin đồn này là thật, thì chính sách có vấn đề, hoặc là tỷ giá quy định biên độ 1% là không hợp lý. Hoặc là tắc ở mặt nghiệp vụ…

Một chính sách ra mà không thực hiện được thì chính sách phải được bổ sung. Hai là đúng rồi mà do người thực hiện có ý đồ trục lợi thì phải kiểm tra và xử lý nghiêm.

Ông nghĩ như thế nào về việc ngân hàng thương mại nói không thể mua được ngoại tệ nếu bán theo đúng tỷ giá quy định và nảy sinh hiện tượng lách luật để sinh ra các khoản phụ thu khác?

Nếu để cho các ngân hàng lách luật “đẻ” ra các khoản phụ thu, mà mỗi ngân hàng có một cách làm khác nhau thì sẽ loạn hết cả thị trường, thành ra không minh bạch, dân không biết đằng nào mà lần. Mà không công khai sẽ là rất nguy hiểm.

Nguyên tắc là tỷ giá phải được thị trường chấp nhận tức là phải mua bán được bình thường. Khi như thế rồi thì phải chấp hành nghiêm chỉnh, nếu vi phạm, thêm những chi phí vô lối làm loạn thị trường phải xử lý rất nghiêm.

Nhất là trong lúc này, bên cạnh việc điều hành ngoài nhanh nhạy quyết đoán thì cần phải nghiêm minh trong xử lý thông tin.

Trong tình hình lạm phát có rất nhiều khó khăn dễ nảy sinh đầu cơ, trục lợi, gian lận. Cho nên phải rất nghiêm nhưng chính sách phải phù hợp để người ta kinh doanh bình thường.

Vấn đề hiện nay, có thể là chỉ số chưa hợp lý. Nên cần phải điều chỉnh lại.

Hiện nhiều doanh nghiệp rất bức xúc vì phải mua USD ở ngân hàng ngang với mức giá của thị trường chợ đen?

Hiện tượng doanh nghiệp gặp khó trong mua ngoại tệ ở các ngân hàng thì các ngân hàng thương mại và Hiệp hội ngân hàng phải làm việc với Ngân hàng Nhà nước để có biện pháp can thiệp thị trường.

Còn thực tế diễn ra trên thị trường nếu đúng như phản ánh thì có nghĩa chính sách của Ngân hàng Nhà nước đưa ra cần phải điều chỉnh.

Nếu chính sách đưa ra mà người phải chấp hành không chấp hành thì có 2 điều cần xét: Chính sách sai hoặc ý thức chấp hành kém. Cả hai điều này đều phải sửa.

Tháo cho DN và các ngân hàng thì NHNN cần phải có những biện pháp gì?

Có ba biện pháp.

Thứ nhất là phải theo dõi rất sát cung cầu của thị trường để điều hành tỷ giá theo biên độ đã có một cách rất linh hoạt, thích hợp.

Thứ hai: phải có sự kiểm tra rất chặt chẽ để khuyến khích, tạo điều kiện động cơ cho các bên làm tốt, đồng thời phải là có chế tài xử phạt nghiêm những đối tượng nhân cơ hội này “đục nước béo cò” kiếm lợi.

Thứ ba cũng rất quan trọng là thông tin phải rõ ràng, minh bạch để người dân nắm hiểu được tình hình. Tránh tình trạng người dân không hiểu, nghe tin đồn mà hoảng hốt.

Theo ông, tỷ giá hiện nay có phù hợp không? Chính sách này có điều gì cần sự thay đổi?

Giá 18.000/ USD ở thị trường tự do không căn cứ được vì nó mang yếu tố đầu cơ mà thị trường này chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng phương tiện thanh toán, hay trong tổng kinh doanh ngoại tệ.

Nếu như cung cầu thị trường có vấn đề mà nhiều ngân hàng không mua được thì cần phải xem lại. Một là yếu tố đầu cơ. Hai là tỷ giá.

Ngân hàng Nhà nước cũng đang có sự điều chỉnh. Trước đây biên độ là 1% nay đã được nâng lên 2%. Thị trường đang đo hiệu quả của việc điều chỉnh này.

Nếu các ngân hàng không thu được ngoại tệ thì chứng tỏ có vấn đề. Có người cho rằng việc áp dụng chính sách tỉ giá như hiện nay là được, có người cho là chưa được. Cần phải phân tích cái được và cái chưa được để điều chỉnh.

Theo ông hiện nay thị trường có thực sự thiếu USD?

Nói về vĩ mô hiện nay thì cung cầu thị trường không có vấn đề gì lớn. Cán cân thanh toán của ta thời điểm hiện nay vẫn dương về USD, kể cả về kiều hối, đầu tư, xuất nhập khẩu.

Còn nếu doanh nghiệp kêu gặp khó khăn trong mua USD thì có thể do chính sách, việc điều hành hoặc do yếu tố đầu cơ.

Vậy có yếu tố đầu cơ từ chính các ngân hàng?

Đã nói là đầu cơ thì không loại trừ doanh nghiệp, ngân hàng, người dân… Trong tình hình hiện nay, ai cũng phải tính. Có thể tôi ăn bữa này tôi để dành bữa này, không bán nữa, tranh thủ vơ về. Cái này gọi là đầu cơ cũng được mà là phương pháp kinh doanh cũng được.

Rất khó phân biệt. Điển hình nhất của đầu cơ là thông tin thiếu gạo được tung ra trong khi lương thực của chúng ta vẫn thừa đáp ứng nhu cầu. Thông thường khi khan hiếm sẽ sinh ra đầu cơ, dẫn đến rối loạn thị trường.

Xin cảm ơn ông

Nguồn: Tiền Phong