Có thể còn có nhiều cách gọi, tranh luận khác nhau về vấn đề này, nhưng tựu trung lại dư luận quan tâm đến vấn đề là liệu Chính phủ và Quốc hội có cho kéo dài thời gian so với kế hoạch đã định (đồng nghĩa với tăng thêm tiền) đối với một số khoản trong gói kích thích kinh tế Chính phủ đã đưa ra cuối năm 2008 hay không? Nếu không, Chính phủ có phương án nào khác để hỗ trợ sự phục hồi của nền kinh tế?

Có tiếp tục gói HTLS ngắn hạn?

Có mấy vấn đề đặt ra hiện nay là: (i) Dừng lại hay tiếp tục hỗ trợ lãi suất (HTLS) cho vay ngắn hạn sau khi kết thúc gói này vào ngày 31.12.2009; (ii) Xử lý thế nào vấn đề trùng lặp đối tượng cho vay  tại Quyết định 443/QĐ-TTg và Quyết định 497/QĐ-TTg; (iii) Có kéo dài các biện pháp dãn, miễn thuế hơn như kế hoạch đã định không? 

Cho đến nay, việc giải ngân từ các tiểu gói kích thích trên đã đạt kết quả ở mức độ khác nhau, khoảng từ 45% đến 75% chỉ tiêu kế hoạch. Phần lớn các gói kích thích này về cơ bản  sẽ tiếp tục thực hiện theo thời gian đã định. Đáng quan tâm nhất là gói HTLS.

Theo thông tin từ NHNN, dư nợ cho vay HTLS đã đạt khoảng 408,2 nghìn tỉ đồng (có nghĩa là số tiền đã sử dụng để HTLS hết khoảng 60% gói 17.000 tỉ đồng). Nếu sử dụng hết 17.000 tỉ đồng HTLS thì dư nợ của NH cho vay HTLS tương ứng phải là 680.000 tỉ đồng.

Trong gần 3 tháng cuối năm, liệu dư nợ cho vay HTLS của NH có đạt tăng thêm gần 280.000 tỉ nữa không? Nếu không thì khoản dành cho HTLS còn (khoảng 7.000 tỉ đồng tính theo tốc độ giải ngân hiện nay) sẽ ngừng giải ngân hay tiếp tục HTLS với thời gian và mức hỗ trợ thấp hơn? Thông tin này nếu được minh định có thể sẽ là thông tin tác động mạnh nhất đến TTCK.

Vừa qua Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội có nêu việc trùng lặp đối tượng cho vay  tại 3 quyết định số 497, 443, 131 của Thủ tướng Chính phủ. Về vấn đề này, NHNN thông tin đến 31.8.2009, dư nợ cho vay HTLS bị trùng lặp là  5.837,74 tỉ đồng, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn VN cho vay 5.138 tỉ đồng, chiếm 88%, còn lại là các NHTM và Cty tài chính khác. Vì vậy, một câu hỏi đặt ra là nếu trùng lặp thì có nên cùng lúc triển khai cho vay HTLS theo cả 3 quyết định không, hay nên thu hẹp đối tượng lại?

Về chính sách thuế: Chưa có thống kê hoặc đánh giá chính thức nào về kết quả, hiệu quả miễn thuế thu nhập cá nhân, dãn thuế thu nhập DN và giảm thuế VAT đối với công cuộc ngăn chặn suy giảm kinh tế thời gian qua, cũng như đánh giá hết ảnh hưởng của chính sách miễn, giảm thuế đối với cân đối NSNN. Vì vậy, một câu hỏi vẫn được quan tâm là liệu các quy định dãn, giảm thuế sẽ thực hiện theo kế hoạch hay được kéo dài?

Thị trường chờ đợi

Sở dĩ hiện nay dư luận quan tâm đặc biệt đến quan điểm của Chính phủ và Quốc hội về các biện pháp kích thích kinh tế vì năm 2009 đang tiến dần đến thời điểm kết thúc. Mọi chính sách từ khi bàn thảo đến khi ban hành và đi vào cuộc sống cần phải có thời gian nhất định. Những gì dư luận chờ đợi là kỳ vọng cho năm 2010.

Có lẽ diễn biến của TTCK trong những phiên đầu tháng 10 thể hiện rõ nhất sự chờ đợi này. Sự không rõ ràng về thông tin chính sách, cộng với lo ngại về việc các NHTM đang siết chặt "hầu bao" vì đã gần hết hạn mức tín dụng và khó khăn trong huy động vốn, cộng thêm đó là việc NHNN đang thanh tra, giám sát việc áp dụng lãi suất cho vay thỏa thuận đối với các TCTD trên hai địa bàn TPHCM và Hà Nội đã khiến tâm lý thị trường "thiếu kim chỉ nam" định hướng.

Giải thích về nguyên nhân khiến các TTCK trên thế giới sụt giảm trong tháng 10, theo một số chuyên gia có hai yếu tố: (i) Do tâm lý "dớp" vì tháng 10 được đánh dấu bởi "ngày thứ năm đen tối" của năm 1929 và "ngày thứ hai đen tối" của năm 1987. (ii) Những thông tin kinh tế vĩ mô khá ảm đạm từ Mỹ và những cảnh báo của một số chuyên gia kinh tế hàng đầu thế giới cho rằng CK đã tăng quá nóng, cách xa sự hồi phục của nền kinh tế thực. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhận định quá trình sụt giảm của TTCK chỉ  mang tính nhất thời, thực ra các thị trường hiện đang ở giai đoạn "hồi sức".

Ảnh hưởng của nền kinh tế thế giới đối với nền kinh tế Việt Nam đang ngày càng lớn khi Việt Nam hòa nhập ngày càng sâu rộng với nền kinh tế toàn cầu, cho nên để ổn định tâm lý thị trường, tạo điều kiện cho các DN phát hành CP tăng vốn, cho các cuộc IPO sắp tới thành công, nhằm giảm áp lực về nhu cầu vốn kinh doanh hiện vẫn đang là gánh nặng trên vai hệ thống NHTM, thì Chính phủ rất cần có những quyết sách sớm, rõ ràng, để tiếp tục hỗ trợ nền kinh tế vượt qua giai đoạn suy giảm, mà vẫn chủ động ngăn ngừa được "bóng ma" tái lạm phát cao "đang chực chờ xuất hiện".

TTCK cũng đang chờ đợi chính sách, nếu chính sách không được ban hành sớm và minh định, thì khoảng trống trong thời gian chờ đợi, chỉ làm lợi cho những lời "đồn thổi" hay "suy diễn" một cách cố ý để đem lại lợi ích cho một nhóm thiểu số các NĐT trên thị trường.

Nguồn: Lao Động