Môi trường kinh doanh được cải thiện

Đây là lần thứ hai VCCI tổ chức điều tra, nghiên cứu và công bố Báo cáo thường niên - Doanh nghiệp Việt Nam. Trưởng nhóm nghiên cứu, tiến sĩ Phạm Thị Thu Hằng, Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp đánh giá: "Môi trường kinh doanh của Việt Nam được cải thiện. Mức độ thuận lợi kinh doanh của Việt Nam năm 2008 xếp thứ 91/178 quốc gia, tiến xa so với năm 2007 là 104/175. Việt Nam lọt vào 10 nền kinh tế hấp dẫn về đầu tư của các tập đoàn xuyên quốc gia trong giai đoạn 2007 - 2009".

Có sự khác biệt đáng kể về chỉ số cạnh tranh giữa thành phố và nông thôn, giữa các tỉnh miền Nam và các tỉnh miền Bắc, giữa các vùng kinh tế của Việt Nam. Các tỉnh miền Nam có điểm số cao hơn 5,68 điểm so với các tỉnh miền Bắc.

"Nhỏ" trả nợ tốt hơn "lớn"

Để đánh giá năng lực của doanh nghiệp Việt Nam, VCCI đã điều tra khảo sát 6 ngành kinh tế tiêu biểu: sản xuất thực phẩm, đồ uống và thuốc lá; dệt may; xây dựng; du lịch; dịch vụ ngân hàng, hoạt động của các quỹ và chứng khoán; bảo hiểm. Đây là những ngành đóng vai trò động lực cho phát triển kinh tế. Đánh giá được nhìn nhận ở nhiều góc độ khác nhau. Từ góc độ tài chính, tiến sĩ Phạm Thị Thu Hằng nhận xét: "Các doanh nghiệp ngày càng lệ thuộc vào các khoản vay để phát triển sản xuất kinh doanh (mức độ vay nợ, tần suất vay nợ của các doanh nghiệp tăng lên theo thời gian). Các ngân hàng để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp cũng đang cho vay nợ nhiều hơn mức cho phép". Phân tích chỉ số lợi nhuận, tiến sĩ Hằng cảnh báo về tỷ suất lợi nhuận âm của các doanh nghiệp dệt may trong suốt giai đoạn 2000 - 2006 và tình hình kinh doanh thua lỗ liên tục của các doanh nghiệp nhỏ (trừ những doanh nghiệp trong ngành dịch vụ ngân hàng). Các doanh nghiệp trong ngành ngân hàng cần lưu ý tính hiệu quả trong việc sử dụng vốn tự có và kiểm soát nợ.

Báo cáo của VCCI đưa ra thông tin khiến nhiều người quan tâm: "Mặc dù có quy mô nhỏ nhưng khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của doanh nghiệp nhỏ tốt hơn nhiều so với các doanh nghiệp lớn". Tiến sĩ Hằng nói: "Đây thực sự là điều cần quan tâm của doanh nghiệp lớn, đặc biệt là các tổng công ty có tỷ lệ vốn quốc doanh cao, vốn vẫn được coi là kém năng động hơn so với khối doanh nghiệp tư nhân và đầu tư nước ngoài".

Lợi thế nguồn nhân lực mất dần

Ông Phạm Quang Ngọc (VCCI) đã làm rõ mối quan hệ giữa nguồn nhân lực và thu hút vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài (FDI). Ông cho rằng: "Lượng vốn FDI cam kết đầu tư vào nước ta ngày càng tăng cao nhưng thực tế thì khoảng cách giữa nguồn vốn cam kết đầu tư và lượng vốn được giải ngân ngày càng có xu hướng giãn ra". Theo ông Ngọc: "Một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến khả năng hấp thụ vốn FDI là hiện trạng phát triển nguồn nhân lực".

Ông Ngọc nhận xét: "Trong ba vùng thu hút nhiều vốn FDI nhất, chỉ có vùng duyên hải Nam Trung Bộ có tình hình khả quan nhất về khả năng đáp ứng nhu cầu lao động chuyên môn cao". Đại diện của VCCI kết luận: "Các kết quả phân tích cho thấy một tín hiệu đáng lo ngại về khả năng hấp thụ vốn FDI của Việt Nam nói chung và của các vùng kinh tế trọng điểm thu hút lượng vốn FDI nhiều nhất nói riêng. Khi không có lợi thế về vốn thì việc đánh mất lợi thế về nguồn lực lao động sẽ làm giảm sự thu hút của các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam".
Nguồn: Thanh Niên