Ngày 22.10, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) thảo luận ở tổ về tình hình KT-XH năm 2009 và nhiệm vụ năm 2010. Ý kiến chung của ĐBQH bày tỏ sự vui mừng về sự phục hồi của nền kinh tế nước ta trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu.

Song, ĐBQH cũng thẳng thắn chỉ ra những khó khăn trước mắt và lâu dài cho việc duy trì tăng trưởng kinh tế, đối phó với lạm phát tăng trở lại, đặc biệt là vấn đề kích thích kinh tế và tái cấu trúc lại nền kinh tế phải gắn với năng lực cán bộ.

Lạm phát - "túi nước" trong năm 2010

Trong thảo luận, đại biểu Dương Anh Điền đồng tình với báo cáo về thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội của Chính phủ. Tuy nhiên, đại biểu Dương Anh Điền  vẫn băn khoăn: "Nếu nhìn rộng ra 5 năm thì kết quả 2009 cũng đặt ra những vẫn đề không yên tâm. Chẳng hạn, dự kiến nợ quốc gia đến năm 2010 tới 44% là mức gần mức nguy hiểm (50%). Đây là điều đáng lo ngại cho nền kinh tế đất nước.

Trong khi đó, bội chi ngân sách và lạm phát đang đứng ở mức cao". Các gói kích cầu đã chi ra một lượng tiền lớn, nhưng vẫn chưa hướng vào việc cơ cấu lại nền kinh tế, mà chỉ mang tính xử lý tình huống - "giải cứu" trước mắt".

Đại biểu Điền cảnh báo: "Một khi một lượng tiền lớn được tung ra thị trường thì phải mất 3 tháng sau giá mới tăng theo và năm 2010 rơi chính vào thời điểm tăng giá đó. Hay nói một cách hình ảnh thì có thể "túi nước" lạm phát có thể bục vào năm 2010.  

Vì vậy, nếu không có giải pháp cụ thể chặt chẽ sẽ  có nguy cơ tái lạm phát do gói kích cầu được tung ra trong  năm 2009". ĐB Nguyễn Ngọc Hoà nhấn mạnh thêm: Thực tiễn thời gian qua cho thấy chúng ta đã "bơm" một lượng tiền rất lớn để đổi lấy sự tăng trưởng. Và sự tăng trưởng này còn ẩn chứa sự thiếu bền vững, bất ổn, hệ số ICOR (hệ số gia tăng của vốn đầu tư toàn xã hội so với tăng trưởng kinh tế) cao...

Vì vậy, nhiều ý kiến ĐB đề nghị đối với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2010, Chính phủ cần làm rõ hơn những giải pháp để nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế cũng như giải pháp để ngăn chặn lạm phát tăng cao trở lại. Vấn đề là phải sử dụng hiệu quả nguồn vốn, nguồn tài nguyên, nguồn lực... chứ không phải chỉ "bơm" tiền để tăng trưởng, nếu vậy thì chỉ là tăng trưởng theo chiều rộng.

ĐB Quang Hải cho rằng: Gói 1 tỉ USD đã kích cung nhiều hơn kích cầu, vì vậy có hiện tượng vay ở nơi này, gửi ở nơi khác, dẫn đến nợ xấu vì vậy chưa thể nói đã đạt hiệu quả thực sự của kích cầu. Hơn nữa, sau khi gói này được giải ngân, thì hàng loạt các ngân hàng công bố lãi suất cao, cổ phiếu ngân hàng cũng lên cao.

Cần năng lực bộ máy nhà nước

Quan ngại về mục tiêu duy trì  tăng trưởng năm 2010, đa số ý kiến ĐB cho rằng, gói kích cầu đã hoàn thành sứ mệnh, nên dừng gói kích cầu hỗ trợ lãi suất ngắn hạn và phải đặc biệt quan tâm đến kích nền kinh tế gắn với cơ cấu nền kinh tế với chiến lược trung và dài hạn.

ĐB Trần Du Lịch nói: "Năm 2010, tăng trưởng hơn là đương nhiên... Theo tôi, phải xác định là tập trung nỗ lực phục hồi bền vững tốc độ tăng trưởng, ưu tiên nâng cao chất lượng tăng trưởng. Rất buồn trong báo cáo của Bộ KHĐT lại nói là tập trung tăng trưởng, hoàn thành kế hoạch năm 2005-2010. Tăng trưởng nhanh và chất lượng tăng trưởng chỉ về lượng, không tăng về chất thì đáng lo ngại...".

Ý kiến chung của các ĐB là đề nghị Chính phủ chỉ đạo ngay xây dựng đề án tái cấu trúc nền kinh tế. ĐB Trương Thị AÁnh đặt vấn đề: Tái cấu trúc nền kinh tế của chúng ta sẽ đi như thế nào? Đưa ra quyết sách gì và làm sao để phát huy hiệu quả thực tiễn? ĐB Quang Hải  đề nghị: Nếu thực hiện tái cấu trúc nền kinh tế thì nên tập trung vào nông nghiệp, nông thôn, tập trung vào đường giao thông nông thôn, thuỷ lợi... để làm sáng lên bức tranh về nông nghiệp, nông thôn và quan trọng hơn là tạo ra nền tảng cho tăng trưởng bền vững.

Trước vấn đề tăng trưởng gắn liền với kích thích kinh tế và tái cấu trúc nền kinh tế, các ý kiến ĐB đã chỉ ra rằng: Vấn đề con người có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. ĐB Nguyễn Đình Quyền nhấn mạnh: Chính sách kích thích kinh tế đưa ra có tốt bao nhiêu đi chăng nữa, nhưng bộ máy cồng kềnh, năng lực cán bộ yếu, tham nhũng còn nghiêm trọng (như báo cáo của Chính phủ đã nhận xét) thì chính sách đó không phát huy hiệu quả trong cuộc sống.

ĐB Nguyễn Đình Quyền đề nghị, Chính phủ phải có đánh giá về hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước từ T.Ư xuống địa phương. ĐB Chu Sơn Hà băn khoăn: Trong báo cáo của Chính phủ không thấy có sự kiểm điểm sâu sắc công tác điều hành, tổ chức thực hiện các giải pháp KT-XH của Chính phủ thời gian qua.