Thưa Bộ trưởng, nhìn lại năm 2009 – một năm sóng gió của kinh tế thế giới, chúng ta có thể rút ra được bài học gì? 

Năm 2009 là năm thành công nhất của chúng ta trong điều hành kinh tế. Tôi cho rằng trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới và trong nước có những biến động xấu - đặc biệt là kinh tế thế giới đã rơi vào một cuộc suy thoái, khủng hoảng thực sự - điều quan trọng là Chính phủ đã rất nhạy bén nắm bắt tình hình, từ đó đã điều chỉnh những mục tiêu tổng quát theo hướng từ ưu tiên chống lạm phát sang chống suy giảm kinh tế.

Sau đó, Chính phủ đã kịp thời báo cáo với Bộ Chính trị, Trung ương Đảng; đồng thời đã trình Quốc hội cho điều chỉnh mục tiêu kế hoạch và chuyển hướng điều hành sát với thực tế. Nhờ đó, chúng ta không những đã ngăn chặn được tốc độ suy giảm kinh tế của năm 2009, mà từng quý một của năm 2009, tốc độ tăng trưởng kinh tế dần dần trở lại tốt hơn, quý 1-2009 cao hơn quý 4-2008, quý 2-2009 cao hơn quý 1-2009...

Đương nhiên vẫn có một số vấn đề chưa đạt được như mong muốn. Việc thực hiện gói kích cầu của Chính phủ nói chung là rất tốt, nhưng vẫn còn một vài thủ tục gây cản trở làm cho công tác triển khai chưa suôn sẻ ở một số nơi. Trong đầu tư xây dựng cơ bản, mặc dù chúng ta đã kịp thời cải tiến nhưng tốc độ giải ngân vẫn chưa cao, kể cả vốn trái phiếu Chính phủ đến vốn ODA, vốn FDI - đây là một tồn tại nhiều năm. Các thủ tục hành chính khác như thủ tục hải quan, thuế vẫn còn nặng nề… Tại kỳ họp QH cuối năm 2009, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã phân tích rất cặn kẽ những nhược điểm này. 

* Bộ trưởng có dự cảm gì đối với sự phát triển kinh tế năm tới, nhất là trong năm 2010 lại là năm nước ta phải thực hiện nhiều nhiệm vụ chính trị, ngoại giao quan trọng? 

* Tôi cho rằng năm 2010 là năm nền kinh tế nước ta sẽ phát triển tốt hơn năm 2009. Mục tiêu đã được QH thông qua khoảng 6,5%, nhưng tôi hy vọng rằng có thể đạt mục tiêu cao hơn, từ đó tạo đà cho chúng ta bước vào thực hiện kế hoạch 5 năm tới (2011 – 2015), lấy lại được tốc độ tăng trưởng cao của những năm trước đây. 

Việc thực hiện những mục tiêu chính trị, ngoại giao quan trọng như ĐH Đảng các cấp, kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội… cũng đòi hỏi nguồn lực, nhưng nếu khéo biết tận dụng thì cũng là những cơ hội để khơi dậy, phát huy nguồn lực. 

* Năm 2009, vốn đầu tư nước ngoài tuy đã đạt mục tiêu đề ra, nhưng rõ ràng là thấp xa so với những năm trước. Bộ trưởng nghĩ thế nào về dòng FDI trong năm tới? 

* Vốn FDI cam kết năm 2009 tuy không bằng được những năm trước đây nhưng vẫn giữ được mức độ ổn định và tốc độ giải ngân vẫn ở mức khá cao. Năm 2010, theo dự báo của chúng tôi, tổng vốn FDI đăng ký sẽ tăng khoảng 10% so với năm nay, đạt khoảng 22-25 tỷ USD. Và một điều quan trọng hơn trong đầu tư nước ngoài là chỉ số về vốn thực hiện. Vốn thực hiện năm 2010 dự kiến sẽ tăng cao hơn năm 2009, do dòng vốn đăng ký của các năm trước đều ở mức cao và nền kinh tế thế giới có xu hướng phục hồi.

