Đây là vấn đề được Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng đặt ra tại buổi làm việc với các DN FDI vào ngày 8-4 tại TPHCM.

12.000 tờ khai/năm?

Có mặt tại cuộc họp, đa số các DN FDI thừa nhận, việc sụt giảm kim ngạch xuất khẩu là điều không thể tránh khỏi, bởi thị trường ngày càng thu hẹp. Sản phẩm làm ra đang phải cạnh tranh dữ dội về giá, chất lượng và mẫu mã với các đối thủ.

“Nếu 3 tháng đầu năm 2008, công ty chúng tôi xuất khẩu đạt 33 triệu USD, thì quý 1-2009 giảm mạnh chỉ còn gần 17 triệu USD” – bà Lê Thị Bé Tuyết, Trưởng phòng xuất nhập khẩu Công ty Yazaki VN cho biết.

Theo các DN, ngoài những nguyên nhân khách quan, họ rất cần một cơ chế mới “dễ thở” hơn để các DN yên tâm sản xuất, kinh doanh.

Ông Dương Hán Kiệt, Trợ lý giám đốc Công ty Pou Yuen VN cho rằng, việc khai báo hải quan điện tử được áp dụng đã tạo điều kiện cho DN. Tuy nhiên, do công tác chuẩn bị hậu cần chưa tốt, trong khi quy mô dự án của Pou Yuen rất lớn, bình quân phải khai từ 100 - 300 tờ khai/ngày nên đường truyền đôi khi bị nghẽn mạch, ngay cả mạng nội bộ của hải quan cũng bị trục trặc từ sáng đến chiều, gây ách tắc toàn bộ tờ khai xuất nhập khẩu, ảnh hưởng đến việc thông quan của DN.

Đại diện một DN Nhật Bản tại VN cũng đồng tình, thủ tục xuất nhập khẩu của VN quá rườm rà, phức tạp. Mỗi năm DN này phải sử dụng tới 12.000 tờ khai khác nhau, gây lãng phí về tiền của và thời gian DN.

Bà Bé Tuyết bức xúc, vì hải quan nên DN suốt đời mang nợ do lúc nào cũng bị vướng chứng từ thanh toán. Hậu quả, có những lô hàng đã có quyết định hoàn thuế nhưng DN không được thụ hưởng.

Gần đây, một số lô hàng nhập khẩu máy móc có kèm theo catalogue còn không được thông quan vì cán bộ hải quan yêu cầu DN phải xin Sở VH-TT-DL cấp phép!

Liên quan đến thông tư

116/2008-BTC quy định về nơi làm thủ tục hải quan đối với hợp đồng gia công cũng đang gây nhiều khó khăn cho DN.

Ông Jung Eui Kwan – Giám đốc Kế hoạch Công ty TNHH Shinsung Việt Nam cho biết, theo tinh thần thông tư này thì nơi làm thủ tục của công ty là Chi cục Bến Lức, tỉnh Long An, cách xa công ty khoảng 60 km và cách các cảng khoảng 90 km, tức công ty phải đi 2 đoạn đường từ cảng Cát Lái đến cảng Bến Lức để kiểm tra hàng hóa và mang về cho công ty nhập hàng và xuất hàng với tổng cộng 150 km.

Trong khi đó, nếu DN làm thủ tục tại cảng Cát Lái đến công ty chỉ cách 60 km. Với quy định này, công ty sẽ chịu rất nhiều áp lực và rất nhiều lần phải giao hàng bằng đường hàng không để đảm bảo đúng hạn theo hợp đồng.

Trả lời những bức xúc của DN, ông Nguyễn Ngọc Túc, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan nói ngay, cán bộ hải quan hướng dẫn DN phải xin giấy phép thì mới được thông quan các lô hàng có catalogue là sai nguyên tắc vì đây là những chứng từ hợp lệ. “Tôi sẽ yêu cầu lãnh đạo hải quan địa phương kiểm tra ngay, nếu đúng sẽ xử lý thật nghiêm”.

