“Cuộc khủng hoảng đã để lại nhiều vết sẹo sâu, sẽ ảnh hưởng đến cả cung và cầu trong nhiều năm tới” - nhà kinh tế trưởng IMF Olivier Blanchard nhận định trong bài viết Duy trì sự phục hồi toàn cầu được chuyển cho báo chí ngày 18-8. Blanchard dự báo hầu hết các quốc gia trên thế giới sẽ đạt tăng trưởng dương trong vài quý tới, nhưng mức tăng trưởng sẽ không đủ lớn để giải quyết tình trạng thất nghiệp. IMF dự báo phải đến giữa năm sau, tỉ lệ thất nghiệp tại các nước mới giảm.

Cũng theo Blanchard, tăng trưởng xuất phát chủ yếu từ các gói kích thích kinh tế, nhưng tác động của chúng sớm muộn sẽ chấm dứt và chúng sẽ để lại hậu quả. “Ở hầu hết mọi quốc gia, chi phí giải quyết khủng hoảng đã tạo thêm gánh nặng tài chính, và xu hướng tăng thuế là không thể tránh khỏi”. Blanchard kết luận: “Điều này có nghĩa chúng ta có thể không tìm lại được con đường tăng trưởng cũ và khả năng tăng trưởng sẽ thấp hơn mức trước khủng hoảng”. Hồi tháng 7, IMF dự báo GDP toàn cầu năm 2009 chạm mức -1,4% và tăng yếu 2,5% trong năm 2010.

Nhà kinh tế Blanchard cho rằng việc duy trì tăng trưởng phụ thuộc sự tái cân bằng thương mại giữa các nền kinh tế, đặc biệt là giữa Mỹ và châu Á, bởi Mỹ “đóng vai trò trung tâm trong bất kỳ sự phục hồi nào”. Ông cho biết tiêu dùng Mỹ, chiếm 70% kinh tế Mỹ và một phần lớn nhu cầu thế giới, đã giảm rất mạnh do khủng hoảng. Điều đó có nghĩa người tiêu dùng Mỹ sẽ không quay trở lại thời kỳ vung tay quá trán trước đây, buộc cả Mỹ và các đối tác thương mại phải điều chỉnh. Mỹ cần phải đẩy mạnh xuất khẩu để phục hồi, trong khi Trung Quốc và các nước châu Á khác cần tăng cường nhập khẩu bằng cách thúc đẩy nhu cầu trong nước.

Ông Blanchard cảnh báo nếu Mỹ và châu Á không đạt được cân bằng thương mại, kinh tế Mỹ sẽ chỉ hồi phục một cách yếu ớt, dẫn đến áp lực chính trị đòi mở rộng các biện pháp kích thích kinh tế. Nếu Washington kháng cự lại áp lực đó, tiến trình phục hồi sẽ rất chậm, còn ngược lại thì thâm hụt tài khóa Mỹ sẽ tiếp tục tăng cao, dẫn đến tình trạng đồng USD mất giá mạnh, gây bất ổn tài chính và lại ảnh hưởng đến quá trình phục hồi kinh tế Mỹ.

* Ngày 19-8, Nhân Dân Nhật Báo đưa tin “chủ nợ” Trung Quốc đã có đợt giảm mức cho Mỹ vay lớn nhất trong chín năm qua. Cụ thể Bắc Kinh đã giảm dự trữ trái phiếu chính phủ Mỹ từ 801,5 tỉ USD của tháng 5 xuống còn 776,4 tỉ USD trong tháng 6, tương đương 3%.

Giới quan sát bình luận Bắc Kinh lo ngại gói kích thích sẽ làm tăng lạm phát tại Mỹ, làm giảm giá trị đồng USD, qua đó giảm giá trị các món nợ của Mỹ mà Trung Quốc đang nắm giữ. Khi đó, Trung Quốc sẽ thiệt hại nặng nề. Tạp chí Newsweek có bài bình luận dự báo nền kinh tế Chimerica (Trung - Mỹ) đang hướng tới “ly hôn” do Bắc Kinh cảm thấy đã sở hữu quá đủ trái phiếu chính phủ Mỹ.

Tuy nhiên, tờ báo của Trung Quốc lại dẫn lời chuyên gia Patrick Bennett thuộc chi nhánh Ngân hàng Société Générale tại Hong Kong nhận xét hãy còn quá sớm để cho rằng đây là một “động thái lớn” của Bắc Kinh. “Sự thay đổi này là một ngạc nhiên nhỏ, nhưng chúng ta cần theo dõi dữ liệu của các tháng tới trước khi có nhận xét gì về xu hướng mua trái phiếu Mỹ của Trung Quốc”.

Nguồn: Tuổi Trẻ