Năm nay, Báo cáo phát triển con người tập trung vào chủ đề “Vượt qua rào cản: Di cư và Phát triển con người”.

Người di cư đóng góp 30% GDP TP.HCM

Ông Bruce Campbelle chia sẻ 2 thông điệp với phía Việt Nam: "Thứ nhất, người di cư là động lực chủ đạo cho sự phát triển KT - XH của VN - song cho đến nay, những đóng góp của họ chưa được ghi nhận đầy đủ. Thứ hai, nhiều người di cư rất dễ bị tổn thương và cần được sự quan tâm đặc biệt của cách nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo cấp cao".

Tại TP.HCM, ước tính người di cư đóng góp tới 30% GDP của thành phố. Các kết quả nghiên cứu cho thấy thu nhập được tạo ra tại các khu vực thành thị và khu công nghiệp của Việt Nam có xu hướng được chuyển về các vùng nghèo hơn. Đây chính là một hệ quả tích cực trực tiếp tác động lên hoạt động di cư của người dân.

Ở Việt Nam, ước tính sơ bộ tổng thu nhập do người lao động di cư cả trong nước và ngoài nước gửi về đạt tới 5,5 tỷ USD, trong đó phần đóng góp của nhóm dân di cư trong nước đang ngày càng tăng.

Tuy nhiên, ông Bruce Campbell chỉ ra do nhiều khó khăn, trong đó người di cư thường không có hộ khẩu thường trú hoặc chỉ đăng ký tạm trú nên so với người dân sở tại, họ không được đưa vào hệ thống hỗ trợ chính thức của chính phủ nên thường không được đưa vào quy hoạch và ngân sách dành cho các dịch vụ xã hội.

Nghiên cứu của LHQ cho thấy người dân di cư ngày càng trẻ và là phụ nữ, "có xu hướng trở  thành những người có học vấn tốt nhất và kinh doanh thành công nhất tại các vùng nông thôn, sử dụng được khoản thu nhập tiết kiệm, các kỹ năng và kinh nghiệm để lập các doanh nghiệp nhỏ và vừa, tạo công ăn việc làm cho chính cộng đồng quê hương".

Hộ khẩu vẫn là "rào cản"

Như vậy, di cư đóng góp vào sự phát triển KT - XH của quốc gia và địa phương. Tuy nhiên, người di cư có xu hướng nghèo hơn dân sở tại. Điều tra di cư năm 2004 cho thấy thu nhập trung bình của người di cư tại VN thấp hơn nhiều so với người dân sở tại ở thành thị.

Mặt khác, vấn đề di cư cũng đặt ra những thách thức về mặt xã hội. Di cư từ nông thôn ra thành thị nếu không được quản lý tốt sẽ tạo áp lực lớn đối với hệ thông cơ sở hạ tầng và các dịch vụ xã hội như nhà ở, giáo dục, chăm sóc y tế...

Đưa ra các khuyến nghị, đại diện Quỹ Dân số LHQ lưu ý điều quan trọng là phải đảm bảo cung cấp các dịch vụ bảo trợ và an sinh xã hội cho người di cư, đảm bảo sự tiếp cận bình đẳng các dịch vụ xã hội khác như giáo dục, chăm sóc y tế. 

"Vấn đề di cư cần được lồng ghép vào các chiến lược giảm nghèo quốc gia và quy hoạch phát triển KT - XH. Để đảm bảo di cư đem lại lợi ích cho người nghèo, chúng ta phải ghi nhận đầy đủ vai trò tích cực của di cư trong quá trình phát triển của cả địa phương nơi họ ra đi và địa phương nơi họ đến, cũng như đối với bản thân người di cư và gia đình họ", ông Campbell nói.

Bên cạnh đó, mặc dù nhiều biện pháp cải cách về thủ tục đăng ký thường trú và tạm trú đã và đang được áp dụng để giảm bớt các giới hạn đối với một số nhóm người di cư nhất định, những người di cư không đăng ký hoặc chỉ đăng ký hộ khẩu tạm trú vẫn gặp nhiều khó khăn. Dù đã có sự điều chỉnh, tuy nhiên ông Bruce Campbell cho rằng các quy định này vẫn còn "phức tạp và rườm rà".

Nguồn: Vietnamnet