Các đại biểu đã thẳng thắn chỉ ra những yếu kém trong khâu dự báo sự tác động của khủng hoảng tài chính Mỹ và thế giới đối với Việt Nam; đồng thời nhận định những khó khăn trong thời gian tới để có những đối sách phù hợp, đưa nước ta phát triển...

“Còng lưng” chống lạm phát và suy giảm kinh tế

Phát biểu của TS Cao Sĩ Kiêm - Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa Việt Nam, làm “nóng” tọa đàm khi ông thẳng thắn chỉ ra những khó khăn của nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh khủng hoảng chung của nền kinh tế thế giới.

Trong đó, sự ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính Mỹ đã tác động không nhỏ đến Việt Nam, khi hiện nay vốn trong ngân hàng khá dồi dào nhưng không cho vay được, khiến hoạt động sản xuất kinh doanh bị đình trệ, tình trạng thất nghiệp gia tăng. Chính vì thế, chúng ta đang phải “còng lưng chống lạm phát và suy giảm kinh tế”.

Ông Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) báo cáo: Doanh nghiệp Việt Nam đang rất khó khăn. Nhiều doanh nghiệp đã và đang ngừng hoạt động do không có đơn hàng, nhất là trong các lĩnh vực như dệt may, chế biến gỗ, du lịch...

Trong khi đó, các doanh nghiệp này lại sử dụng nhiều lao động trong nước. Vì thế, tình trạng thất nghiệp chắc chắn sẽ gia tăng trong thời gian tới.

Minh chứng cho điều này, ông Vũ Đức Giang – Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt May Việt Nam cho biết: Toàn ngành dệt may có khoảng 2 triệu lao động, năm 2007 xuất khẩu được 7,8 tỷ USD. “Nhưng với tình hình này, kế hoạch xuất khẩu năm 2009 sẽ ở mức 9,5-10 tỷ USD thôi, chứ không thể đặt mục tiêu như Quốc hội đề ra là 11 tỷ USD”.

Sự khó khăn này sẽ khiến lao động thất nghiệp năm 2009 trong ngành khoảng 7-15% (từ 140.000 đến 300.000 lao động), thậm chí hơn nữa, nếu như không có những chính sách điều chỉnh kịp thời.

TS Lê Đình Ân - Giám đốc Trung tâm thông tin dự báo kinh tế - xã hội quốc gia cũng thẳng thắn: “Thời gian qua, chúng ta chậm trong nhận thức về sự tác động của kinh tế thế giới đối với Việt Nam. Ngay cả giờ đây, khi kinh tế thế giới đang bắt đầu suy thoái, chúng ta vẫn chưa nhận thức nhanh nhạy để có các giải pháp kịp thời, hiệu quả”.

Chia sẻ ý kiến trên, TS Võ Trí Thành - Trưởng ban nghiên cứu hội nhập kinh tế quốc tế (Viện nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư) cho rằng: Việt Nam phải theo dõi sát diễn biến của nền kinh tế để điều chỉnh cho hợp lý.

Bởi, theo nhiều chuyên gia nước ngoài, nền kinh tế Việt Nam sẽ rơi vào thiểu phát chứ không phải lạm phát. Và nếu tốc độ tăng trưởng kinh tế nước ta đạt từ 6% trở lên so với mục tiêu là 8% thì sẽ là suy giảm; còn nếu dưới mức này thì tình hình rất nguy, tức là rơi vào tình trạng suy thoái kinh tế.

Chính vì thế, theo TS Võ Trí Thành, để giải quyết tình trạng khó khăn của nền kinh tế, Việt Nam cần chú trọng ba gói giải pháp lớn. Thứ nhất, phải có chính sách kinh tế vĩ mô nới lỏng một cách thận trọng.

Thận trọng vì nền kinh tế nước ta chưa thoát khỏi hẳn suy giảm kinh tế vĩ mô thì lại phải chịu ảnh hưởng của hai cuộc khủng hoảng toàn cầu; rủi ro tài chính, kinh tế vẫn còn.

Hơn nữa, nguồn lực trong nước không mạnh nên khi ngân hàng cho vay, Nhà nước phát hành trái phiếu hoặc nới lỏng lãi suất cho vay đều phải thận trọng, từng bước. Thứ hai, thực hiện hỗ trợ xã hội, trong đó chú trọng an sinh xã hội, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là khu vực nông nghiệp, nông thôn.

Thứ ba, đẩy mạnh đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, cải cách luật pháp (nhất là luật pháp về đất đai, ngân hàng, tín dụng...).

Từ đó, theo TS Võ Trí Thành, ít nhất mỗi quý Quốc hội nên gặp Chính phủ một lần, để bàn bạc và giải quyết tình hình. Các phương tiện truyền thông phải thông tin cả cái tốt và cái xấu cho người dân biết để người dân chủ động đối phó; việc giải trình chính sách của các cơ quan quản lý Nhà nước phải minh bạch, công khai; cập nhật thông tin và quan trọng là phải phân tích thông tin trước khi công bố.

Làm gì để kích cầu?

Trong sự khó khăn đó, việc kích cầu đầu tư và kích cầu tiêu dùng trong nước được các đại biểu xem như là giải pháp cấp bách và quan trọng nhất lúc này.

TS Lê Đình Ân nói: “Kích cầu tiêu dùng và kích cầu đầu tư là việc tối cần thiết. Đáng lẽ, chúng ta phải làm sớm hơn nữa. Hiện nay, chúng ta cũng mới chỉ nêu vấn đề này ra chứ chưa có biện pháp cụ thể, chưa có đề án cụ thể, chi tiết để thực hiện kích cầu”.

Theo TS Cao Sĩ Kiêm, thời điểm này, kích cầu đầu tư phải được ưu tiên hàng đầu. Tuy nhiên, kích cầu đầu tư phải có trọng điểm, có địa chỉ cụ thể. Chính phủ vừa đưa ra gói kích cầu 1 tỷ USD, tập trung vào các đối tượng dễ bị tổn thương do khủng hoảng như công nhân các khu công nghiệp, học sinh, sinh viên; đặc biệt chú trọng đầu tư xây dựng giao thông, kết cấu hạ tầng. Đó là hướng đi đúng đắn.

Ông Vũ Tiến Lộc cũng cho rằng, điều tối quan trọng lúc này là giải quyết sức cầu cho thị trường, trong đó đặc biệt lưu ý kích cầu đầu tư. Nhà nước cần tiếp tục hạ lãi suất cơ bản, tăng tiền gửi bắt buộc của các ngân hàng, khắc phục tình trạng giải ngân chậm vốn trái phiếu chính phủ để kích thích đầu tư công và chính sách tín dụng có hiệu quả.

Sự hỗ trợ cho các doanh nghiệp phải có sự chọn lọc: Chỉ hỗ trợ các doanh nghiệp có tiềm năng, có khả năng cạnh tranh; còn các doanh nghiệp vừa và nhỏ thì nên hướng vào đầu tư trong nước, sử dụng nguyên vật liệu trong nước để kích cầu trở lại nền kinh tế.
Nguồn: Tiền Phong