Trong khi các ngân hàng luôn cam kết tính thanh khoản tốt, đủ nguồn vốn đáp ứng cho DN. Vậy tại sao vốn của ngân hàng đến với DN vẫn nhỏ giọt vậy?

Tại sao vốn khó vay?

Theo ông Bùi Huy Tuấn – Giám đốc chi nhánh Ngân hàng Liên Doanh Việt Thái tại Hà Nội, một ngân hàng chủ yếu giải ngân cho khu vực DN nhỏ cho biết: Sở dĩ có điều này là bởi "DN không biết cách vay tiền, không biết lập dự án, tài sản thế chấp không đảm bảo, sổ sách kế toán còn rắc rối".

 Theo ông Tuấn, hiện có 4 kênh vốn cho DN: vay ngân hàng và tổ chức tín dụng, thị trường chứng khoán, huy động tự lực và tự tích lũy nhưng đều gặp khó khăn bởi  những thủ tục vay vốn của ngân hàng đặt ra như tài sản thế chấp, kinh doanh liên tục có lãi, bảng tổng kết tài sản, thậm chí phải có kiểm toán. Việc công khai tài chính của DN còn rất thiếu minh bạch, phần lớn các DN không có hệ thống kế toán tiêu chuẩn.

Mặt khác, do thiếu hiểu biết thủ tục vay vốn, không biết cách lập dự án nên nếu được ngân hàng chấp thuận, cũng chỉ vay được những nguồn vốn “khiêm tốn" mà thôi.

Thêm vào đó điểm yếu của DN nhỏ hạn chế về nguồn lực con người. Vì vậy, quá trình quan hệ, hợp tác đầu tư với các đối tác và tiếp cận tín dụng từ nguồn vốn hệ thống ngân hàng gặp nhiều khó khăn. Những vướng mắc mà ngân hàng thường gặp khi cho DN vay là vốn kinh doanh của DN ít, dẫn đến vốn tự có tham gia dự án ít, rủi ro cho ngân hàng khi đầu tư. Báo cáo của DN không được kiểm toán hàng năm, do đó, không đủ độ tin cậy cho ngân hàng; tài sản đảm bảo của DN rất ít, không đủ để đảm bảo nhu cầu cho vay vốn...

Cần tiếng nói chung

Một phần DN có ít thông tin về các nguồn tín dụng cũng như về cách tiếp cận tài chính. Các ngân hàng thì luôn đưa ra các chính sách “chắc ăn”. Với những nguồn vốn khác, một số DN thử tìm cách tiếp cận và họ có thể xác định ngay là mình có thể vay được từ nguồn vốn đó không. Phần lớn DN không thử cũng như không có nỗ lực gì tiếp (sau khi có thông tin về nguồn vốn) vì biết không hi vọng tiếp cận được các nguồn vốn đó.

Những đòi hỏi như DN phải có uy tín với ngân hàng, hay điều kiện DN phải có tài sản thế chấp, đã khiến họ bỏ cuộc. Nhất là thời điểm thị trường bất động sản kém phát triển như hiện nay, việc xác định trị giá tài sản thế chấp hoàn toàn phụ thuộc vào ngân hàng, không có cơ quan trung gian định giá tài sản tham gia. Do đó, giá trị tài sản thế chấp trong nhiều trường hợp đã bị hạ thấp so với thực giá trên thị trường. Hoạt động có hiệu quả là nguyên tắc của hệ thống ngân hàng. Theo nguyên tắc đó, các ngân hàng thường ngần ngại trước các dự án của DN nhỏ...