Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Kinh tế VN trong khủng hoảng: thời điểm khó khăn nhất đã qua

06/08/2010 - 343 Lượt xem

Sản xuất tiếp tục tăng trưởng

Theo báo cáo của Bộ tài chính, về diễn biến kinh tế thế giới, đa số các chuyên gia kinh tế đều nhận định khủng hoảng kinh tế đã chạm đáy, tình hình khó khăn nhất của khủng hoảng đã đi qua. Tốc độ suy giảm kinh tế đã chậm lại, ở một số nền kinh tế đã có dấu hiệu tăng trưởng trở lại. Việc giá dầu thô thế giới và chỉ số chứng khoán tăng điểm là những dấu hiệu tốt.

Tuy nhiên, do mức độ ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng là nặng nề và trên phương diện rộng nên những tín hiệu này mới chỉ là bước đầu và cần được tiếp tục theo dõi, đánh giá thích hợp. Nền kinh tế thế giới sẽ còn phải mất nhiều thời gian để có thể phục hồi (sớm nhất là quý IV/2009 nhưng quá trình phục hồi sẽ kéo dài). Diễn biến kinh tế trong nước cũng phù hợp với diễn biến tình hình kinh tế thế giới, các chuyên gia kinh tế cũng khẳng định thời kỳ khó khăn nhất của kinh tế trong nước đã qua.

Thể hiện trên các mặt cụ thể như sau: Sản xuất công nghiệp tiếp tục tăng cao hơn tốc độ tăng của tháng trước và là tháng thứ tư tăng liên tiếp. Giá trị sản xuất công nghiệp tháng 5 ước đạt 56,6 nghìn tỷ đồng, tăng 6,8% so với cùng kỳ năm 2008 (tháng 4 tăng 5,4%). Lũy kế 5 tháng đầu năm 2009, giá trị sản xuất công nghiệp ước đạt 265,6 nghìn tỷ đồng, tăng 4% so với cùng kỳ năm trước. Sản xuất nông nghiệp phát triển ổn định do thời tiết thuận lợi, tình hình sâu và dịch bệnh được kiểm soát. Riêng ngành khai thác thủy sản, lũy kế 5 tháng đầu năm ước đạt 1,7 triệu tấn, tăng 6,4% so với cùng kỳ năm 2008, nuôi trồng thủy sản ước đạt 705 nghìn tấn, giảm khoảng 3% so với cùng kỳ năm trước.

Trong lĩnh vực dịch vụ, tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ (theo giá thực tế) tăng 1,6% so với tháng trước. Lũy kế 5 tháng đầu năm 2009 ước đạt 451,8 nghìn tỷ đồng, tăng 21,5% so với cùng kỳ năm 2008. Nếu loại trừ yếu tố tăng giá thì tổng mức bán lẻ hàng hoá/dịch vụ 5 tháng tăng khoảng 8,9% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức tăng trưởng tương đối khá so với các năm trước. Dịch vụ vận chuyển hàng hoá, hành khách và dịch vụ bưu chính viễn thông tiếp tục tăng trưởng khá. 

Riêng dịch vụ du lịch vẫn tiếp tục gặp khó khăn. Mặc dù lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam trong tháng 5-2009 tăng 2% so với tháng trước, nhưng vẫn giảm khoảng 18% so với cùng kỳ năm 2008. Lũy kế 5 tháng đầu năm, tổng số khách du lịch quốc tế đến Việt Nam ước đạt 1,6 triệu lượt người, giảm 20% so với cùng kỳ năm trước.

Nhập khẩu nguyên liệu đầu vào tăng

Kim ngạch xuất khẩu tháng 5-2009 ước đạt 4,4 tỷ USD, tăng 2,84% so với tháng 4/2009. Tính lũy kế 5 tháng đầu năm 2009, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 22,86 tỷ USD, giảm 6,8% so với cùng kỳ năm 2008. Nếu loại trừ kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng đá quý/kim loại quý (khoảng 2,6 tỷ USD) thì lũy kế kim ngạch xuất khẩu 5 tháng giảm khoảng 17% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch nhập khẩu tháng 5-2009 ước đạt 5,9 tỷ USD, tăng 8,1% so với tháng trước. Lũy kế kim ngạch nhập khẩu 5 tháng đầu năm 2009 ước đạt 23,98 tỷ USD, giảm 37% so với cùng kỳ năm 2008.

