Giải ngân khoản tiền này như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất? Trao đổi với chúng tôi, PGS-TS Trần Hoàng Ngân, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính-tiền tệ quốc gia, cho biết:

Chính sách phải hết sức lưu ý là bên cạnh kích cầu thì phải kích cả cung vì cả cung và cầu đều đang suy giảm. Quan điểm nhất quán là không được vung tay quá trớn, không được “ném tiền qua cửa sổ”, hướng đến lợi ích lâu dài của số đông nhân dân. Bên cạnh đó, phải chống tham ô, chống tham nhũng và chống lãng phí, phải xem những tệ nạn này chẳng khác gì giặc nội xâm.

- PV: Thưa PGS-TS, nơi nào cũng kêu thiếu vốn, nơi nào cũng cần đầu tư. Vậy chúng ta sẽ “bơm” tiền đến những địa chỉ nào?

PGS-TS TRẦN HOÀNG NGÂN: Với mục đích là cân đối cung cầu, tạo ra sự tăng trưởng kinh tế bền vững, đồng thời đảm bảo an sinh xã hội thì nguồn tài chính trên nên hướng vào 5 lĩnh vực sau.

Thứ nhất, những dự án (DA) có khả năng hoàn thành nhanh, các DA đang dở dang cần được tiếp sức về nhân lực và tài lực, những DA bị cắt giảm vốn do chính sách thắt chặt tiền tệ trong thời kỳ chống lạm phát, đặc biệt là các DA về cơ sở hạ tầng, thủy lợi. Tránh hiện tượng mỗi bộ, mỗi ngành vì lợi ích cục bộ mà đưa ra những DA của riêng mình, tránh đầu tư tràn lan dẫn tới nguy cơ thất thoát và lãng phí.

Thứ hai là các DA an sinh xã hội như bệnh viện, trường học, nhà ở xã hội, nhà ở cho thuê, đào tạo nghề, các công trình phục vụ xóa đói giảm nghèo… Thứ ba, các DA liên quan đến nông nghiệp –nông dân –nông thôn, nâng cấp hạ tầng nông thôn để rút ngắn khoảng cách về không gian và thời gian giữa nông thôn và đô thị. Đó cũng là cách để giảm bớt chi phí sản xuất kinh doanh, giảm giá thành sản phẩm hàng hóa; đồng thời cũng sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn cho khu vực nông thôn. Thứ tư, cũng để giảm chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm nên đầu tư vào cải tiến quy trình sản xuất, đổi mới công nghệ, tăng năng suất.

Cuối cùng, để giảm thâm hụt thương mại và giảm bớt sự mất cân đối trong cán cân thanh toán quốc tế thì cần ưu tiên vốn cho các DA phục vụ xuất khẩu, chương trình xúc tiến thương mại, sản xuất hàng hóa thay thế hàng nhập khẩu.

- Làm cách nào chúng ta kiếm được 100.000 tỷ đồng, một khoản vốn khổng lồ trong giai đoạn hiện nay?

Phải đặt yếu tố tiết kiệm và hiệu quả lên hàng đầu với tinh thần phát huy nội lực. Bên cạnh nguồn ngân sách thì Nhà nước nên tạo nguồn vốn bằng cách điều chỉnh chính sách thuế, bảo lãnh cho tổ chức và doanh nghiệp (DN) vay vốn; phát hành trái phiếu. Cùng với việc “đánh thức” các quỹ do Chính phủ quản lý đang “ngủ quên” thì phải tiết kiệm các khoản chi và dự toán không cần thiết. Ngoài ra, Chính phủ phải có chính sách tuyên truyền để khơi dậy lòng yêu nước của người dân để khơi thông được nguồn vốn còn rất lớn trong dân và các thành phần kinh tế.

- Để “trợ lực” cho gói giải pháp trên thì chính sách tài chính và tiền tệ nên điều chỉnh theo hướng nào?

Chính sách tài chính phải có các biện pháp miễn giảm thuế, giãn thuế để các DN có thể duy trì và tái sản xuất. Nên có ưu đãi hơn nữa đối với các DN xuất khẩu, DN đầu tư vào vùng sâu vùng xa… Còn chính sách tiền tệ trong thời gian tới phải hết sức linh hoạt theo hướng giảm sâu lãi suất cơ bản và tỷ lệ dự trữ bắt buộc nhằm tạo điều kiện hơn nữa để DN tiếp cận vốn. Từ đó mới có thể tạo ra được nguồn cung hàng hóa với giá cả phải chăng.

Tuy nhiên, giảm lãi suất đến mức quá thấp sẽ gây khó khăn cho các ngân hàng nên Nhà nước cũng phải có chính sách hỗ trợ cho các ngân hàng như các DN. Bên cạnh đó, chúng ta cũng không nên lo ngại chuyện người dân sẽ rút tiền ra khỏi ngân hàng do lãi suất thấp. Tiền ra khỏi ngân hàng cũng sẽ chạy sang các kênh đầu tư khác hoặc tiêu dùng. Đó cũng là cách bơm vốn để kích nền kinh tế sôi động lên.

- Để chính sách kích thích nền kinh tế đạt hiệu quả thiết thực như kỳ vọng, yếu tố nào là quan trọng nhất?

Rõ ràng và minh bạch về các giải pháp và tiêu chí giải ngân. Khi người dân đã hài lòng, đã tin tưởng thì chính sách sẽ rất dễ dàng và nhanh chóng đi vào thực tế, đặc biệt ở giai đoạn này thì niềm tin của người dân rất quan trọng. Trên dưới đồng thuận thì chắc chắn đất nước sẽ vượt qua được thời kỳ khó khăn hiện nay và sắp tới. Ngoài ra, thời gian cũng là yếu tố rất cần lưu tâm, chúng ta không thể làm việc theo kiểu cù cưa như lâu nay được nữa!
Nguồn: SGGP