Phải làm gì để năm 2010 kim ngạch XK của VN không bị sa sút như thời gian qua?

Không đạt kế hoạch

Theo số liệu thống kê, trong tháng 11, kim ngạch XK chỉ đạt được 4,8 tỉ USD - giảm 4,5% so với tháng 10. Trong số 24 mặt hàng XK chủ lực, chỉ 8 mặt hàng kim ngạch tăng, bao gồm hoá chất và sản phẩm hoá chất, đá quý, kim loại quý và sản phẩm, chất dẻo, rau quả, càphê, hạt tiêu, sắn và sản phẩm sắn, điện tử máy tính. Trái lại, kim ngạch XK sụt giảm mạnh đối với 15 mặt hàng khác, trong đó gồm có dầu thô, caosu, giày dép, dây điện và cáp điện...

Nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm là do đơn giá XK hầu hết mặt hàng đều giảm mạnh, có loại giảm mạnh đến 15% so với cùng kỳ. Cụ thể như XK hạt tiêu tuy đã tăng 52,3% về lượng, nhưng giá trị chỉ tăng được 11,8%; XK gạo tăng 33,5% về lượng, nhưng giá trị lại giảm tới 5,8%... Nếu tháng 12, các DN phấn đấu chỉ duy trì được tiến độ XK như tháng 11, thì cả năm chỉ đạt được 56,2 tỉ USD, thấp hơn rất nhiều so với kế hoạch đặt ra.

Đối với lĩnh vực nhập (NK) khẩu, 11 tháng, kim ngạch NK đã lên tới 61 tỉ USD. Trong đó, nhóm thiết bị máy móc, nguyên nhiên vật liệu tăng mạnh, cụ thể lúa mỳ tăng tới 98%, phân bón tăng tới 35%, chất dẻo tăng 27,6%, giấy tăng 12%, sợi dệt tăng 19%, bông tăng 4,4%, sắt thép tăng 16,3%, đặc biệt ôtô nguyên chiếc tăng tới 37%. Với mức nhập khẩu tăng ồ ạt như vừa nêu, nhập siêu cả năm có thể vượt qua mức 12 tỉ USD.

Chuẩn bị cho năm 2010

Về nguyên nhân dẫn đến việc không đạt chỉ tiêu XK năm 2009, ngoài lý do khách quan bởi thị trường XK bị thu hẹp do ảnh hưởng từ khủng hoảng tài chính thế giới, các chuyên gia kinh tế đều cho rằng còn rất nhiều vấn đề do chủ quan mà các ngành nghề tham gia thị trường XK cần rút kinh nghiệm để khắc phục trong năm 2010.

Theo Hiệp hội Lương thực, đảm bảo giá bán phù hợp với thị trường, tránh bị thương nhân nước ngoài ép giá và hạn chế được tình trạng DN XK gạo VN cạnh tranh phá giá từ bên trong, các DN XK gạo cần liên kết chặt chẽ giữa sản xuất và kinh doanh; nâng cao chất lượng và xây dựng thương hiệu để nâng cao giá trị sản phẩm. Được biết, chính sự cạnh tranh không lành mạnh trong lĩnh vực XK gạo đã khiến trong năm 2009, mặt hàng gạo XK của VN nhiều thời điểm bị ép giá thấp.

Đối với mặt hàng thủy sản XK, từ 1.1.2010, quy định của EC về hoạt động đánh cá bất hợp pháp, không có báo cáo và không theo quy định (IUU) sẽ chính thức có hiệu lực. Điều này sẽ tác động không nhỏ tới mặt hàng thuỷ sản XK của VN vốn được khai thác từ biển. Đây sẽ là rào cản mới đối với hoạt động XK mặt hàng thuỷ sản của VN, gây lo ngại cho các DN XK thuỷ sản.

Để chuẩn bị cho việc thực hiện quy định này, Bộ NNPTNT đã giao cho Cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản phối hợp với Cục Quản lý chất lượng nông - lâm sản và thuỷ sản (Nafiqad) hoàn thiện Quy chế chứng nhận thủy sản có nguồn gốc từ khai thác. Dự kiến, ngay từ đầu tháng 12.2009, quy chế này sẽ được phê duyệt và ngày 3.12.2009, Bộ NNPTNT sẽ chủ trì tổ chức hội thảo về vấn đề này.

Năm 2009 được coi là năm khá thành công của ngành dệt - may với dự kiến đạt kim ngạch XK đạt 9,2 tỉ USD, tăng trưởng khoảng 1 - 2% so với năm 2008 và đưa ngành dệt - may vươn lên vị trí đứng đầu trong hoạt động XK. Với kết quả đạt được trong năm 2009, ngành dệt - may đã đề ra kế hoạch năm 2010 với kim ngạch XK khoảng 10,2 - 10,5 tỉ USD.

Nguồn: Lao Động