Bên cạnh những chính sách này, cần có cái nhìn đúng hơn nữa về khó khăn của doanh nghiệp để tìm những giải pháp bổ sung giúp doanh nghiệp đương đầu và tồn tại trong tình trạng suy giảm kinh tế hiện nay.  

Nhìn đúng khó khăn của doanh nghiệp  

Chính sách kiềm chế lạm phát đã kéo theo việc thắt chặt tiền tệ được thực hiện trong 9 tháng đầu năm 2008, cùng tác động của khủng hoảng tài chính vào những tháng cuối năm ngoái đã làm cho các doanh nghiệp (còn tồn tại) cho đến nay vẫn chưa thật sự thoát khỏi khó khăn.   

Nhớ lại thời kỳ gia tăng lãi suất cho vay của các ngân hàng trong năm 2008, đỉnh điểm cao nhất là 21%/năm, dù đây là mức quá cao so với năng lực trả nợ nhưng không ít doanh nghiệp vẫn phải vay để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Nhiều doanh nghiệp qua giai đoạn này đã thua lỗ hoặc không có lãi do gánh nặng chi phí vay ngân hàng. Điều dễ hiểu là ngay sau đó, doanh nghiệp sẽ mất vốn và khả năng thanh toán nợ cho ngân hàng không đảm bảo, phát sinh nợ quá hạn.  

Hiện tại, để tiếp tục hoạt động và chờ ngày nền kinh tế hồi phục, các chủ doanh nghiệp chỉ còn cách vay vốn ngân hàng để thực hiện những phương án kinh doanh của mình nhưng thật sự không dễ dàng.  

Tiếp xúc với nhiều doanh nghiệp, họ đều cho rằng, do còn nợ quá hạn nên không thể được vay thêm, làm sao có “cửa” để vay với lãi suất hỗ trợ của Chính phủ.   

Về phía các ngân hàng thương mại, họ dựa vào các chuẩn mực phân loại nợ để đánh giá khoản nợ xấu, trong đó có 5 nhóm nợ. Hầu như khi doanh nghiệp nào “dính” vào 1 trong 5 nhóm này sẽ không được vay vốn. Nếu doanh nghiệp “chạy” sang ngân hàng khác vay cũng chẳng được vì số nợ quá hạn đã lên mạng của Trung tâm Thông tin phòng ngừa rủi ro của Ngân hàng Nhà Nước (CIC).  

Hiện nay, không ít các ngân hàng đều không cho những doanh nghiệp gặp khó khăn có nợ quá hạn được vay vốn để tiếp tục kinh doanh. Ngân hàng vẫn “khư khư” với điều kiện cho vay trong điều kiện nền kinh tế tăng trưởng bình thường để áp dụng khi nền kinh tế suy giảm. Khó khăn mặc doanh nghiệp, cứ làm theo đúng quy định cho vay nếu không sẽ ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của ngân hàng, ảnh hưởng đến thu nhập của cán bộ, nhân viên ngân hàng.  

Có nhiều trường hợp doanh nghiệp vay vốn trong năm 2008 với lãi suất cao 18%, 21% nhưng đến nay lãi suất trần chỉ còn 10,5%, doanh nghiệp xin điều chỉnh giảm theo lãi suất mới nhưng ngân hàng không giảm hoặc giảm nhưng rất chậm với nhiều lý do:  “Giấy nhận nợ đã được ký giữa hai bên trước đây, không điều chỉnh được; hoặc giá vốn trên hội sở giao xuống cho chi nhánh cao không thể giảm thấp hơn lãi suất trần …”  

Quá bức xúc, có doanh nghiệp than thở: “Cách làm hiện nay của một số ngân hàng đã làm cho tôi thất vọng. Ngân hàng thương mại thiếu sự chia sẻ với bế tắc của doanh nghiệp”.  

Hầu hết các lãnh đạo từ Chính phủ đến địa phương đều thấy được những khó khăn của doanh nghiệp.  Đối với gói kích cầu hỗ trợ lãi suất, ngân hàng luôn được lãnh đạo yêu cầu báo cáo tiến độ giải ngân, giải quyết nhanh những vướng mắc trong quá trình thực hiện mong sao đồng vốn được hỗ trợ lãi suất đến với doanh nghiệp. Nhưng lãnh đạo ngành ngân hàng có thấy được khó khăn này không ?  

Nên có cách làm thích hợp

Gặp gỡ nhiều doanh nghiệp bị “kẹt” trong tình trạng này, họ cho rằng: “Hỗ trợ lãi suất từ số tiền kích cầu của Chính phủ là rất có ý nghĩa và quan trọng nhưng để giải quyết vấn đề này, thiết nghĩ Ngân hàng Nhà Nước quan tâm chỉ đạo song song với gói kích cầu lãi suất là yêu cầu các ngân hàng thương mại phải rà soát và thực hiện phương án tái cơ cấu các khoản nợ, giãn nợ, khoanh nợ cho các doanh nghiệp khó khăn thật sự.  

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước có những điều chỉnh đối với điều kiện cho vay, trích lập dự phòng hoặc những biện pháp kỹ thuật khác để ngân hàng thương mại “mạnh dạn” trong xử lý cơ cấu nợ, giãn nợ, khoanh nợ cho doanh nghiệp.

Ngân hàng Nhà nước cũng cần nhắc nhở một số ngân hàng thương mại điều chỉnh hợp lý mức lãi suất của những khoản nợ đã vay với lãi suất trước năm 2009.  

Khi được hỗ trợ như vậy, các doanh nghiệp sẽ yên tâm và những căng thẳng về dòng tiền trả nợ sẽ giảm đi, bằng tinh thần vượt khó họ sẽ gượng dậy và tồn tại.
Nguồn: TBKT SG