Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin tức

Cắt giảm chi tiêu nhưng chưa cơ cấu lại nền kinh tế (25/09)

06/08/2010 - 29 Lượt xem

Theo thông lệ hàng năm, quý 3 bao giờ cũng là thời kỳ giá cả có xu hướng chững lại. Nhưng việc chỉ số giá tiêu dùng tháng 9/2008 giảm xuống thấp nhất từ đầu năm đến nay cũng đã khiến nhiều người bất ngờ. Cá nhân ông nhìn nhận thế nào về việc này?

- Những nguyên nhân chỉ số giá tiêu dùng tháng 9/2008 giảm là do tốc độ tăng của nhóm lương thực, thực phẩm thấp. Nhóm hàng xây dựng và nhà ở cũng tăng thấp do chính sách kiềm chế lạm phát, giãn hoãn tiến độ, đình dự án nên nhu cầu không còn cao. Các DN kinh doanh nhà ở, bất động sản khó bán được.

Tình hình xuất nhập khẩu đã đi vào nề nếp. Gần như chính sách của 8 nhóm giải pháp đã tác động rõ nét vì nhập siêu giảm.

Tháng 9/2008 nhóm giải trí và giáo dục tăng cao là do chu kỳ khai giảng.

Như vậy chính sách thắt chặt tiền tệ đã có tác dụng nhất định. Khi Chính phủ ban hành các nhóm giải pháp, Ủy ban chúng tôi đã đánh giá là 8 nhóm giải pháp phải đợi cuối năm mới bắt đầu phát huy tác dụng.

Trong 8 nhóm giải pháp, tạm tính đến thời điểm này, theo ông đâu là giải pháp hiệu quả nhất và giải pháp nào vẫn chưa phát huy tác dụng như mong muốn?

- Điểm sáng nhất là công tác điều hành chính sách tiền tệ và tỷ giá linh hoạt. Khi chúng ta xác định đúng nguyên nhân của nền kinh tế, kiên quyết duy trì giữ tỷ giá VNĐ ở mức 17.000 đồng/USD, có mở room. Hồi tháng 5/2008, nếu nghe theo một số  ý kiến là phá giá VNĐ thì nền kinh tế sẽ đổ vỡ.

Thứ hai, chúng ta kiên quyết giữ tổng mức tăng dư nợ tín dụng,  đã có nhiều DN phải kêu đây là chính sách tiền tệ hà khắc. Nhưng tổng mức tăng dư nợ tín dụng mấy tháng qua chỉ 5,8% là mức tăng rất thấp. Như vậy đạt được yêu cầu là kìm giữ lạm phát.

Vấn đề cần bàn là chính sách tài khóa, thể hiện ở chỗ cắt giảm chi tiêu công.

Chúng ta vẫn cắt giảm đầu tư theo kiểu phong trào, để tập đoàn, bộ ngành, địa phương tự chủ động cắt và báo cáo lên mà quên mất nhà nước là đại diện chủ sở hữu.

Điểm yếu thứ hai là chúng ta không biết được, cắt thực như vậy thì sẽ phải dồn vốn cho những công trình nào? Chúng ta không công bố được là công trình nào sẽ đi vào hoạt động trong 2008? Đây là những việc cần làm trong các tháng cuối năm.

Nếu không làm được thì năm 2008 này, chính sách tiết kiệm giảm chi tiêu công coi như chỉ thành công một nửa về số lượng bình quân nhưng không tạo ra được thay đổi gì về cơ cấu kinh tế.

Từ thực tế đó, UB Kinh tế có kiến nghị Chính phủ  nên điều chỉnh hoặc bổ sung điều gì trong 8 nhóm giải pháp mà Chính phủ đang thực hiện? 

- 8 nhóm giải pháp đã phản ánh đúng những gì cần làm, cần kiên trì vừa làm vừa tổng kết.

Như giải pháp thứ 8 về thông tin hai chiều cho người dân và quản lý thông tin, các cơ quan đã có trách nhiệm hơn.

