CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin tức

FDI giảm không ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế (04/05)

06/08/2010 - 24 Lượt xem

Sự sụt giảm đáng kể như vậy có khiến nền kinh tế thêm lao đao? Năm 2008 là năm thành công lớn của FDI với kỷ lục thu hút 64 tỷ USD, giải ngân 11,5 tỷ USD và quy mô vốn đạt tới 60 triệu USD/dự án. Chính vì thế, tuy đã được dự báo là rất ảm đạm nhưng con số đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tháng 4 đã thực sự gây “sốc”.

Việt Nam cần giảm phụ thuộc vào FDI

“Tình huống các cam kết đầu tư trong môi trường đầu tư thông thoáng như hiện nay, đôi khi đã bị lợi dụng để “giữ chỗ”, “chiếm đất ở vị trí đắc địa”, thậm chí sau đó “bán cái” thu lợi bất chính rất tệ hại.

Những thủ đoạn đầu tư FDI nhưng thực sự chuyển vốn vào còn khiêm tốn nhờ “tái đầu tư”, thực chất là huy động nguồn vốn trong nước, cần được kiểm soát“.

(GS Nguyễn Quang Thái)

Trong hơn 20 năm qua, FDI Việt Nam đã tăng rất mạnh và trở thành một trong những nguồn lực quan trọng nhất cho sự phát triển kinh tế. Dù còn những hạn chế về bối cảnh phát triển và môi trường đầu tư, FDI vẫn nhanh chóng trở thành khu vực tiên tiến nhất của nền kinh tế Việt Nam.

Tỷ trọng FDI trong nền kinh tế rất cao, góp phần quan trọng giúp cho nền kinh tế Việt Nam liên tục đạt được tốc độ tăng trường GDP khá cao.

Dù giữ một vị trí quan trọng như vậy nhưng theo nhận định của nhiều chuyên gia kinh tế, Việt Nam cần sớm giảm phụ thuộc vào FDI. Theo GS Nguyễn Quang Thái, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, triết lý tăng trưởng không thể chỉ dựa vào tăng vốn đầu tư theo kiểu “quảng canh”.

Còn theo ý kiến của một nhóm các cán bộ nghiên cứu thuộc Trung tâm phân tích và Dự báo, Viện khoa học xã hội Việt Nam thì sau khi trở thành thành viên WTO, những thay đổi về môi trường kinh tế trong nước đã thu hút dòng FDI vào Việt Nam tăng đột biến. Tuy nhiên, trừ FDI vào khai thác dầu khí, phần lớn vốn FDI tập trung vào lĩnh vực bất động sản và công nghiệp nặng (thép).

Trong khi đó, đầu tư vào thép gây ảnh hưởng nặng nề cho môi trường, tiêu hao nhiều điện năng, là một trong những nút thắt cổ chai vào Việt Nam. Còn đầu tư vào bất động sản thì có thể góp phần tạo ra bong bong, đó là chưa kể nhiều dự án bất động sản được các nhà đầu tư nước ngoài tìm cách “bán lúa non” để thu lợi và chiếm dụng vốn của khách hàng trong nước tương tự như cách nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn làm, nên lượng vốn thực tế mà họ mang lại không nhiều.

Cũng theo nhận định của nhóm dự báo phân tích này thì FDI tuy suy giảm nhưng tác động lên nền kinh tế không nghiêm trọng như nhiều người nghĩ. Bởi vì, tỷ lệ tiết kiệm và tỷ lệ đầu tư của Việt Nam đều đạt được mức cao so với thế giới. Trong năm 2007, tỷ lệ tiết kiệm trong nước tương đương là 29,1% GDP, trong khi đầu tư tương đương là 41,6% GDP.

Vì vậy, biến động giá trị nguồn vốn FDI không phải là mối quan ngại hàng đầu mà quan tâm đối với FDI vào Việt Nam hiện nay là cần chuyển từ số lượng sang chất lượng, tức là làm sao sàng lọc được các dự án FDI có hiệu ứng lan tỏa giúp nâng cao công nghệ, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao và cải thiện khả năng cạnh tranh quốc tế của các doanh nghiệp Việt Nam.

Không thu hút FDI bằng mọi giá

Cùng chung quan điểm này, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp kinh tế quốc dân (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) Bùi Hà cho rằng, mặc dù mô hình tăng trưởng dựa vào thu hút FDI trong bối cảnh hiện nay là phù hợp với Việt Nam, song cũng phải thừa nhận rằng, chất lượng tăng trưởng và hiệu quả tăng trưởng của Việt Nam vẫn còn thấp. Chính vì vậy, không chỉ xác định không tăng trưởng bằng mọi giá, mà đã đến lúc, cần coi trọng hơn vấn đề chất lượng tăng trưởng.

Còn GS Nguyễn Mại, chuyên gia kinh tế cao cấp, nguyên Phó Chủ nhiệm UB Nhà nước về hợp tác và đầu tư thì nhận định, dù phải cạnh tranh quyết liệt trong thu hút đầu tư, song đã đến lúc Việt Nam phải kiên quyết lựa chọn dự án. Việc phân cấp của T.Ư cho các tỉnh, thành trong việc cấp giấy phép đầu tư đã tạo nên tiền lệ "bội thực" dự án.

Việc thu hút đầu tư phải hết sức coi trọng quy hoạch phát triển ngành, vùng kinh tế theo nguyên tắc thị trường. Đặc biệt là có thái độ kiên quyết không cấp phép hoặc thu hồi giấy phép những dự án không có khả năng thực hiện, gây tác động xấu đến môi trường, kinh tế - xã hội…

Về điều này thì Chính phủ cũng đã thể hiện rất rõ quan điểm mình. Chẳng hạn như vừa mới đây, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã ký Thông báo số 129 thông báo ý kiến của Thủ tướng về một số tình hình đầu tư của nước ngoài tại Việt Nam.

Theo đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư tập trung rà soát, điều chỉnh các quy định hiện hành về đầu tư nước ngoài để tránh việc cấp phép thực hiện các dự án đầu tư sử dụng công nghệ, thiết bị lạc hậu, có tác động xấu đến môi trường.

Về phía Bộ Kế hoạch và Đầu tư, theo ông Phan Hữu Thắng, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, dù khó khăn nhưng quan điểm của Bộ là không cần thiết chạy theo dự án đăng ký mới.

Dù không từ chối bất cứ dự án nào nhưng việc cấp phép mới sẽ phải được lựa chọn thật kỹ, đảm bảo đúng quy định pháp luật, đúng chính sách. Một số địa phương sau khi phát hiện vi phạm ở các dự án, cũng đã kiên quyết rút phép như Đà Nẵng, Hải Phòng…
Nguồn: Dân Trí