Ông Phan Hữu Thắng, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho biết trong 8 tháng đầu năm nay, cả nước đã thu hút trên 47 tỉ USD vốn FDI, tăng 4,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó vốn đăng ký mới là 46,3 tỉ USD. Theo dự báo của cơ quan này, cuối năm nay tổng vốn FDI sẽ đạt 50 tỉ USD. Đây là con số kỷ lục về thu hút vốn đầu tư nước ngoài của Việt Nam từ trước đến nay, khi mà kế hoạch đặt ra hồi đầu năm chỉ là 15 tỉ USD, sau khi đã đạt con số kỷ lục 20,3 tỉ USD trong năm 2007. 

Cũng theo ông Thắng, vốn FDI được đưa vào thực hiện trong cùng thời điểm, tức 8 tháng đầu năm, đạt 7 tỉ USD. Riêng trong tháng 8, vốn giải ngân thêm trên 1 tỉ USD. Đây là tháng thứ hai liên tiếp số vốn giải ngân đạt trên 1 tỉ USD trong khi những tháng trước đó, việc giải ngân 1 tỉ là mục tiêu cực kỳ khó khăn. Cục Đầu tư nước ngoài dự báo vốn giải ngân sẽ đạt 11-12 tỉ USD vào cuối năm nay. Nếu so với tổng vốn cam kết được dự báo thì tỷ lệ vốn giải ngân rất thấp, có thế nói thấp nhất từ trước đến nay.

Ông Thắng nhận định 7 tỉ USD trong 8 tháng hay 11-12 tỉ USD giải ngân cả năm nay không phải là con số nhỏ nếu như so sánh với những năm trước. Cả năm 2007 số vốn giải ngân là 4,6 tỉ USD hoặc trong giai đoạn 5 năm 2001-2005, tổng vốn giải ngân được chỉ 11 tỉ USD (giải ngân FDI trong giai đoạn 1988-2007 là 43 tỉ USD, chiếm khoảng 52,2% tổng vốn đăng ký). Lý do thứ hai, năm nay đặc biệt Việt Nam thu hút rất nhiều dự án có quy mô lớn (có khoảng 20 dự án có vốn trên 1 tỉ USD) vì vậy các dự án này phải mất rất nhiều năm để triển khai. Tốc độ giải ngân trung bình 1 tỉ USD/tháng, theo ông Thắng, là phù hợp với khả năng hấp thụ của nền kinh tế trong tình hình điều kiện và trình độ phát triển cơ sở hạ tầng, giao thông, nhân công... còn hạn chế như hiện nay.

Tiến sĩ Trần Du Lịch, Viện trưởng Viện Kinh tế TP.HCM, cũng cùng quan điểm khi cho rằng mức độ giải ngân vốn FDI là phù hợp với tốc độ phát triển kinh tế của Việt Nam. Theo tiến sĩ Lịch, vốn FDI cam kết tăng mạnh thể hiện lòng tin của các nhà đầu tư nước ngoài đối với nền kinh tế Việt Nam cũng như điều hành chính sách vĩ mô của chính phủ. Vốn thực hiện cao càng thể hiện rõ hơn lòng tin của họ. "Tuy nhiên tăng nguồn vốn nước ngoài phải tương ứng với nguồn vốn trong nước cũng như khả năng hấp thụ chúng của nền kinh tế, nếu không sẽ dễ dẫn đến mất cân đối trong phát triển", tiến sĩ Lịch nhận định. Theo ông, Việt Nam mỗi năm tiếp nhận thêm 11-12 tỉ USD vốn FDI giải ngân là cực kỳ giỏi và phù hợp với cơ cấu đầu tư của nguồn vốn trong nước 50:30:20. Tức là vốn đầu tư của tư nhân trong nước chiếm 50%, nhà nước 30% và nước ngoài 20% trong tổng nguồn vốn đầu tư của toàn xã hội trong một năm.

Tiến sĩ Adam McCarty, Kinh tế trưởng Mekong Economics, có cái nhìn khác về giải ngân vốn FDI khi ông cho rằng tỷ lệ như hiện nay của Việt Nam không phải thấp, nhưng không quá cao, vì tốc độ đó đang tăng hằng năm cho dù lượng vốn cam kết liên tục phá kỷ lục. Tiến sĩ McCarty nói rằng một dự án bình thường phải mất một đến hai năm để triển khai, dự án lớn thì lâu hơn nên cần khoảng thời gian ấy để hấp thụ hết vốn cam kết là bình thường. 

Mặc dù không quá bi quan với tốc độ giải ngân hiện tại nhưng các chuyên gia cũng lo lắng về khả năng hấp thụ vốn của Việt Nam. Tiến sĩ Lịch băn khoăn về 3 "nút thắt" không chỉ gây khó khăn cho dòng vốn cam kết thành hiện thực mà còn làm tắt luôn cả nguồn vốn đã được giải ngân. Đó là cơ sở hạ tầng-giao thông, nguồn nhân lực và thủ tục hành chính. Rất nhiều dự án quy mô lớn của nhà đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực bất động sản như khu đô thị, dân cư, cao ốc văn phòng hoặc công nghiệp hóa dầu, thép... sẽ rất khó triển khai nếu đường giao thông nghèo nàn, nhất là khu vực miền Trung nơi thu hút rất nhiều dự án về du lịch, chưa nói đến nguồn nhân lực phục vụ cho những dự án quy mô lớn nói trên. 
Nguồn: Thanh Niên