Giá trị thực tế của dòng vốn đầu tư thực hiện 6 tháng đầu năm 2008 ước tính đạt 265,4 nghìn tỷ đồng, tăng 21,1% so với cùng kỳ, trong đó vốn khu vực Nhà nước đạt 106,1 nghìn tỷ đồng, vốn khu vực ngoài Nhà nước đạt 80 nghìn tỷ đồng, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt 79,3 nghìn tỷ đồng. Rõ ràng dòng tiền đổ vào nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng rất lớn.

Vốn chạy lòng vòng

Hiện tại tất cả các nguồn vốn được đầu tư của thị trường Việt Nam đang ở các thị trường chính; đó là: thị trường chứng khoán, vàng - ngoại tệ và bất động sản. Mục đích chính của lao động xã hội là gì, đó là sản xuất tạo ra sản phẩm, của cải vật chất. Vậy thời gian trước đây, khi thị trường chứng khoán đang phát triển nóng, nguồn vốn trong và ngoài nước được huy động để đưa vào thị trường là một con số khổng lồ, nhưng rồi dòng tiền đó, bao nhiêu phần trăm được đưa vào đầu tư sản xuất? Rõ ràng, chỉ có thặng dư vốn từ lần phát hành đầu tiên của doanh nghiệp niêm yết mới là nguồn vốn khả dụng để đưa vào đầu tư cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Rõ ràng hơn nữa: chỉ có những cổ phiếu phát hành đúng thời điểm thị trường đang "bùng nổ" thì thặng dư vốn mới là con số thật sự đáng kể so với thị giá. Tuy nhiên, nguồn thặng dư vốn ấy lại được các Cty niêm yết năng động nhìn ra được những khoản lợi nhuận khổng lồ và nhanh chóng thu được từ thị trường tài chính nên không kể gì đến việc đầu tư trái ngành nghề vốn vẫn được gọi với cụm từ đầu tư đa ngành nhằm phân tán rủi ro, các Cty sản xuất vẫn tiếp tục đầu tư tài chính nhằm thu lợi nhuận để đầu tư cho ngành nghề chính. Như vậy, dòng tiền thặng dư ấy lại tiếp tục đẩy vào thị trường tài chính mà vẫn không được đưa vào đầu tư cho sản xuất.

Sau cơn chấn động với thị trường chứng khoán, các nhà đầu tư khôn ngoan đã rút chân ra sớm và cắt lỗ kịp thời, và dòng tiền chảy sang thị trường bất động sản - một loại hàng hóa khá đặc biệt, mang tính ổn định rất cao như cái tên đã thể hiện. Các nhà đầu tư đã biến cái "bất động" thành cái "biến động", giá trị bất động sản được đẩy lên còn hơn diều gặp gió. Rồi, cũng là một quy luật tất yếu, cái gì "ảo" thì không thể tồn tại lâu được, và đến lúc nó trở về giá trị thực thì các nhà đầu tư mới quay về “mặt đất”.  Đến khi thị trường bất động sản không còn là mảnh đất màu mỡ để đồng tiền sinh sôi nảy nở nữa thì dòng tiền lại kéo nhau "tuồn" ra khỏi lĩnh vực đầu tư này.

Và trong bối cảnh tình hình thế giới đang trong cơn lạm phát bùng nổ, vàng luôn là loại hàng hóa đứng đầu trên danh mục dự trữ của các quốc gia, các tổ chức kinh tế từ lớn đến nhỏ. Và... dòng tiền không có lý gì lại không đổ vào thị trường này. Nhưng các nhà đầu tư không phải mua vàng để tích trữ mà là để "lướt sóng" nhằm thu chênh lệch giá. Tuy nhiên, khi các qui chế của sàn giao dịch vàng còn chưa định hình với một số lượng rất ít sàn giao dịch, các nhà đầu tư không khác gì đang "đánh bạc" và "cắn răng"  nếu gặp rủi ro.

