Dấu hiệu lạc quan

Trưởng đại diện của Quỹ Tiền tệ Quốc tế Ben Bingham nói: “Chính phủ Việt Nam đang đối phó với cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu khá tốt”. Bằng chứng của nhận định này là những số liệu kinh tế vĩ mô, đặc biệt là tăng trưởng của Việt Nam công bố gần đây đều dương trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn âm. Ông cho biết, IMF trong dự báo mới nhất cho rằng, kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng chỉ còn 3,5% trong năm nay, và các hoạt động kinh tế sẽ dần hồi phục. Trong khi đó, Giám đốc quốc gia của Ngân hàng Phát triển châu Á Việt Nam, Ayumi Konishi cho rằng: “Dấu hiệu khả quan của nền kinh tế khu vực và toàn cầu cho phép chúng ta nghĩ rằng giai đoạn tồi tệ nhất đã qua”.

Tuy nhiên, đại diện chính phủ Việt Nam vẫn cảm thấy lo lắng về tác động của khủng hoảng đến thành tựu của đổi mới. Phó thủ tướng Phạm Gia Khiêm nói: “Tôi mong các nhà tài trợ quan tâm đến một thực tế là do tình hình kinh tế khó khăn hiện nay đang làm cho nhiều hộ gia đình đã vượt qua khoảng tối của đói nghèo nay có nguy cơ tái nghèo, làm xói mòn những kết quả mà chúng ta, các nhà tài trợ, Chính phủ và nhiều người dân Việt Nam đã phải phấn đấu rất nhiều mới đạt được thời gian qua.”

Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam Victoria Kwakwa cho rằng, thời điểm khó khăn cũng là những cơ hội đặc biệt. Bà nói: “Chúng tôi tin tưởng rằng tình hình suy thoái kinh tế toàn cầu cũng tạo ra cơ hội đặc biệt cho Việt Nam. Cuộc khủng hoảng đã bộc lộ một số những yếu kém trong quá trình phát triển kinh tế xã hội. Việt Nam có cơ hội để giải quyết những yếu kém này và biến chúng thành sức mạnh, cải thiện tính linh hoạt của nền kinh tế, và tạo ra vị thế tốt hơn cho Việt Nam để tăng trưởng bền vững và hòa nhập hơn trong một môi trường toàn cầu ngày càng có tính cạnh tranh và bất ổn cao”.

Câu hỏi treo

Tuy nhiên, các nhà tài trợ cũng bày tỏ quan tâm đặc biệt tới gói kích cầu 8 tỷ USD mà Chính phủ đã giải trình trước Quốc hội. Một báo cáo của WB ghi nhận, với khoản kích cầu 8 tỷ USD đã công bố, Việt Nam đã trở thành quốc gia đứng thứ 3 trong khu vực có gói kích thích kinh tế quy mô nhất so với GDP (8,3%GDP), sau Trung Quốc (12%) và Malaysia (9,3%). Giá trị của gói kích thích kinh tế/GDP của các quốc gia khác như Indonesia, Hàn Quốc, Thái Lan và Singapore đều thấp hơn Việt Nam nhiều lần.

WB cho rằng, vì khoản kích cầu này lên đến 8,7% GDP trong năm nay, nên nó làm cho nhiều người quan tâm băn khoăn. Con số này cộng với mức thâm hụt ngân sách vào khoảng 8,3% GDP sẽ làm cho kế hoạch ngân sách đã phê duyệt năm 2008 thâm hụt tới 17% GDP. “Nếu điều này xảy ra, gói kích cầu của Việt Nam sẽ khác hẳn so với các quốc gia khác trong khu vực”, chuyên gia kinh tế trưởng của WB Martin Rama nhận xét. WB cho rằng, một số biện pháp kích cầu được áp dụng, hay đã công bố làm cho nhiều người “khá bối rối” và làm “dấy lên mối lo lắng” về khả năng chi tiêu không bền vững của Chính phủ

Báo cáo của WB khuyến nghị: “Vấn đề thực sự cần giải quyết tại thời điểm này là gói kích cầu bao nhiêu là đủ, và làm thế nào để có nguồn lực cho nó. Đây không phải chuyện nhỏ. Vào thời điểm đã có những dấu hiệu phục hồi rõ rệt, và giai đoạn lạm phát thấp và thị trường tiền tệ suy thoái sắp chấm dứt, thì một mức thâm hụt ngân sách quá lớn là không thể biện hộ được. Khi thị trường còn chưa có gì chắc chắn, một gói kích cầu thiếu nguồn tài chính đầy đủ có thể mang đến kết quả ngược lại so với mong đợi. Vì tất cả những lý do đó, các biện pháp được đề xuất trong “kế hoạch 143 ngàn tỉ đồng” vẫn đang chờ (Quốc hội) phê duyệt cần phải được cân nhắc một cách thận trọng”.

Ben Bingham của Quỹ Tiền tệ Quốc tế nói ông đồng ý quan điểm của WB. “Chúng tôi ước tính kế hoạch kích thích kinh tế hiện tại đã trình Quốc hội có khả năng làm tăng nhu cầu tài trợ của Chính phủ lên 12,5% GDP trong năm nay, và khó có thể tài trợ lớn như vậy mà không làm tăng áp lực lên cán cân thanh toán”. IMF khuyến nghị rằng, để giữ ổn định kinh tế vĩ mô, nhu cầu tài trợ cho ngân sách của Chính phủ chỉ nên giới hạn ở mức 8,5% GDP trong năm nay. IMF khuyến nghị rằng, chính sách hỗ trợ lãi suất 4% và các chính sách liên quan đến giảm thuế cần phải “được xóa bỏ” sớm hơn dự kiến.

Nguồn: DDDN