Nếu như trước đây, thị trường thường có những phản ứng tức thời trước những thông tin có lợi cũng như bất lợi của nền kinh tế thì lần này thông lệ đó đã không lặp lại và thị trường đã có cái “lý lẽ” riêng của mình. Theo tôi, cái lý lẽ của thị trường là ở chỗ:

Thứ nhất, mặc dù các thông tin mang tính hỗ trợ trên được công bố, nhưng trên thực tế, những lo ngại về “sức khỏe” của nền kinh tế vẫn còn đó. Bằng chứng là Chính phủ vẫn chủ trương tiếp tục chính sách thắt chặt tiền tệ mặc dù theo hướng linh hoạt hơn. NHNN tăng lãi suất trên dự trữ bắt buộc để hỗ trợ các ngân hàng thương mại (NHTM) giảm lãi suất cho vay nhưng vẫn giữ nguyên mức lãi suất cơ bản 14%.

Các NHTM đã giảm lãi suất nhưng vẫn còn khá cao nên DN khó tiếp cận. Do không tiếp cận được nguồn vốn từ ngân hàng, nhiều DN đang có ý định phát hành cổ phiếu bổ sung để huy động vốn. Và điều này chắc chắn sẽ làm tăng cung trên thị trường chứng khoán (TTCK), trong khi lượng cầu đang giảm dần, sẽ gây khó khăn nhất định trong việc vực dậy thị trường.

Thứ hai, tuy các chuyên gia đã khẳng định, cuộc khủng hoảng tài chính Mỹ vẫn chưa có những ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế VN nhưng ít nhiều nó đã cho thấy những tác động nhất định đến TTCK VN. Tình hình lạm phát ở Mỹ tăng cao làm ảnh hưởng đến các DN xuất khẩu phụ thuộc vào thị trường Mỹ, đồng USD mất giá sẽ tác động đến giá vàng và giá dầu thế giới… Ngoài ra, khủng hoảng tài chính đã làm thay đổi hành vi mua bán chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài trên TTCK trong nước.

Chưa có cơ sở cho rằng các nhà đầu tư nước ngoài sẽ rút vốn trên thị trường VN, nhưng chắc chắn họ sẽ có động thái đầu tư thận trọng hơn, hoặc bán cổ phiếu để co cụm chờ cơ hội. Trước đây, không ít trường hợp nhà đầu tư nước ngoài trở thành nhân tố dẫn dắt thị trường, nay vai trò của họ đang lu mờ, nhà đầu tư trong nước chuyển sang tâm lý đầu tư theo “nhà đầu tư ngoài nước”.

Có lẽ chưa bao giờ nhà đầu tư Việt Nam lại quan tâm đến các thông tin về tình hình kinh tế cũng như động thái của các nhà đầu tư Hoa Kỳ và ở các nước khác như lúc này. Trong tuần qua, diễn biến của các chỉ số chứng khoán VN luôn cùng chiều với chỉ số của các TTCK hàng đầu thế giới. Sự “tuột dốc không phanh” của TTCK thế giới diễn ra trong bối cảnh nhiều thông tin tích cực được phát đi từ chính phủ các nước.

Đó là tin Tổng thống Mỹ ký sắc lệnh về giải pháp trọn gói 700 tỷ USD để cứu thị trường tài chính, Chính phủ Anh công bố kế hoạch 87 tỷ USD để cứu 8 ngân hàng, các chính phủ Nga, Australia, Đức, Nhật Bản… cũng có những động thái tương tự. Bên cạnh đó, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và các ngân hàng trung ương Anh, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Canada, Trung Quốc… đã cùng lúc cắt giảm lãi suất 0,5%. Nhiều chuyên gia đã cảnh báo 700 tỷ USD để cứu một thị trường tài chính lớn như ở Mỹ chỉ là “muối bỏ bể” và họ đã tỏ ra nghi ngờ về tính hiệu quả của “gói” giải pháp này.

Nhưng đằng sau những lời cảnh báo đó còn có một yếu tố hết sức quan trọng có khả năng đe dọa kết quả của gói giải pháp trên là thiếu sự đồng thuận trong xã hội Mỹ và ngay trong nội bộ đảng Cộng hòa của Tổng thống Bush. Có thể nói, đây là thời điểm khá nhạy cảm đối với nước Mỹ khi mà cuộc bầu cử tổng thống sắp đến gần; do vậy, không có đảng nào muốn phải chịu trách nhiệm về tình hình kinh tế hiện nay, kể cả đảng Cộng hòa.

Ngoài ra, TTCK toàn cầu sụt giảm còn do các nguyên nhân khác như: đã có dấu hiệu cho thấy khủng hoảng có thể lan rộng sang châu Âu và châu Á; chưa có sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ giữa các nền kinh tế lớn trong việc đưa ra các giải pháp chống khủng hoảng; lo ngại đồng USD mất giá sẽ đẩy giá vàng tăng cao…

Tôi cho rằng thị trường của chúng ta trong giai đoạn sắp tới vẫn có những cơ hội nhất định để phục hồi. Thời điểm phục hồi đến sớm hay muộn tùy thuộc vào sự “quyết liệt” của các giải pháp chống khủng hoảng tài chính của Chính phủ Mỹ và các nước châu Âu thành công đến đâu và Chính phủ Việt Nam có những biện pháp gì để tiếp tục cải thiện tình hình kinh tế. Nếu chỉ số giá tiêu dùng trong tháng 10 vẫn được duy trì ở mức khả quan, chúng ta có thể hy vọng vào việc NHNN giảm lãi suất cơ bản. Khi đó, các NHTM có điều kiện giảm lãi suất huy động và cho vay, tạo điều kiện cho DN tiếp cận được nguồn vốn để phục vụ sản xuất kinh doanh; lãi suất tiền gửi giảm xuống thì TTCK sẽ có cơ hội thu hút thêm nguồn vốn mới. 
Nguồn: SGGP