Liên quan đến việc DN đề nghị thủ tục thanh khoản đối với chứng từ thanh toán, ông Túc cho biết, thời gian quy định hiện nay là 30 ngày, nếu DN thấy chưa được thì đề xuất để chúng tôi kiến nghị với cấp trên.

Theo ông Túc, DN đang gặp rất nhiều khó khăn nên ngành hải quan xác định cần phải kéo các thủ tục lại gần DN hơn, tạo điều kiện tốt nhất cho DN trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Cần xem lại mức chi phí hợp lý và thuế

Đại diện Công ty P&G, bà Hà Lê cho rằng, VN hiện vẫn còn lợi thế nhân công giá rẻ, song thực tế chi phí làm việc của lao động nước ngoài tại VN đang cao gấp đôi Thái Lan do họ phải chịu mức thuế suất quá cao.

Theo đó, chi phí về nhiên liệu, cụ thể là khí hóa lỏng phục vụ cho sản xuất trong nước cũng cao gấp đôi Thái Lan, điều này rất khó cho DN trong việc hạ giá thành sản phẩm. Theo bà Hà Lê, VN hiện là nước duy nhất trên thế giới còn khống chế chi phí ở mức 10% đối với hoạt động quảng cáo, tiếp thị. Do hạn chế nên DN này không thể quảng cáo mạnh các sản phẩm tại VN.

Liên quan thuế thu nhập DN (TNDN), bà Trần Thị Mộc Lan, Phó chủ tịch tập đoàn may Scavi cho biết, chưa có sự đồng nhất trong việc áp dụng ưu đãi thuế TNDN ngay trong cùng một tỉnh. Trên thực tế, để ổn định việc làm cho 8.000 lao động tại các nhà máy, DN này phải đầu tư mạnh cho việc thiết kế các mẫu mã, cung cấp các dịch vụ mới để giữ chân khách hàng. Hơn lúc nào hết, họ rất cần sự hỗ trợ của bộ, ngành và địa phương bằng các chính sách thiết thực.

Đại diện Bộ Tài chính cho biết, luật mới mở ra đã cho phép các DN mới thành lập được tăng mức chi phí cho quảng cáo tiếp thị lên 15% thay vì 10%. Đối với các DN thay đổi địa điểm nhà xưởng trong trường hợp bất khả kháng thì mới tiếp tục được hưởng chế độ ưu đãi. Riêng trường hợp của Scavi, Bộ Tài chính sẽ làm việc với địa phương để trả lời cho DN.

Một số ý kiến cũng cho rằng, hiện nay VN chưa sản xuất được nguyên liệu nên cũng tính đến việc hạ mức thuế nhập khẩu từ 3% xuống 0% đối với một số mã hàng; nên tính toán lại giá điện giờ cao điểm…

Đối với nhóm các mặt hàng xuất khẩu chủ lực cũng nên hạ thuế xuất khẩu xuống 0%, giúp DN hạ giá thành sản phẩm, tạo việc làm.

Thay mặt các bộ, ngành, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng đánh giá rất cao vai trò đầu tàu của các DN FDI trong việc tạo ra hàng hóa và kim ngạch xuất khẩu, đóng góp quan trọng vào GDP của cả nước. Bộ trưởng đã thông báo với DN các cơ chế chính sách hỗ trợ DN về vốn, về giãn giảm thuế.

Theo đó, việc điều hành về thuế xuất, nhập khẩu; chính sách tiền tệ, lãi suất, tỷ giá sẽ linh hoạt hơn theo hướng có lợi cho DN. Về kiến nghị của DN, theo Bộ trưởng phạm vi cuộc họp sẽ không thể giải quyết hết được, do vậy các DN tiếp tục gửi kiến nghị về Bộ Công thương và các bộ, ngành chức năng để trả lời sớm cho DN.

Nguồn: SGGP