DN nào cũng thiếu vốn
Từ tháng 2.2008 đến nay, người ta thấy hầu như ngành nào, DN nào cũng kêu thiếu vốn. Các DN ngành thép, ximăng, da giày, dệt may, điện, lương thực... "lao đao" vì thiếu vốn hoạt động. Nhằm kiềm chế lạm phát, Chính phủ chỉ đạo NHNN phải rút bớt tiền ra khỏi lưu thông bằng việc điều hành và kiểm soát tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán và tăng dư nợ (không quá 30% so mức dư nợ cuối năm 2007).

Với nhiều giải pháp quyết liệt, đến cuối tháng 6.2008, tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán đã giảm thấp (chỉ bằng 21,9% cùng kỳ năm trước). Tốc độ tăng dư nợ toàn ngành gần 20%, nhưng chủ yếu là tăng trong 3 tháng đầu năm, mấy tháng gần đây mức tăng rất thấp. Tháng 5, dư nợ hệ thống chỉ tăng 0,1% so tháng 4.2008 (riêng khối NHTM Nhà nước giảm 0,4%). Với mức tăng như vậy, rõ ràng là ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các DN trong một nền kinh tế chủ yếu trông vào vốn NH.

Tăng tính thanh khoản cho nền kinh tế
Thiếu tính thanh khoản, khối lượng giao dịch tài chính trong nền kinh tế bị giảm và các hoạt động kinh tế đã giảm theo, nhu cầu tụt thấp và tỉ lệ lạm phát tháng 6 đã bắt đầu giảm. Đây là những diễn biến đúng với lý thuyết về kiềm chế lạm phát. Nhưng vấn đề đặt ra là những khó khăn trong hoạt động sản xuất-kinh doanh do thiếu vốn đang có nguy cơ có thể gây ra những bất ổn không chỉ trong nền kinh tế, ảnh hưởng đến an sinh xã hội và giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế trong những tháng cuối năm...

Có lẽ chính vì vậy, Chính phủ và NHNN đã xem xét đến việc tăng tính thanh khoản cho nền kinh tế. Gần đây, chỉ tiêu tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng cả năm không vượt quá 30% đã không thấy NHNN đề cập nữa. Thay vào đó là quan điểm tốc độ tăng trưởng tín dụng ở mức hợp lý, không gây trở ngại cho hoạt động SX-KD.

Chính thức ngày 25.6, tại công văn số 970/TTg-KTTH về việc thực hiện biện pháp kiềm chế lạm phát và bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô những tháng cuối năm 2008, Thủ tướng Chính phủ có ý kiến: "Bảo đảm duy trì được tốc độ tăng trưởng tín dụng ở mức hợp lý, thấp hơn năm 2007; đồng thời áp dụng các biện pháp quản lý hữu hiệu để từng bước nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng, hạn chế đến mức thấp nhất phát sinh nợ xấu của các TCTD". Tốc độ tăng trưởng dư nợ năm 2007 của hệ thống NH là 53%, như vậy giới hạn tối đa tốc độ tăng trưởng tín dụng năm 2008 thấp hơn mức này.

Dư nợ NH chưa chắc đã tăng mạnh
Dù tốc độ tăng dư nợ không còn là chỉ tiêu "cứng" nữa nhưng nhiều khả năng tốc độ tăng dư nợ NH năm 2008 sẽ ở mức thấp hơn nhiều so năm 2007. Thời gian tới cũng sẽ có một số yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng tín dụng như: 1/ Danh mục, giá trị của dự án đầu tư công trong trong kế hoạch năm 2008 phải cắt giảm, nhiều dự án xây dựng mới tạm dừng. 2/ Một số danh mục và mặt hàng phải hạn chế NK. 3/ Thị trường BĐS chưa có dấu hiệu hồi phục, TTCK nhiều khả năng còn biến động theo xu hướng sụt giảm. 4/ Giá dầu bất ổn sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến giá thành sản xuất-kinh doanh nên DN còn rất nhiều khó khăn không đủ năng lực vay vốn. 5/ Một phần vốn NH còn đang "đọng" trong BĐS và CK chưa quay về NH để quay vòng mới...

Một "rào cản" nữa sẽ khiến cả NH và DN đều khó khăn trong quan hệ tín dụng, đó là vấn đề lãi suất kinh doanh. Hiện mặt bằng vốn huy động của NH đang rất cao (từ 18%-20%/năm) trong khi trần lãi suất cho vay VND chỉ là 21%/năm. NH thì không thể hạ lãi suất cho vay, trong khi rất ít DN đạt mức lợi nhuận trên 20%/năm. Nếu DN nào vay thì cũng chỉ để đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn, cấp bách hoặc duy trì hoạt động chứ cũng không có lãi trả NH. Nếu tình trạng lãi cao kéo dài thì quá sức chịu đựng của DN và NH cũng không muốn cho vay ra. GĐ phụ trách nguồn vốn của một NH nói: "Nhu cầu vay lớn nhưng chúng tôi sợ không dám cho vay. Lãi suất cho vay thấp thì lỗ, lãi suất cho vay cao thì khả năng là mất vốn vì DN không có khả năng trả nợ".

Chủ trương của NHNN là thời gian tới sẽ điều hành lãi suất theo tín hiệu thị trường, định hướng lãi suất lâu dài sẽ giảm dần tương ứng với sự giảm dần của lạm phát. Hạ lãi suất mới có thể khuyến khích người tiêu dùng và DN vay tiền, đầu tư vào SX-KD và thúc đẩy nhu cầu cũng như tăng trưởng nền kinh tế.
Nguồn: Lao Động