Đầu năm chứng khoán TPHCM đứng ở 928 điểm, thì nay chỉ quanh quẩn mức 300 điểm. Từ mức 30 tỷ USD vào đầu năm, đến cuối năm nay, giá trị vốn hóa thị trường “teo” lại còn khoảng 12 - 13 tỷ USD, tương đương 17% GDP. VN-Index mất gần 70% giá trị. Sau 1 năm, liệu “sóng gió” đã qua?

Bị cổ phiếu ưu đãi... ngược đãi!

Rất nhiều người đã đổ tiền vào cổ phiếu ưu đãi, giờ phải “ôm” trong ngậm ngùi. Anh N.M.C., làm tại một công ty nước ngoài tâm sự: Cuối năm 2007, thấy chứng khoán liên tục tăng, đổ 50 triệu đồng mua cổ phiếu tham gia “lướt sóng” cũng lời đủ ăn… nhà hàng, nên anh tận dụng các mối quen biết từ các công ty mới cổ phần hóa để được mua cổ phiếu ưu đãi.

Gom hết tiền dành dụm rồi vay ngân hàng, tổng cộng cũng hơn 300 triệu đồng đổ vào cổ phiếu. Hiện giờ, nếu bán cũng chỉ được vài chục triệu đồng; còn lương thì mỗi tháng bị trừ để trả nợ ngân hàng. Vì vậy, hễ nghe ai nhắc đến cổ phiếu, anh lắc đầu chán nản: “Quên đi! Cầu vài năm nữa chứng khoán phục hồi để lấy lại vốn!”.

So với đầu năm, những mã “hót” trên thị trường cũng xìu thê thảm. Ngay những cổ phiếu có tính thanh khoản cao ở sàn TPHCM, từng được nhiều người “săn đón” thì giá từ đầu năm đến tuần cuối năm có sự tuột dốc rõ rệt - mặc dù trong đó có không ít công ty trả cổ tức cuối năm đến gần 40%.

Chẳng hạn, STB (Ngân hàng Sacombank) đầu năm ở mức 65.000 đồng/cổ phiếu thì nay chưa đầy 20.000 đồng/cổ phiếu; “đại gia” VNM (Vinamilk) cũng giảm từ 165.000 đồng/cổ phiếu vào đầu năm giờ chỉ còn 82.000 đồng/cổ phiếu; mã FPT cũng rơi từ 220.000 đồng/cổ phiếu xuống mức 50.000 đồng/cổ phiếu; mã PVD từ 150.000 đồng/cổ phiếu, giờ còn một nửa; mã VIC từ trên 150.000 đồng/cổ phiếu xuống còn 76.000 đồng/cổ phiếu; SJS từ 250.000 đồng/cổ phiếu, giờ chỉ còn chưa đầy 50.000 đồng/cổ phiếu; HPG từ 95.000 đồng/cổ phiếu, giờ còn hơn 30.000 đồng/cổ phiếu; mã DPM từ 74.000 đồng/cổ phiếu, nay còn 35.000 đồng/cổ phiếu; mã PPC từ gần 60.000 đồng/cổ phiếu, giờ chỉ còn 17.900 đồng/cổ phiếu; SSI từ 168.000 đồng/cổ phiếu, giờ còn 28.500 đồng/cổ phiếu… Với giá “rơi tự do” như thế, theo nhận định của nhiều tay chơi lướt sóng thì “bao giờ cho đến thời… huy hoàng như xưa?”.

Không chỉ riêng dân chơi chứng khoán chuyên nghiệp, một người bạn là công chức nhà nước cũng tâm sự, đầu năm 2008, giữa thời chứng khoán tăng cao, thấy tiền nhàn rỗi không làm gì, bạn bè rủ “sang tay” cổ phiếu ưu đãi ở các công ty mới cổ phần hóa nên cũng bắt chước. Không ngờ, lời đâu chưa thấy, liên tục sau đó chứng khoán rớt giá.

Hiện nay, nếu bán cũng chẳng được bao nhiêu, nên thôi, quyết định để vậy, cuối năm nhận cổ tức, được bao nhiêu hay bấy nhiêu. Đấy không còn là chuyện riêng nữa, rất nhiều người là công nhân viên chức đang ngậm ngùi vì bị cổ phiếu ưu đãi… ngược đãi như thế.

Năm 2009, có còn... xính dính?!

Nếu như trong 2 năm 2006-2007, thị trường chứng khoán Việt Nam phát triển bong bóng với tốc độ nhất nhì thế giới thì sang năm 2008 cũng đứng đầu về tốc độ suy giảm. Những năm trước, các mã cổ phiếu các ngân hàng hấp dẫn nhất thì nay “ngôi” đã được chuyển sang các ngành dịch vụ, du lịch, dược…

Tuy giá giảm ở mức phi mã như thế, nhưng theo nhận định của TS Nguyễn Văn Ngai, chuyên gia kinh tế thì giá cổ phiếu thời điểm hiện nay cũng chỉ sắp trở về với giá trị thực chứ chưa phải là giá tốt nhất để mua. Còn các nhà đầu tư thì lo lắng đặt vấn đề, liệu trên sàn còn bao nhiêu báo cáo đã qua kiểm toán như Bông Bạch Tuyết? Ai sẽ bảo vệ nhà đầu tư khi mà những báo cáo phải qua những quy trình chặt chẽ lại có thể sai sót chuyển trắng thành đen? Vai trò của cơ quan quản lý nhà nước ở đâu khi “buông” cho thị trường phát triển quá nóng một thời gian dài mà không có giải pháp cảnh báo và ngăn ngừa hữu hiệu?...

Chính thị trường phát triển tự do đã làm các nhà đầu tư “ngoại” nản lòng. Mới đầu năm đây thôi, những nhà đầu tư nước ngoài còn đề nghị mở “room” để “rộng đường” mua bán thì những tháng cuối năm nhà đầu tư nước ngoài liên tục bán ra, càng làm cho thị trường tuột dốc.

“Mức lãi suất hiện nay quá thấp, trong khi nhiều công ty chia cổ tức cao, cho nên việc “gởi tiền” vào chứng khoán để nhận cổ tức cao cũng là một kênh đầu tư cơ bản”- TS Lê Vũ Nam nhận xét. Thế nhưng, không phải cứ “rải tiền” lên sàn chứng khoán như trước là có lời mà phải xem năng lực thực sự của các công ty khi quyết định đầu tư.

Theo chuyên gia Lê Vũ Nam, hiện nay, có 2 cách đầu tư chứng khoán. Thứ nhất, đầu tư vào những mã lớn, có giá trị vốn hóa cao, có khả năng dẫn dắt thị trường thì việc tăng giá của những mã này sẽ lên hàng đầu.

Thứ hai, dành cho những người ít tiền, đầu tư vào những mã “âm”- tức có giá thấp hơn mệnh giá ban đầu (10.000 đồng/cổ phiếu), nếu thị trường phục hồi thì khả năng phục hồi của các mã này là tất yếu, nếu không tăng, nhà đầu tư vẫn được hưởng cổ tức trên mệnh giá gốc (10.000 đồng).

Cách thứ hai hơi mạo hiểm vì những mã này có thể gần với nguy cơ phá sản nhiều hơn các mã khác. Nhưng đó vẫn là cách đầu tư kỹ thuật, còn căn cơ, đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước phải minh bạch, rà soát, “làm sạch” thị trường, cung cấp cho nhà đầu tư những thông tin chính xác để lấy lại niềm tin của nhà đầu tư. Khi niềm tin phục hồi thì tất hẳn thị trường sẽ hồi phục.
Nguồn: SGGP