Nhập khẩu một số nhóm hàng nguyên liệu đầu vào có xu hướng tăng trong hai tháng gần đây, trong đó bao gồm máy móc thiết bị, dụng cụ, phụ tùng; nguyên liệu hàng dệt may, da giầy; thức ăn gia súc; sắt thép. Đây là tín hiệu khả quan về việc gia tăng các hoạt động sản xuất trong nước (đặc biệt ở khu vực có vốn đầu tư nước ngoài). Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 5 tháng đầu năm 2009 ước đạt 46,84 tỷ USD (giảm khoảng 24,6% so với cùng kỳ năm 2008). Thâm hụt thương mại 5 tháng ước tính ở mức 1,12 tỷ USD, tương đương 4,9% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.

Bộ tài chính cho biết chỉ số giá tiêu dùng tháng 5-2009 tăng 0,44% so với tháng 4-2009, tăng 2,12% trong 5 tháng đầu năm 2009 và tăng 11,59% so với 5 tháng đầu năm 2008. Nhóm hàng lương thực, thực phẩm và dịch vụ ăn uống (chiếm tỷ trọng lớn nhất trong rổ hàng hóa) có mức tăng giá gần tương đương với mức tăng chung của chỉ số giá tiêu dùng. Đáng lưu ý, trong 5 tháng đầu năm 2009, nhóm hàng “nhà ở và vật liệu xây dựng” luôn có tốc độ tăng giá cao (gần bằng 2 lần mức tăng giá chung). Đây là tín hiệu cho thấy có sự gia tăng hoạt động sản xuất – kinh doanh trong ngành xây dựng.

Nhiều nguy cơ tiềm ẩn

Bộ Tài chính cho rằng mặc dù có những tín hiệu khả quan, kinh tế trong nước còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ, nổi bật là các vấn đề như: về xuất nhập khẩu, tình hình xuất khẩu vẫn tiếp tục gặp khó khăn do các thị trường hàng xuất khẩu chủ chốt của Việt Nam chưa có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ; về tiền tệ - tín dụng, dư nợ tín dụng gia tăng (04 tháng đầu năm tăng 15%) và xu hướng các NHTM tăng lãi suất huy động để thu hút nguồn tiền; về cán cân thanh toán, cán cân thanh toán năm 2009 vẫn còn nhiều khó khăn do suy giảm xuất khẩu và đầu tư. Kim ngạch nhập khẩu có xu hướng tăng nhanh hơn kim ngạch xuất khẩu. Do vậy, thâm hụt thương mại dự báo sẽ gia tăng trong các tháng cuối năm.

Tác động của dòng vốn ra trong năm 2009 đã bớt áp lực hơn năm 2008, tuy nhiên cũng cần phải đánh giá kỹ biến động thị trường. Bộ Tài chính dự báo bội chi ngân sách năm 2009 tăng cao hơn so với dự toán đầu năm do thu NS giảm; giá dầu tăng cũng là yếu tố tích cực. Khả năng huy động vốn qua trái phiếu trong nước cũng có khó khăn nhất định. Giá dầu tăng có thể làm cho giá bán lẻ sản phẩm xăng, dầu tăng lên. Mặt khác lượng tiền cung ứng tăng do tăng trưởng tín dụng, kích cầu cũng có thể có tác động làm tăng lãi suất  và chỉ số giá tiêu dùng trong những tháng cuối năm.

Bổ sung quy hoạch sử dụng đất

Bộ Tài nguyên và môi trường trình bày Tờ trình Chính phủ Nghị định quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết dự thảo này gồm 3 chương với những quy định cụ thể về quy hoạch sử dụng đất; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; trình tự, thủ tục thu hồi đất, giao đất và cho thuê đất; giá đất; tổ chức phát triển quỹ đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sử dụng đất công trình ngầm và gia hạn sử dụng đất. Các nội dung quy định tại Nghị định này sẽ cơ bản giải quyết các vấn đề vướng mắc, tồn tại cũng như các vấn đề phát sinh trong quá trình thi hành pháp luật về đất đai.

Nguồn: Tuổi Trẻ