Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin tức

Lãng phí cả vốn và cơ hội (08/07)

06/08/2010 - 34 Lượt xem

Điều này khiến VN đang đối mặt với khó khăn, buộc Chính phủ chỉ đạo: Cắt giảm đầu tư công, đặc biệt là những đầu tư kém hiệu quả. Cắt giảm ít nhất 10% chi tiêu ngân sách để kiềm chế lạm phát. Bức tranh của sự lãng phí và trách nhiệm của người đứng đầu đến đâu? Lao Động hy vọng có thể làm rõ hơn trong loạt bài này.

Bài 1: Tiêu nhiều - tiêu sai - tiêu lãng phí

Thực tế vấn đề tiết kiệm, chống lãng phí, vấn đề cải cách hành chính và tinh gọn bộ máy từ lâu đã được quán triệt từ T.Ư đến địa phương. Thế nhưng, báo cáo vừa được Kiểm toán Nhà nước (KTNN) công bố cho hay: Trong 3 năm liên tiếp, cỗ máy hành chính đều ngốn nhiều tiền hơn dự toán.

Cảnh báo... cho có!

Nhiều năm qua, KTNN luôn cảnh báo "còn chi vượt tiêu chuẩn, định mức về mua sắm, hội nghị, khánh tiết, hỗ trợ...". Thế nhưng, thực tế luôn có chiều hướng phủ nhận cảnh báo này. Trong lần công bố KT vừa qua, đại diện KT nhấn mạnh: "29/29 địa phương được KT đều vượt dự toán T.Ư giao. Hầu hết địa phương đều chi vượt dự toán từ 30% trở lên. Nguyên nhân chính vẫn là còn nhiều khoản chi chưa thực sự tiết kiệm như chi mua sắm, hội nghị, khánh tiết, hỗ trợ...". Cụ thể trong lần công khai kết quả KT đầu tiên, Vĩnh Phúc đã có tên trong danh sách chi NS vượt dự toán 114,9%. Lần này, Vĩnh Phúc vẫn ghi danh với chi tiêu vượt dự toán tới 77%. Các tỉnh như Quảng Ngãi vượt 82%, Quảng Bình cũng vượt 106%...

Một điểm đáng buồn khác là tình trạng "không được việc" luôn nổi cộm. Cụ thể, dù cỗ máy hành chính luôn ngốn tiền thì các công việc như chi đầu tư, bố trí vốn, giải phóng mặt bằng, khảo sát dự án... lại không đạt hiệu quả. Chỉ tính riêng 10 bộ, ngành, địa phương có tên trong danh sách thì  đã có tới gần 1.000 dự án bị ách tắc. Kèm theo đó là hàng chục ngàn tỉ đồng vốn bị ứ đọng, lãng phí. Cá biệt như tại TPHCM, chỉ một niên khoá tài chính mà có tới hơn 2.570 dự án phải điều chỉnh đầu tư, Hà Nội chỉ một công trình nhưng có tới hơn 210 lần phải điều chỉnh thiết kế... Hàng trăm công trình ở các nơi dù đã được xây xong, nhưng lại không thể vận hành, sử dụng...

Điểm đáng nói là sự "vung tay quá trán" của nhiều địa phương trong chi tiêu NS. Nhiều địa phương thường xuyên phải đi vay nợ, nhận bổ sung từ NSNN, thế nhưng có 16/29 địa phương cho vay lại nguồn tiền này, để rồi không thể thu hồi nợ số tiền tới 3.200 tỉ đồng. Thậm chí, không chỉ chi vượt dự toán, Vĩnh Phúc, Cần Thơ, An Giang, Hà Tây... còn lấy tiền từ nguồn cải cách tiền lương để chi tiêu hằng ngày.

Điểm nóng mua ôtô vượt tiêu chuẩn

Cùng với lãng phí nguồn lực, lãng phí vào chi tiêu hội hè; vấn đề lãng phí trong việc mua sắm ôtô vượt tiêu chuẩn, định mức đã trở thành điểm nóng trong các báo cáo KT và trong thực tế nhiều năm qua.

Nếu như niên khoá tài chính 2005, tình trạng này diễn ra phổ biến thì đến niên khoá tài chính 2006, tình trạng này vẫn... phổ biến. Nếu đưa ra so sánh, năm 2005, Bộ Y tế vượt định mức nhiều nhất là 10 xe thì ngay năm sau đó, tỉnh Lạng Sơn vượt định mức tới 37 xe, Bắc Cạn vượt định mức 7 xe và Bộ Nội vụ vượt định mức 8 xe... Đấy là còn chưa kể tới số tiền chỉ trong 6 tháng đầu năm 2008, Kho bạc Nhà nước đã từ chối hơn 20 tỉ đồng tiền mua ôtô vượt quy định...

Đánh giá về việc tiêu nhiều - tiêu sai - tiêu lãng phí, một chuyên gia cho biết: Năm 2006 chính là năm Thủ tướng chỉ đạo dừng ngay việc mua sắm xe công. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng cảnh báo tình trạng này, đồng thời tập trung xây dựng chế độ, định mức xe ôtô... Rõ ràng, việc để xảy ra tình trạng này đã cho thấy vấn đề "chấp pháp không nghiêm" diễn ra ở mức độ nghiêm trọng. Khi bản thân những người đứng đầu "chấp pháp không nghiêm", thì cả hệ thống sẽ đi vào "vết xe đổ" này.

Đây cũng chính là căn nguyên của việc bộ máy hành chính ngốn tiền NSNN một cách thiếu tiết kiệm, nảy sinh lãng phí. Hệ quả là riêng chi phí hành chính năm 2006 đã tăng tới 9,4%, vượt dự toán tới 1.590 tỉ đồng. Đặc biệt, trong số tổng chi tiêu hành chính là 18.515 tỉ đồng thì có tới 182,8 tỉ đồng không đúng chế độ. Đặc biệt, tổng số tiền bội chi NSNN đã lên tới hơn 48.000 tỉ đồng.
Nguồn: Lao Động