• Nhiều lo ngại

Theo số liệu thống kê của Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AMCHAM), doanh số bán hàng DM tại Hoa Kỳ trong tháng 10-2008 đã giảm sút mạnh, ở mức thấp nhất trong 35 năm qua. Và theo số liệu nhập khẩu vào Hoa Kỳ trong 9 tháng, chỉ có hàng DM VN tăng 22%, hàng nhập khẩu từ các nước khác giảm 3% so với cùng kỳ 2007.

Hiện Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản là 3 thị trường XK chính của VN, chiếm khoảng 85% thị phần XK. Trong đó, Hoa Kỳ là thị trường XK lớn nhất, chiếm 57% thị phần. Do vậy, sản xuất và XK của hàng DM VN cũng gặp nhiều hệ lụy trong cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu.

Thực tế, đã có nhiều DN 100% vốn của Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) ngưng sản xuất tại VN do không có đơn hàng và bị ảnh hưởng khó khăn liên lụy từ công ty mẹ ở chính quốc. Với các DN trong nước, tình trạng cắt giảm lao động đã diễn ra, tuy nhiên, mức độ chưa quá nghiêm trọng. Ông Phạm Xuân Hồng, Phó Chủ tịch Hội Dệt may-Thêu đan TPHCM, nhận xét, các DN có tiềm lực kinh tế sẽ ít khó khăn hơn.

Ngoài những khó khăn về đơn hàng, chi phí sản xuất, Hội Dệt may-Thêu đan TPHCM cũng khuyến cáo, các DN DM có thể sẽ đối mặt với việc “bỏ của chạy lấy người” từ các NNK, đã đặt hàng nhưng không nhận hàng. Đây là một lo ngại mà các DN DM cần chú ý. Để tránh trường hợp này, DN cần đảm bảo chất lượng sản phẩm, thời gian giao hàng, để NNK không có cớ để “lui binh”! Nếu việc này xảy ra với DN sản xuất FOB thì thiệt hại càng lớn.

• Người lao động chung tay cùng DN

Ngành DM VN dự báo, năm 2009 sẽ có nhiều khó khăn hơn cho DN và người lao động. Nếu điều tồi tệ nhất xảy ra, sẽ có 20% lao động trong số trên 2 triệu lao động DM thất nghiệp, tương đương khoảng 400.000 lao động mất việc. Trước mắt, nhiều DN sẽ gặp khó khăn lớn trong kế hoạch lương thưởng cuối năm cho người lao động. Chắc chắn, mức lương thưởng sẽ không như năm trước. Đây cũng chính là điều các DN DM mong muốn người lao động hiểu được cái khó khăn chung, cùng DN thắt lưng buộc bụng để cùng tồn tại.

Những giải pháp đặt ra để tháo gỡ khó khăn trong tình hình hiện nay là việc tìm kiếm, chuyển hướng sang các thị trường khác. Trong đó, thị trường Nga được các DN đánh giá là một thị trường tiềm năng của XK hàng DM VN. Theo kinh nghiệm của Công ty CP May Hòa Bình, DN XK 45% lượng hàng sang Nga, thì Nga là một thị trường tốt để DN DM VN hướng đến. Hiện nay, các NNK Nga chỉ mua hàng (FOB), không gia công. Và một thuận lợi lớn nữa là hệ thống thanh toán quốc tế qua các ngân hàng đã được cải thiện.

Ngoài những nỗ lực của chính DN để tự cứu lấy mình, các DN DM cũng mong muốn có nhiều hỗ trợ từ phía Nhà nước để có thể cầm cự, vượt qua khó khăn. Nhiều DN đã đề xuất, trong thời điểm hiện nay, nên chăng phí công đoàn 2% tạm thời giao cho công đoàn cơ sở phục vụ cho việc cải thiện, chăm lo đời sống của người lao động. Thời hạn áp dụng tăng lương tối thiểu cho người lao động (1-1-2009) có thể lùi lại vào tháng 5-2009 (cùng với thời điểm áp dụng cho đối tượng công chức). Đồng thời bỏ thuế VAT đối với đơn hàng ủy thác gia công; không tăng giá điện trong năm 2009; hỗ trợ kinh phí xúc tiến, mở rộng thị trường XK…
Nguồn: SGGP