Do nhiều nguyên nhân, việc thực hiện QĐ443 khó có thể diễn ra trên diện rộng và nhanh.

Hiện các NHTM đang triển khai 3 gói cho vay có HTLS (vốn lưu động, vốn trung-dài hạn, cho vay khu vực kinh tế nông nghiệp-nông thôn). Nhưng việc thực hiện các gói HTLS này trong thực tiễn với kết quả (dự kiến) cũng khác nhau.

Về cho vay vốn lưu động theo QĐ 131, đây là nhu cầu cấp thiết cho hoạt động SXKD. Các tổ chức tín dụng triển khai nhanh nhờ nguồn vốn dồi dào dễ tập trung, linh hoạt, không có rào cản (gồm vốn huy động ngắn hạn, vốn huy động trung, dài hạn, vốn vay tạm thời trên thị trường liên NH, nguồn vốn khác...) đều sử dụng được.

Bên cạnh đó, có sự hỗ trợ của NHNN thông qua chính sách mở rộng tiền tệ như: Giữ nguyên lãi suất cơ bản, hạ tỉ lệ dự trữ bắt buộc... làm chi phí huy động vốn của NHTM giảm. Những yếu tố trên khiến tốc độ gia tăng vốn cho vay HTLS theo QĐ 131 khá nhanh, tác động tích cực sớm vào nền kinh tế (độ trễ của chính sách ngắn).

Việc cho vay theo QĐ 443 (vốn trung, dài hạn) rất có thể không thể triển khai nhanh, đồng loạt, ở mức sâu rộng như cho vay HTLS vốn lưu động được. Độ trễ chính sách phải kéo dài hơn.

Ngoài ra khả năng thực hiện của hệ thống NHTM cũng  không đồng đều vì bị phụ thuộc vào những yếu tố nội tại của NH cho vay (về nguồn vốn, khách hàng cũng như tác động của môi trường kinh doanh).

Cho vay HTLS trung, dài hạn muốn  thành công phải phụ thuộc vào nguồn vốn trung, dài hạn mà NHTM có thể huy động được, mà các NH hiện nay lại rất thiếu nguồn vốn này. Để đảm bảo tỉ lệ cơ cấu sử dụng vốn (dư nợ trung, dài hạn/tổng dư nợ) tối ưu trong môi trường tiền gửi còn nhiều chuyển biến phức tạp, để hạn chế thấp nhất rủi ro kỳ hạn giữa huy động và sữ dụng vốn và đảm bảo thanh khoản, hầu hết các NH sẽ không dám tăng cao tỉ lệ cho vay trung và dài hạn.

Bên cạnh đó, vì việc giải ngân cho vay HTLS trung, dài hạn chỉ kéo dài  từ ngày 1.4 đến 31.12.2009 nên chỉ những khách hàng truyền thống đã có sẵn dự án  mới kịp vay. Các dự án đầu tư mới khó có thể chuẩn bị kịp thủ tục vay. Nhiều NHTM lớn, đặc biệt là các NHTM nhà nước còn phải dành một nguồn vốn cho vay trung, dài hạn lớn, để giải ngân cho các dự án đã tạm bị đình/hoãn/dãn thời gian giải ngân từ năm 2008 chuyển qua.

Nhu cầu vay của DN không nhiều

Việc thực hiện Quyết định 443 khả năng cũng còn  bị hạn chế bởi cầu về phía DN/khách hàng vay. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chưa hồi phục thì DN có duy trì được SX-KD, có tiềm năng phát triển, bán được hàng hóa thì mới có khả năng trả nợ và có nhu cầu vay vốn trung, dài hạn để mở rộng sản xuất, thay đổi máy móc thiết bị để tăng năng suất và hạ giá thành sản phẩm.

Chỉ những DN  nắm bắt được cơ hội kinh doanh trong thời kỳ kinh tế suy thoái thì mới xây dựng dự án đầu tư mới, hoặc DN được thành lập mới thì mới có nhu cầu vay vốn thực hiện dự án đầu tư. Nhưng số những DN này từ năm 2008 đến nay không nhiều.

Bị hạn chế bởi môi trường kinh doanh

Biến động của thị trường  tiêu thụ (cả trong và ngoài nước) trong 1,2 năm tới không thể lường trước, khó dự báo. Vì vậy, tâm lý chung của nhiều DN VN hiện nay là co cụm, chỉ tận dụng tài chính và năng lực sản xuất sẵn có, chưa  có kế hoạch mở rộng sản xuất.

Vay HTLS trung, dài hạn cũng gặp trở ngại không biết máy móc thiết bị nhập về thuộc hàng cũ hay mới. Rẻ so với trước đây nhưng có rẻ so với thị trường nước xuất khẩu không? Mặt khác, hàng giá rẻ, muốn có thì phải có thời gian tìm kiếm. Đó là chưa kể thủ tục hành chính, quá trình thẩm định nhiều khi mất cả một khoảng thời gian dài, trong khi thời hạn giải ngân tính để được HTLS chỉ đến 31.12.2009.

Ngay cả khi DN có nhu cầu thì kết quả và hiệu quả của chính sách HTLS cho vay trung, dài hạn còn phụ thuộc vào các chính sách kinh tế hỗ trợ khác của Chính phủ như: Chính sách thuế; cải cách hành chính, xét duyệt dự án đầu tư, tốc độ tăng giá, nguồn nhân lực, chính sách tiền tệ...

Thực hiện dự án đầu tư thì nhu cầu tất yếu của DN là cần ngoại tệ để nhập khẩu các máy móc, thiết bị. Nếu tỉ giá không ổn định, NHTM không có đủ ngoại tệ bán cho DN thì mục tiêu việc HTLS vay trung, dài hạn của Chính phủ cho DN cũng không đạt được.

Từ những cơ sở trên, có thể thấy rằng tốc độ giải ngân vốn trung, dài hạn có HTLS theo Quyết định 443 là khó có thể diễn ra trên diện rộng và nhanh, lại dễ bị ách tắc so với HTLS theo QĐ 131.

Tình hình cho thấy, có thể phải đến giữa quý II/2009 cho vay trung, dài hạn có HTLS mới có thể khởi sắc. Vì vậy, cần kéo dài thời gian giải ngân theo điều khoản mở như Quyết định 443 của Thủ tướng Chính phủ đã ban hành.

Nguồn: Lao Động