* Thưa ông, việc triển khai kiểm toán các tập đoàn, tổng công ty vào thời điểm này xuất phát từ đòi hỏi của dư luận hay theo kế hoạch đã định?

- Kế hoạch kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước luôn được xây dựng sớm, từ năm trước, mang tính thường xuyên và có nguyên tắc. Ví dụ nguyên tắc chu kỳ là mỗi tập đoàn, tổng công ty được kiểm toán thì chu kỳ ngắn nhất là 3-4 năm mới quay lại. Hoặc nguyên tắc chọn mẫu... Ngoài ra kiểm toán có thể được thực hiện theo yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ ngoài danh mục của kế hoạch kiểm toán năm đã được tổng Kiểm toán Nhà nước quyết định... Năm nay, kiểm toán 23 tập đoàn, tổng công ty và các ngân hàng, tổ chức tài chính nhà nước là theo kế hoạch xây dựng trước, theo nguyên tắc kiểm toán thường xuyên. Tuy nhiên, kế hoạch kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước, ngoài việc tuân thủ các qui định, nguyên tắc cũng thường xây dựng trên đòi hỏi của thực tiễn, của dư luận.

* Kiểm toán sẽ được thực hiện ở những lĩnh vực nào, thưa ông?

- Chúng tôi kiểm toán theo bốn nội dung: sử dụng, quản lý vốn và tài sản nhà nước; doanh thu, chi phí, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh; kiểm toán việc thực hiện các nghĩa vụ ngân sách, tức là nộp thuế, phí...; việc tuân thủ pháp luật và các chế độ chính sách kế toán, tài chính của Nhà nước. Trong quá trình kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước cũng chú trọng vào các vấn đề đang được Quốc hội, Chính phủ và nhân dân quan tâm như việc đầu tư ngoài lĩnh vực chính, huy động vốn vay quá lớn so với vốn điều lệ, tiềm ẩn nguy cơ rủi ro hay việc tính giá thành sản phẩm. Nhất là với những mặt hàng Nhà nước đang quản lý giá, doanh nghiệp đang giữ thế độc quyền...

* Để làm rõ những vấn đề này, Kiểm toán Nhà nước sẽ căn cứ vào những cơ sở nào?

- Cơ sở chính là những qui định pháp lý. Ví dụ để làm rõ vấn đề đầu tư ra ngoài doanh nghiệp, vấn đề huy động vốn thì chúng tôi phải căn cứ vào Luật doanh nghiệp nhà nước, các qui chế về quản lý tài chính và đầu tư vốn nhà nước ra ngoài. Một trong những chức năng chính của Kiểm toán Nhà nước là tư vấn, khuyến cáo các đơn vị được kiểm toán cũng như cơ quan quản lý. Nếu có đơn vị nào rơi vào diện đó thì chúng tôi sẽ tư vấn, khuyến cáo. Tất nhiên để đi đến kết luận còn phải phân tích rõ nội hàm từng con số, từng lĩnh vực, từng hoàn cảnh.

* Với Tập đoàn Điện lực VN, công tác kiểm toán sẽ chú trọng tới khâu giá thành. Vậy khó khăn lớn nhất trong phần việc này là gì, thưa ông?

- Quan điểm của chúng tôi là cần tiến tới một giá kinh doanh điện hợp lý. Có nghĩa là sản xuất phải có lãi, dần dần xóa bỏ bao cấp, bù lỗ trên nền tảng một thị trường thật sự cạnh tranh, công bằng. Tuy nhiên muốn làm được như vậy, trước tiên phải xác định chính xác giá thành điện hình thành từ những chi phí nào, hợp lý hay chưa, mức độ tổn thất thế nào, cơ chế phân phối, công nghệ vận hành, truyền tải... Tóm lại, doanh nghiệp nên được bán sản phẩm với giá hợp lý, nhưng ngược lại họ phải sản xuất kinh doanh một cách hiệu quả nhất. Như tiết kiệm chi phí tổn thất, nâng cao hiệu suất lao động, tiết kiệm đầu vào, áp dụng công nghệ khoa học kỹ thuật tiên tiến... Khó khăn lớn nhất của chúng tôi để kiểm toán giá thành điện là đòi hỏi kiểm toán viên không chỉ hiểu biết phương pháp tính giá thành mà còn phải biết đặc điểm kỹ thuật của ngành điện.

* Khi tiến hành kiểm toán các đơn vị lớn như vậy, Kiểm toán Nhà nước có vấp phải "vùng cấm" hay sức ép nào không, thưa ông?

- Chúng tôi làm việc theo đúng qui định và nguyên tắc, không có bất cứ "vùng cấm" nào. Sức ép duy nhất chính là làm sao tìm được đúng bản chất vấn đề và đưa ra những khuyến cáo tư vấn, kiến nghị có hiệu quả.

* Kết quả kiểm toán sẽ được công bố ra sao?

- Chúng tôi sẽ thực hiện theo qui định của Luật kiểm toán nhà nước sau khi có kết quả kiểm toán.

Nguồn: Tuổi trẻ