Trung tuần tháng 1-2009, Bộ Công Thương đã đưa ra những thông tin, thống kê mang tính tham khảo về hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào, cụ thể là từ Trung Quốc, nơi được coi là “nhà máy” sản xuất hàng hóa cho thế giới sát bên Việt Nam. Sức ép cạnh tranh từ Trung Quốc đang ngày càng gia tăng áp lực lên các doanh nghiệp Việt Nam.

Nỗi lo về sức ép cạnh tranh từ hàng Trung Quốc càng lớn hơn khi Chính phủ Trung Quốc thông qua các chính sách nhằm thúc đẩy xuất khẩu như tăng tỷ lệ hoàn thuế ở một loạt mặt hàng, dỡ bỏ hoặc giảm thuế xuất khẩu ở nhiều mặt hàng như sắt thép, phân bón, chất dẻo...

Cụ thể, từ ngày 1-2 -2009, Trung Quốc bắt đầu áp dụng hoàn thuế giá trị gia tăng cho các sản phẩm thép xuất khẩu, khi mà trước đó chỉ 2 tháng, thuế xuất khẩu nhiều nhóm mặt hàng thép đã được giảm mạnh.

Hiệp hội thép Việt Nam cho biết, ngay từ đầu tháng 12-2008, các doanh nghiệp Việt Nam đã chịu áp lực mạnh từ việc thép cán nóng dạng cuộn, thép tấm, thép dây mạ và hợp kim của Trung Quốc được giảm thuế xuất khẩu từ 5% xuống 0%.

Hơn nữa, các địa phương ở các khu vực giáp biên cũng có những chính sách khuyến khích xuất khẩu riêng của họ, đặc biệt trong dịp tết vừa qua, khi mức cầu được đẩy lên đáng kể, nhằm chuẩn bị cho kỳ sản xuất sau Tết Nguyên đán 2009 của các doanh nghiệp.

Bộ Công Thương chuẩn bị đưa ra những đề xuất chính sách hỗ trợ, khuyến khích việc sản xuất sản phẩm ngành công nghiệp thay thế hàng nhập khẩu.

Theo tính toán của Bộ Công Thương, đối với mặt hàng nhập khẩu là xăng dầu (trị giá nhập khẩu năm 2008 là 10,9 tỉ đô la Mỹ) thì có thể cân đối được 30% nhu cầu khi nhà máy lọc dầu Dung Quất đi vào hoạt động từ quí 2-2009 (6,5 triệu tấn dầu/năm). Ở các mặt hàng công nghiệp thiết yếu khác, việc cân đối còn nhiều khó khăn.

Ví dụ như ô tô nguyên chiếc, lượng nhập khẩu chủ yếu là các loại ô tô chuyên dùng và ô tô dưới 9 chỗ đắt tiền của các hãng nổi tiếng. Trong nước chỉ sản xuất được các loại xe như xe ben tự đổ đến 35 tấn, xe tải nhẹ đến 5 tấn hoặc một vài chủng loại xe chở khách, xe buýt, xe ô tô dưới 9 chỗ ngồi, nhưng chính sách bảo hộ các doanh nghiệp sản xuất đã cho ra đời các sản phẩm giá cao, chất lượng chưa đến mức cạnh tranh được với xe nhập. Cho nên, mặt hàng này không có lối thoát rõ rệt do lượng phụ tùng sản xuất ô tô đều là nhập khẩu, trừ một số phụ tùng thay thế đơn giản.

Hay như vải sợi các loại, với số lượng các doanh nghiệp dệt may trong nước lên đến hàng chục ngàn và kim ngạch xuất khẩu luôn ở danh sách đứng đầu, nhưng ngành này chỉ sản xuất được khoảng 30% nhu cầu vải (600 ngàn mét vải/năm), 60% nhu cầu sợi dệt vải (300 ngàn tấn/năm). Tương tự, nguyên phụ liệu cho ngành may cũng chủ yếu được nhập khẩu.

Trong nhóm giải pháp mà Bộ Công Thương đề xuất cho các doanh nghiệp sản xuất hàng công nghiệp tiến tới thay thế, có một giải pháp được đưa ra là xem xét bỏ quy định về “trần lãi suất” đối với tín dụng tiêu dùng sản phẩm công nghiệp trong nước sản xuất được, tạo điều kiện để các tổ chức tài chính, ngân hàng chủ động cho vay và bù đắp rủi ro. Song song đó, Bộ Công Thương đề xuất các cơ quan quản lý ngành ngân hàng chỉ đạo hệ thống ngân hàng hạn chế cấp tín dụng cho việc nhập khẩu. Cách này, nói khác đi là kích cầu tiêu thụ sản phẩm công nghiệp trong nước bằng các biện pháp hỗ trợ kỹ thuật tài chính, tiền tệ.

Tuy nhiên, giải pháp nói trên chỉ có thể hỗ trợ được cho các nhà sản xuất khi sản phẩm đã sản xuất ra, chuyển đến tay người tiêu dùng.           

Nguồn: TBKT Sài Gòn