Dự kiến vốn thực hiện sẽ đạt ở mức 10-11 tỷ USD, tăng 10% so với ước thực hiện năm 2009, trong đó, vốn của phía nước ngoài dự kiến là 8-9 tỷ USD, tăng 12,5% so với ước thực hiện năm 2009. Chúng ta nên tập trung vào việc hiện thực hóa số vốn đăng ký rất cao trong những năm trước, tạo nên những thành quả kinh tế - xã hội cụ thể, thiết thực cải thiện đời sống của người dân. 

* Sau Hội nghị Nhóm Tư vấn các nhà tài trợ cho Việt Nam hồi đầu tháng 12-2009, ngay cả các chuyên gia vẫn bị bất ngờ về mức vốn cam kết kỷ lục. Có thể nói gì về điều này, thưa Bộ trưởng? 

* Đây là một thành công lớn của Việt Nam trong việc thuyết phục các nhà tài trợ. Tôi cho rằng việc này nói lên 2 điều. Thứ nhất, các nhà tài trợ tin tưởng vào chính sách phát triển kinh tế của Chính phủ Việt Nam, tin tưởng vào sự quyết tâm, sự điều hành linh hoạt của Chính phủ và sự đồng thuận của nhân dân Việt Nam trong phục hồi và tăng trưởng kinh tế. Thứ hai là tiến độ giải ngân ODA - vấn đề các nhà tài trợ luôn đặc biệt quan tâm - đã được cải thiện rõ rệt. 

Để tiếp tục cải thiện tình hình, Bộ KH-ĐT đang phối hợp với các bộ, ngành, địa phương rà soát lại các thủ tục, quy định liên quan đến triển khai các dự án ODA, nhằm cải tiến và cắt giảm thủ tục. Đây cũng là các thủ tục sẽ được cắt giảm trong thực hiện Đề án 30 về cải cách hành chính của Nhà nước. Việc hoàn thiện quy trình ODA tới đây cũng sẽ gắn với hoàn thiện về các quy trình giải phóng mặt bằng, quy trình đầu tư, xây dựng có liên quan… Việc sử dụng có hiệu quả nguồn vốn này chắc chắn sẽ là một động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

* Đề án tái cấu trúc nền kinh tế do Bộ KH-ĐT xây dựng được nhiều người kỳ vọng sẽ triển khai ngay trong năm 2010. Bộ trưởng có thể cho biết thêm về đề án này? 

* Bộ KH-ĐT được Chính phủ giao và đang xây dựng đề án tái cấu trúc nền kinh tế. Trên cơ sở đề án này, chúng tôi sẽ lấy ý kiến của các nhà quản lý kinh tế, các nhà khoa học cũng như các bộ, ngành và địa phương cả nước và sẽ trình Chính phủ thông qua. 

Theo đề án, nội dung quan trọng nhất là những giải pháp thực hiện tái cơ cấu, trong 5 – 10 năm tới nền kinh tế Việt Nam sẽ phải có sự chuyển đổi như thế nào... Những nội dung này sẽ được đưa vào kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2011 – 2015, cũng như sẽ đưa vào trong chiến lược phát triển kinh tế 10 năm 2011 – 2020. Căn cứ vào đó, các bộ, ngành và địa phương sẽ xây dựng các chương trình về cơ cấu lại nền kinh tế của ngành hoặc địa phương mình. 

Tuy nhiên, có rất nhiều nội dung khuyến nghị trong đề án đã và đang được thực hiện, chứ không phải đợi đến năm 2010. Việc sắp xếp, cổ phần hóa khối doanh nghiệp nhà nước chẳng hạn. Đây cũng là bộ phận sẽ chịu tác động cực kỳ lớn của công cuộc tái cấu trúc nền kinh tế 

Nguồn: SGGP