Đợt đầu tiên tăng giá  xăng vọt lên 31%, nhiều người nói đột ngột. Chính phủ thấy ngay việc chuẩn bị dư luận chưa kỹ.

Điều hành đã dần dần tiếp cận với nền kinh tế thị trường. Sau đó chúng ta điều chỉnh bằng cách hạ giá xăng dầu, tạo cho người dân niềm tin là tăng giá đã dựa theo biến động thị trường chứ không phải tùy theo ý chí chủ quan.

Ông có dự báo gì về xu hướng lạm phát trong những tháng cuối năm?

- Tình hình còn rất khó khăn. Không phải chỉ nhìn vào con số từng tháng mà là nhìn theo đà tăng của GDP. Quý I là 7,5%, quý II là 5,8%. Để đạt tăng trưởng GDP 7% cả năm là khó, có thể chỉ ở 6,5% - 6,7%. Lạm phát có thể ở mức 25 – 27%.

Nhiều ý kiến cho rằng năm 2009 nền kinh tế nước ta sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn lớn hơn, theo ông những khó khăn ấy sẽ thể hiện rõ nét nhất ở những khía cạnh nào?

- Sang 2009, khó khăn có thể còn nghiêm trọng hơn. Vì kinh tế Mỹ tiếp tục khủng hoảng. Chúng tôi đang có nhiều quan ngại về tình hình của 2009. Khủng hoảng chưa dừng lại ở đây, sẽ còn tác động lên thị trường cho vay và thị trường tài chính sang năm 2009.

Năm 2008 thực hiện chính sách thắt chặt, tổng mức đầu tư toàn xã hội huy động cho đầu tư chỉ ở mức 38 - 39% GDP, giảm đi 5% so với năm 2007 (44%- PV). Như vậy, chúng ta sẽ không có đà để thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Nền kinh tế nước ta tăng trưởng chủ yếu dựa vào đầu tư vốn.

Năm 2007 đầu tư 44% GDP nên  tác động đến  tăng trưởng trong quý I, quý II năm  2008 vẫn cao. Song với tổng mức đầu tư  39% GDP của 2008 năm 2009  tốc độ tăng trưởng sẽ giảm.

Thứ hai, hàng loạt DN đến cuối 2008 sẽ phải đáo nợ ngân hàng (NH) vì năm 2007, lúc vay nợ NH trong bối cảnh GDP tăng cao nhất trong 10 năm trở lại đây, không khí phấn khởi. Nhưng bây giờ do tác động của chính sách thắt chặt tiền tệ, khi  DN phải đáo nợ, nếu vay vốn mới với lãi suất hơn 20% thì đây là  vấn đề lớn.

Thứ ba, động lực của nền kinh tế là khu vực DNNN. Năm 2008 chưa có một đột phá nào. Chúng ta hy vọng có quả đấm chủ lực cho nền kinh tế nhưng hoàn toàn không có.

Ông vừa nói năm qua không có bất kỳ đột phá nào trong khu vực DNNN. Cụ thể, thời gian tới cần đột phá vào vấn đề gì?

-  QH đã ra nhiều nghị quyết để nhắc lại việc cổ phần hóa DNNN.

Nhưng vừa qua chúng ta đã buông lỏng việc quản lý vốn nhà nước tại các DNNN nên năm 2007 và đầu năm 2008 bùng phát chuyện đầu tư tràn lan và tập đoàn làm đa ngành không kiểm soát nổi.

Với DNNN hiện nay phải xác định rõ cơ chế quản lý vốn của NN và phải chỉ rõ cơ chế quản lý vốn đó, ai là người chịu trách nhiệm, có địa chỉ cụ thể thì mới tiến hành kiểm điểm và đánh giá được khi có khuyết điểm hay thành tích.

Việc này năm 2008 chưa làm được. Hy vọng năm 2009 tình trạng này sẽ được khắc phục vì đây là việc có thể làm được.
Nguồn: Vietnamnet