Khi được hỏi là ảnh hưởng lớn nhất của khủng hoảng tài chính Mỹ đến các NH Việt Nam, thì nhiều lãnh đạo NH và chuyên gia kinh tế cho rằng đó là vấn đề tâm lý của người gửi tiền và NĐT trong, ngoài nước. Điều này cho thấy mức độ quan hệ trực tiếp của đại đa số các NHTM Việt Nam với các định chế tài chính đã bị sụp đổ vừa qua là không có.

Một số NH lo nhất là những diễn biến bất thường của cuộc khủng hoảng tài chính Mỹ có thể tác động lên tâm lý người gửi tiền/NĐT, khiến họ muốn chuyển các khoản tiền tiết kiệm ra vàng hoặc các ngoại tệ khác ổn định. Điều này có thể dẫn đến hiện tượng rút tiền gửi đột biến ở một số TCTD, khiến cho tình hình thanh khoản tại các TCTD này khó khăn và ảnh hưởng đến sự an toàn của hệ thống.

Đây cũng là lý do hiện nay nếu chỉ tính riêng cân đối cung-cầu vốn thì các NH có thể hạ khá thấp mức LS huy động, nhưng hành động giảm LS tuy diễn ra đồng loạt, nhưng mức giảm vẫn còn khá dè dặt.

LS tiền gửi VND cao nhất của khối NHTMNN hiện 17%/năm và của NHTMCP vẫn 18,5%/năm. Dù nguồn vốn huy động đã tăng khá mạnh (cuối tháng 9, toàn hệ thống tăng 10,7% so với cuối năm 2007), nhưng hầu hết các NH vẫn coi thanh khoản là vấn đề khó khăn, thách thức đầu tiên hiện nay.

Tỉ giá VND/USD chịu sức ép tăng

Theo đại diện của một NHTMNN, có 2 nguyên nhân khiến tỉ giá chịu sức ép tăng:

1/ Nguồn vốn đầu tư gián tiếp có thể rút ra khỏi Việt Nam để đáp ứng nhu cầu thanh khoản, duy trì sự tồn tại của công ty ở chính quốc (đây là nguyên nhân lớn nhất);

2/ Khả năng xuất khẩu cũng bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng suy thoái, trong khi nhu cầu nhập khẩu tương đối ổn định để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng, làm tăng nhập siêu.

Bên cạnh đó, một số ý kiến khác cho rằng, ngay cả nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và kiều hối cũng có khả năng giảm, vì một phần vốn FDI cũng vay từ ngân hàng và nếu kinh tế các nước khủng hoảng thì nguồn kiều hối chuyển về nước cũng ít đi.

Ai cũng biết, NHNN VN có đủ điều kiện và khả năng điều hành tỉ giá theo mục tiêu đã định, nhưng vẫn có những lo ngại về diễn biến nguồn vốn ngoại tệ tại các NHTM. Hiện một số NH đang có dấu hiệu "ứ" USD, dù rất muốn, nhưng nhiều NH chưa dám hạ LS ngoại tệ, thậm chí có một vài NH trong những ngày gần đây lại tăng nhẹ LS tiền gửi USD.

Phó TGĐ một NHTMCP cho biết: "Các NH trên thế giới đều đang phải lo "phòng thân" nên rất khó vay mượn lẫn nhau. Vì vậy, diễn biến nguồn vốn ngoại tệ còn nhiều phức tạp chưa lường được, dù nguồn ngoại tệ có nhiều thì các NH Việt Nam cũng vẫn phải đảm bảo ổn định bằng mức LS khuyến khích, không nên hạ LS tiền gửi USD vào thời điểm này".

Khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế giảm sút

Suy thoái kinh tế toàn cầu do ảnh hưởng khủng hoảng tài chính Mỹ có tác động nhất định đến kinh tế VN về nguồn vốn đầu tư, thị trường xuất khẩu... Điều này có thể tăng khó khăn tài chính, khó khăn hoạt động kinh doanh, khả năng trả nợ của khách hàng.

TGĐ một NHTMCP nói: "NH đang khó tìm được đầu ra, DN không đủ điều kiện vay vốn (do tình hình DN trở nên xấu nên các NH phải thắt chặt điều kiện tín dụng). Đầu vào LS vẫn cao, đầu ra hạn chế. TTCK, BĐS thì chưa thoát khỏi tình trạng sụt giảm, cho vay tiêu dùng cũng không dám. Các chương trình, dự án đầu tư từ nguồn vốn NSNN và của các tập đoàn thì ngừng trệ. Sức hấp thụ vốn của nền kinh tế bây giờ đang có vấn đề...".

Nhiều NH đang lo ngại nợ xấu có nguy cơ tăng nhanh trong những tháng cuối năm, nếu môi trường kinh doanh tiếp tục gặp khó khăn và thiếu các biện pháp hỗ trợ của Nhà nước. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh các làng nghề,... sẽ đối mặt với nguy cơ phá sản và do đó, gánh nặng nợ xấu sẽ tăng lên đối với các NH.

Để phòng ngừa tình hình, các NH tuy hạ lãi suất cho vay để chia sẻ khó khăn với DN, nhưng đồng thời đưa ra các điều kiện cho vay chặt chẽ hơn. Vì vậy, có tình trạng LS cho vay hạ nhưng cơ hội tiếp cận vốn tín dụng lại ít đi. Đa số ngân hàng đặt mục tiêu quản trị rủi ro, kiểm soát các khoản nợ xấu và giảm phụ thuộc vào thị trường liên NH lên hàng đầu. Một lãnh đạo của NHNN kêu gọi các NHTM phải bình tĩnh đối với nợ quá hạn do DN không trả được nợ, tập trung vào kiểm soát nợ xấu, nhất là nợ cho vay BĐS và CK.

Nguồn: Lao Động