Kích cầu: Gói 1 nhiều tồn tại, gói 2 “chưa thông”

Các ĐBQH đều đồng ý chỉ tiêu GDP năm 2010 là 6,5%. Tuy nhiên, bội chi ngân sách cần dừng ở 6% hoặc dưới 6% để tránh lạm phát.

Dành nhiều thời gian để “soi” hiệu quả gói kích cầu, nhiều ý kiến cho rằng, bên cạnh những “mặt được”, gói kích cầu có khá nhiều tồn tại, đặc biệt là việc chi không đúng đối tượng, chi sai, gây thất thoát ngân sách.

Theo ĐB Đặng Như Lợi (Cà Mau), thực tế nhiều doanh nghiệp cần tiền thì khó vay, còn các doanh nghiệp được vay thì mang tiền đầu tư chỗ khác, không phải sản xuất kinh doanh trực tiếp.

ĐB Nguyễn Văn Ba (Khánh Hòa) cho rằng, nếu coi đây là “cái gậy” để Chính phủ ra các quyết định liên quan đến điều hành kinh tế thì trước khi quyết định đưa ra gói kích cầu thứ hai, cần đánh giá lại gói thứ nhất trên các phương diện: bao nhiêu phần trăm đến đúng đích, sử dụng như thế nào, số DN còn khó khăn, cần vốn mà chưa tiếp cận được.

ĐB Trần Hồng Việt (Hậu Giang) đặt vấn đề, phải chăng Chính phủ bi quan nên “bốc” thuốc về gói kích cầu hơi quá liều. Đành rằng tăng chi để chống suy giảm kinh tế nhưng cao quá trong khi hiệu quả tăng trưởng thấp - thể hiện ICOR cao, dư nợ Chính phủ lớn, khai thác tối đa tài nguyên không tái tạo. Để tăng trưởng phải trả giá như vậy là quá đắt. Vì vậy, về việc có tiếp tục gói kích cầu thứ 2 hay không, các ý kiến vẫn còn rất khác nhau. Nhiều ý kiến thiên về việc cần dừng ngay gói kích cầu thứ nhất vào 31-12-2009 đúng như kế hoạch ban đầu, vì “nó đã hoàn thành sứ mạng lịch sử”. Tuy nhiên, vẫn có nhiều ý kiến đề nghị QH đồng ý để Chính phủ triển khai gói kích cầu thứ 2.

Các ĐB Hoàng Thương Lượng (Yên Bái), Nguyễn Văn Thời (Thái Nguyên), Triệu Sĩ Cầu (Cao Bằng)… đều cho rằng, tình hình năm 2010 vẫn chưa thể lường hết, vì vậy để tạo đà tăng trưởng bền vững, cần tiếp tục kích cầu, tránh gây “hẫng” cho nền kinh tế. “Nếu không kích cầu, các chỉ tiêu khó đạt được, kỳ họp sau QH ngồi đây sẽ lại phải tiếp tục chất vấn Chính phủ”, ĐB Nguyễn Văn Thời (Thái Nguyên) nói. Dĩ nhiên, nếu kích cầu lần thứ 2, các ý kiến đều cho rằng, phải tập trung vào dài hạn, ưu tiên phát triển chiều sâu.

ĐB Hồ Quốc Dũng (Bình Định) chỉ ra sự thiếu liên thông giữa các địa phương trong vùng kinh tế dẫn đến tình trạng “thay vì liên kết tìm cách cùng đầu tư, phát triển thì nhiều địa phương lại cạnh tranh trực diện, “triệt tiêu” nhau, dàn hàng ngang làm cảng nước sâu, sân bay, trường đại học riêng, khiến cho hiệu quả đầu tư rất thấp”.

ĐB Vũ Quang Hải (Hưng Yên) dẫn chứng về việc đầu tư thiếu tính toán dẫn đến hậu quả xấu: “Vinashin vay đến 750 triệu USD. Hàng chục công ty con được thành lập khắp Bắc - Nam. Mua một con tàu hàng ngàn tỷ đồng nhưng hơn 1 năm đã hỏng. Trả nợ khó là điều dễ hiểu”.

ĐB Phạm Xuân Thường (Thái Bình) lo lắng việc đầu tư đang theo kiểu “hội chứng”: hội chứng thành lập sân golf, thành lập ĐH và bây giờ đang sắp có hội chứng thành lập sân bay. Nhiều ý kiến cũng cho rằng, tăng trưởng kinh tế nhiều năm nay vẫn chủ yếu dựa vào tăng vốn đầu tư, khai thác các ngành có lợi thế về tài nguyên và lao động có trình độ thấp, mà chưa chú ý nhiều đến các ngành công nghệ cao, các ngành có khả năng dẫn dắt, chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại.

“Nếu chúng ta vẫn duy trì tăng trưởng như hiện nay thì không những không đạt được tăng trưởng bền vững như chúng ta mong muốn, mà còn có nguy cơ triệt tiêu những thành quả chúng ta đã đạt được” - ĐB Hồ Quốc Dũng thẳng thắn.

Nhiều ĐB đồng ý với ĐB Nguyễn Danh (Gia Lai) khi cho rằng, tăng trưởng không thể bằng mọi giá mà phải tính đến hiệu quả và đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững. ĐB Trần Hồng Việt (Hậu Giang) nhận định khai thác tối đa tài nguyên thiên nhiên dầu mỏ, than và một số khoáng sản không tái tạo chính là bất cập của tăng trưởng theo bề rộng, thiếu vững chắc, “tăng trưởng phải trả giá quá đắt cho môi trường, không đủ bù đắp do thiệt hại môi trường”.

Trong khi đó, ĐB Nguyễn Bá Thanh (Đà Nẵng) chưa yên tâm về nợ của Chính phủ và khả năng bội chi, lạm phát: “Tôi đề nghị ngừng thực hiện những chương trình mục tiêu quốc gia kém hiệu quả, cụ thể như chương trình trồng 5 triệu ha rừng”.

Nguồn: SGGP