Báo cáo cập nhật cuối năm về tình hình kinh tế - xã hội vùng châu Á - Thái Bình Dương của LHQ công bố hôm qua 30.11 tại Bangkok (Thái Lan) cho thấy nhiều lo ngại đáng kể về mức độ cũng như tính bền vững của quá trình phục hồi kinh tế trong khu vực, vốn đang dẫn đầu thế giới thoát khỏi cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất từ sau Thế chiến 2.

Báo cáo cho hay “sự phục hồi của khu vực phụ thuộc lớn vào những diễn biến bên ngoài khu vực”, hàm ý rằng ngày nào nhu cầu tiêu thụ ở các quốc gia phát triển còn chưa được hồi phục thì kinh tế các quốc gia phụ thuộc nặng nề vào xuất khẩu của khu vực châu Á - Thái Bình Dương vẫn còn chững lại. Song viễn cảnh các nền kinh tế tiêu thụ như Mỹ (và châu Âu) vẫn giữ vai trò là guồng máy tiêu thụ hàng xuất khẩu của châu Á là không tưởng, giáo sư kinh tế Jayati Ghosh của Đại học Jawaharlal Nehru (Ấn Độ) khẳng định như vậy. Bà Ghosh là một trong ba tác giả của Báo cáo tổng hợp về tác động của khủng hoảng tài chính toàn cầu đối với khu vực châu Á - Thái Bình Dương do Chương trình Phát triển LHQ (UNDP) thực hiện và cũng được công bố sáng qua tại Singapore. Báo cáo này nói rằng châu Á bị ảnh hưởng nặng nề của cuộc khủng hoảng và rằng “thế giới hôm nay đang nằm trên một lưỡi dao, và đó cũng là cơ hội để châu Á nhìn nhận lại con đường đi sắp tới”. Con đường đó chắc chắn không phải là phụ thuộc vào xuất khẩu.

Tiến sĩ Ajay Chhibber - trợ lý Tổng thư ký, Giám đốc văn phòng châu Á - Thái Bình Dương của LHQ, trong bài phát biểu tại Singapore sáng hôm qua nói rằng những tác động của cuộc khủng hoảng vẫn còn đang ẩn mình và có thể sẽ lộ diện nay mai sau biến động trên thị trường tài chính Dubai, trung tâm tài chính khu vực Trung Đông và cũng là con nợ lớn. Việc tiểu vương quốc thuộc UAE này hồi cuối tuần trước loan tin mất khả năng chi trả món nợ lên đến 80 tỉ USD khiến thị trường tài chính thế giới chao đảo mấy ngày qua. Nguy cơ xảy ra những cú sốc tài chính tiếp theo là điều mà các chuyên gia lo ngại.

Tiến sĩ Chhibber, từng làm giám đốc tại VN của Ngân hàng Thế giới, khi trả lời Thanh Niên về việc VN điều chỉnh tỷ giá tiền đồng so với USD mới đây, ông cho rằng đó là một “sự đánh đổi” khó có thể bình luận về tác động. Trong khi đó, Phó tổng thư ký ASEAN phụ trách về kinh tế S.Puspanathan nói rằng động thái đó cho thấy VN nhắm vào mục tiêu xuất khẩu và điều chỉnh dòng tiền trong ngắn hạn. Còn tiến sĩ Lê Đăng Doanh của VN thì lo lắng về sự tăng giá các mặt hàng nhập khẩu, ảnh hưởng đến đời sống người dân, đồng thời ảnh hưởng đến dòng đầu tư từ nước ngoài.

Báo cáo của UNDP cho rằng không chỉ trên trận địa kinh tế và tài chính, cuộc khủng hoảng còn ảnh hưởng sâu sắc đến xã hội và mục tiêu phát triển con người trong khu vực. Báo cáo cho biết chỉ 20% dân châu Á được bảo hiểm y tế, có chế độ hưu trí hoặc bảo hiểm thất nghiệp. Tiến sĩ Chhibber nhấn mạnh yếu tố thất nghiệp hoặc sụt giảm thu nhập do khủng hoảng khiến tỷ lệ nghèo đói tăng lên, số trẻ em vùng nông thôn bị thất học nhiều hơn. Ông cũng nói dù kinh tế nhiều quốc gia trong khu vực đã có dấu hiệu hồi phục, song kết cấu xã hội và an sinh yếu kém mà các gói kích cầu kinh tế không vươn tới, khiến tiến trình phục hồi vẫn mong manh.

Nguồn: Thanh Niên