Một số nhà đầu tư không thích vàng thì hướng dòng tiền chảy vào đầu cơ ngoại tệ, gạo, muối, sắt thép, xi măng... tất cả các loại hàng hóa có thể đầu cơ được. Thậm chí không đầu cơ thì gửi Ngân hàng để hưởng mức lãi suất ngất ngưởng. Cũng chính mức lãi suất huy động cao ngất ngưởng đã đẩy lãi suất cho vay lên khiến các doanh nghiệp sản xuất gặp nhiều khó khăn về vốn, sản xuất kinh doanh lâm vào tình trạng thu bị thu hẹp, hoạt động cầm chừng, giữ chân khách hàng và cố gắng tồn tại.

Doanh nghiệp "lơ" sản xuất

Qua đó, nhận thấy rằng dòng tiền khổng lồ mà chúng ta huy động rõ ràng được đưa vào để đầu tư sản xuất một phần không đáng kể, phần lớn dùng để quay vòng trở lại thị trường tài chính hoặc đầu cơ các mặt hàng khác. Đây chẳng phải là một nguyên nhân lớn gây ra lạm phát? Chúng ta giống như người nghèo bỗng dưng trúng xổ số, trong tay cầm khoản tiền lớn mà không biết chi tiêu, chi tiêu không đúng mục đích, không có kế hoạch, thay vì đưa tiền vào đầu tư sản xuất thì lại dùng để tiếp tục mua "vé số". Đó là một thất bại lớn trong việc điều tiết, phân phối nguồn vốn của nền kinh tế. Thêm nữa, tâm lý của các nhà đầu tư Việt Nam là thích đạt được lợi nhuận dễ dàng, nhiều và nhanh. Mà để đáp ứng tâm lý đó thì dòng tiền chỉ có thể đi theo hướng đầu cơ. Trong tình trạng lạm phát cao mà còn tích trữ đầu cơ sẽ lại góp phần làm cho vòng xoáy lạm phát càng mở rộng. Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang lâm vào tình trạng khó khăn, giá vàng và giá dầu tăng chóng mặt mà bộ máy quản lý chúng ta còn thiếu kinh nghiệm trong thị trường mở cửa thì đây thật sự là một thử thách rất lớn mà chúng ta phải vượt qua.

Hiện tại chúng ta đang lâm vào hàng loạt khó khăn có hệ thống, khó khăn này là nguyên nhân của khó khăn kia, khó khăn kia lại là nguyên nhân của khó khăn này, một vòng quay với nhiều khó khăn chủ quan và khách quan có quan hệ biện chứng nguyên nhân - hệ quả chồng chéo lên nhau thật sự đưa nên kinh tế Việt Nam rơi vào mê hồn trận và khả năng xảy ra khủng hoảng nhẹ là có thể xảy ra.

Để giải quyết được vấn đề này, chúng ta phải phân phối nguồn vốn  hợp lý trong toàn bộ nền kinh tế. Chứng khoán là để huy động vốn đưa vào đầu tư sản xuất, vàng là mặt hàng dự trữ, bất động sản để phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội và phòng ngừa rủi ro, ngoại tệ dùng để thanh toán thu chi xuất nhập khẩu - dường như tất cả các nhà đầu tư đều đã bỏ quên hoặc cố tình bỏ quên mục đích chính của những loại hàng hóa đặc biệt này và chúng chỉ được sử dụng dưới mục đích là đầu cơ hưởng chênh lệch giá. Nếu giải quyết được tình trạng này, nền kinh tế chúng ta mới có thể vượt qua khó khăn và phát triển mạnh mẽ, ổn định trong thời gian tới.

Chứng khoán là để huy động vốn đưa vào đầu tư sản xuất, vàng là mặt hàng dự trữ, bất động sản để phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội và phòng ngừa rủi ro, ngoại tệ dùng để thanh toán thu chi xuất nhập khẩu, nhưng dường như tất cả các nhà đầu tư đều đã bỏ quên hoặc cố tình bỏ quên mục đích chính của những loại hàng hóa đặc biệt này và chúng chỉ được sử dụng dưới mục đích là đầu cơ hưởng chênh lệch giá.

Nguồn: DDDN