Ông Phạm Gia Túc - Phó Chủ tịch VCCI cho biết: Hiện nay vẫn còn quá sớm để đưa ra những nhận định về thời điểm kết thúc khủng hoảng kinh tế trên thế giới.

Cần ứng phó kịp thời

Tuy nhiên, theo ông từ những tính hiệu tích cực của kinh tế thế giới, đặc biệt là dấu hiệu lạc quan của nền kinh tế VN 6 tháng đầu năm 2009 và qua nghiên cứu, khảo sát, VCCI cho rằng các DN cần quan tâm tới một số giải pháp:

Thứ nhất, tái cấu trúc là việc cần làm ngay để phát triển sau suy thoái vì những khó khăn mà DN gặp phải ngoài yếu tố bên ngoài còn xuất phát từ sự yếu kém trong cơ cấu tổ chức. Tái cấu trúc ở hai cấp độ, tái cấu trúc gắn liền với thay đổi cơ cấu chủ sở hữu và tái cấu trúc không gắn liền với thay đổi cơ cấu sở hữu.

Thứ hai, tận dụng cơ hội khủng hoảng để đổi mới công nghệ và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Trong giai đoạn khủng hoảng, giá máy móc, thiết bị, công nghệ của thế giới trở nên rẻ hơn rất nhiều. Ngay cả ở khu vực nhiều công nghệ trước đây DN VN khó có điều kiện để đầu tư, thì hiện nay giá cả chỉ còn 1/3 hoặc 1/2, DN cần tận dụng cơ hội này để đầu tư. DN cũng cần chú trọng phát triển nguồn nhân lực, giữ và thu hút lao động chất xám, đặc biệt là lao động quản lý, lao động kỹ thuật...

Thứ ba, tiếp tục thúc đẩy hoạt động XK các mặt hàng có kim ngạch lớn, có khả năng tăng trưởng cao tại các thị trường truyền thống gắn liền với việc mở rộng, đa dạng hóa thị trường XK, tránh phụ thuộc. Để có thể tranh thủ được những cơ hội thời hậu khủng hoảng cần theo dõi sát sao và dự báo xem nước nào, lĩnh vực nào hồi phục trước để chủ động tiếp cận chiếm lĩnh thị trường.

Thứ tư, các DN cần tăng cường liên kết để chiếm lĩnh thị trường nội  địa, cần lưu ý là khi đề cập đến thị trường trong nước thì cần chú trọng cả thị trường tiêu thụ và khuyến khích việc sản xuất và sử dụng hàng hóa, dịch vụ đầu vào sán xuất trong nước với giá thành hạ hơn so với hàng nhập khẩu. Cần chú trọng thị trường nông thôn, khi VN tiếp tục thực hiện cam kết mở cửa thị trường trong khuôn khổ WTO thì việc liên kết các DN trong chiếm lĩnh thị trường nội địa còn có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các DN VN với các DN nước ngoài.

Thứ năm, ngoài những nỗ lực nội tại của DN thì các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ là sự hậu thuẫn quan trọng để DN phát triển trong giai đoạn hậu khủng hoảng. Chính phủ cần sớm triển khai phương án cơ cấu lại nền kinh tế,đặc biệt là những ngành, lĩnh vực quan trọng như tài chính, ngân hàng, XK, dịch vụ...

Về phía VCCI và các Hiệp hội  chủ động nghiên cứu, đề ra các chương trình hành động thiết thực, hiệu quả để hỗ trợ DN.

Xác định những thách thức mới

Ông Túc cũng cho biết tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu với cộng đồng DN VN rất lớn, thể hiện qua việc giảm sút về XK, cắt giảm việc làm, thu hẹp sản xuất. Nhiều DN, nhất là các DNNVV đã hoạt động cầm chừng hoặc không hoạt động.

Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng các DN VN, nhất là những DN có quy mô và làm ăn bài bản vẫn có dấu hiệu phát triển. Theo khảo sát của VCCI cho thấy, có tới 91% DN vẫn ổn định sản xuất, trên 51% DN vấn tiếp tục đầu tư mở rộng quy mô, 56% DN có nhu cầu mở rộng thị trường. Ông Túc cho rằng, đánh giá về tổng thể, các nhóm giải pháp ngăn chặn suy giảm kinh tế của Chính phủ đã phát huy tác dụng tích cực, các DN đang dần vượt qua khó khăn. Vấn đề ở chỗ các DN phải xác định được những nguy cơ, thách thức mới xuất hiện trong thời gian tới, nhất là khi nền kinh tế thế giới vượt qua được khủng hoảng, kinh tế trong nước thoát khỏi suy giảm và tăng trưởng trở lại.

Phó Chủ tịch VCCI cho rằng,  khi nền kinh tế thế giới có dấu hiệu phục hồi các nền kinh tế lớn trên thế giới sẽ thực hiện tái cơ cấu, dòng vốn đầu tư sẽ có sự chuyển dịch. DN cần có sự nghiên cứu kỹ về thị trường để có thể tranh thủ các cơ hội của quá trình tái cấu trúc quốc tế mang lại, nhất là định hướng về thu hút dòng đầu tư nước ngoài. Các DN cần nhận biết điểm yếu kém của mình, tiến hành các biện pháp cải cách công nghệ, quản lý, tài chính, nhân lực... Do khủng hoảng kinh tế, hàng hóa dư thừa nên hầu hết các nước trên thế giới đều có chính sách bảo hộ nền sản xuất trong nước, XK sẽ gặp khó khăn, thậm chí ngay cả ở những thị trường truyền thống. Bên cạnh đó, ngay tại trong nước hiện nay đang bị hàng giá rẻ của Trung Quốc chiếm lĩnh, các DN cần chú trọng hơn thị trường nội địa và tận dụng tối đa sự hậu thuẫn, hỗ trợ của Chính phủ.