Ngày 26/10, Bộ Tài chính đã gửi Quốc hội giải trình thêm về vấn đề này.

Chi cho tập đoàn không phải để hỗ trợ sản xuất

Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh cho hay, năm 2010 ngân sách nhà nước bố trí đầu tư phát triển cho các tập đoàn, tổng công ty để thực hiện các nhiệm vụ của Nhà nước giao, không phải là khoản hỗ trợ cho mục đích sản xuất - kinh doanh của DN.

Theo đó, Bộ Tài chính sẽ bố trí cho Tập đoàn dầu khí VN 3.500 tỷ đồng đầu tư các dự án trọng điểm dầu khí. Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam được đầu tư 28 tỷ đồng; EVN được đầu tư 141 tỷ đồng.

Chính phủ cũng sẽ chi cấp bù chênh lệch lãi suất cho các ngân hàng thương mại với những khoản vay do ngân hàng thực hiện để thực hiện nhiệm vụ do Nhà nước giao.

Về bội chi ngân sách, Bộ Tài chính khẳng định, mức bội chi năm 2009 bằng 6,9% GDP, tương đương 115.900 tỷ đồng, tăng thêm 28.600 tỷ đồng.

Theo ông Ninh, số tăng bội chi này là để thực hiện các nhiệm vụ sau đây.

Thứ nhất, tổng thể thu ngân sách nhà nước hoàn thành, nhưng thu ngân sách TƯ hụt từ khoản thu dầu thô và thuế xuất nhập khẩu (khoảng 6.900 tỷ đồng).

Mặt khác, các địa phương có thu tăng thì không điều về TƯ được, các địa phương hụt thu thì ngân sách trung ương vẫn phải đảm bảo.

Vì vậy, Chính phủ trình Quốc hội có chính sách bù giảm thu và hụt thu để đảm bảo cân đối nguồn cho ngân sách địa phương do thực hiện chính sách miễn, giảm thuế.

Bên cạnh đó thực hiện luật ngân sách nhà nước, phải thực hiện chính sách khuyến khích một số địa phương có vượt thu, nên ngân sách TƯ phải tăng chi, dẫn đến tăng bội chi ngân sách nhà nước.

Để xử lý các vấn đề này, cần có thêm nguồn cho ngân sách TƯ thông qua việc nâng mức bội chi ngân sách (khoảng 10.000 - 11.000 tỷ đồng).

Thứ hai, bổ sung cho các nhiệm vụ mới phát sinh chưa bố trí trong dự toán ngân sách năm 2009 nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội theo Nghị quyết của Quốc hội.

Để thực hiện các mục tiêu này, đã tăng chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên trong năm 2009 trên 30.000 tỷ đồng chi cho chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội 62 huyện nghèo, hỗ trợ hộ nghèo làm nhà ở, tăng chi chương trình phát triển các xã đặc biệt khó khăn. Đây là áp lực rất lớn đến việc bố trí ngân sách các năm sau.

Để đảm bảo an ninh, an toàn tài chính, giảm áp lực cân đối ngân sách nhà nước các năm sau, Chính phủ trình Quốc hội cho phép dùng nguồn tăng bội chi ngân sách năm 2009 để xử lý một phần các nhiệm vụ nêu trên (khoảng 10.000 - 11.000 tỷ đồng).

Thứ ba, năm 2008 thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát, sang năm 2009 thực hiện mục tiêu chống suy giảm kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội, Chính phủ phải tăng vay trong nước, vì vậy số trả nợ tăng so với dự toán khoảng 6.000 tỷ đồng.

Với các khoản chi như trên, Bộ Tài chính khẳng định, việc bội chi là cần thiết để thực hiện các giải pháp kinh tế, giảm áp lực ngân sách cho các năm tiếp theo.

Tăng chi trả nợ

Về kế hoạch năm tới, Bộ trưởng Tài chính nhận định: "2010 vẫn rất cần duy trì nguồn lực lớn từ Nhà nước. Nhu cầu tăng chi để thực hiện các chế độ chính sách đã ban hành và cho đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội năm 2010 là rất lớn. Riêng nhu cầu tăng chi an sinh xã hội và cải cách tiền lương khoảng trên 100.000 tỷ đồng".

Trong khi đó, do hoạt động sản xuất kinh doanh tiếp tục khó khăn nên thu ngân sách chưa thể tăng cao.

Theo đó, dành toàn bộ số tăng thu dự toán năm 2010 so với năm 2009 để đảm bảo chi thực hiện cải cách tiền lương, an sinh xã hội, trả nợ đến hạn theo cam kết...

Bên cạnh đó, vẫn rất cần vốn đầu tư phát triển để đẩy nhanh tiến độ phục hồi kinh tế.

Từ những lý do trên, Chính phủ dự kiến mức bội chi ngân sách năm 2010 bằng 6,5% GDP và dành toàn bộ số bội chi 125.500 tỷ đồng cho đầu tư phát triển.

Bộ trưởng Tài chính cũng dẫn chứng, tỷ lệ bội chi năm 2010 của nhiều nước trong khu vực và trên thế giới cũng tăng cao hơn năm nay.

Chẳng hạn, bội chi ngân sách của Mỹ dự kiến tăng từ 5,9% năm 2008 lên 12,5%. Nhật Bản từ mức bội chi 2008 là 5,8% lên 10,5% năm nay.

Nhiều đại biểu Quốc hội kiến nghị cắt giảm mức bội chi xuống 6% để có thể giảm dần trong các năm sau, nhưng theo Bộ trưởng Tài chính, điều này sẽ làm giảm nguồn cân đối chi ngân sách khoảng 9.700 tỷ đồng.

Điều này đồng nghĩa với việc sẽ phải cắt giảm chi đầu tư phát triển, giãn tiến độ cải cách tiền lương, dừng hoặc giãn thực hiện các chính sách an sinh xã hội...

Trong khi đó, dự toán chi đầu tư phát triển hiện vẫn đang bố trí ở mức thấp, nhu cầu là 200.000 tỷ đồng nhưng mới bố trí được 125.500 tỷ đồng.

Nguồn: Vietnamnet