Song quan điểm của các chuyên gia kinh tế dự hội thảo “Vận hội và thách thức của VN sau 3 năm gia nhập WTO” diễn ra ngày 12.1, cho rằng: Trong giai đoạn hậu khủng hoảng, nhiều thách thức sẽ đặt ra với nền kinh tế, làm thế nào để vẫn phát triển, tăng trưởng mà không  đứng bên lề của “cỗ máy” toàn cầu là câu hỏi được đặt ra?

Lựa chọn nào?

Đánh giá những "được", "mất" sau 3 năm gia nhập WTO, nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan cho rằng, nền kinh tế có nhiều tín hiệu lạc quan bởi chính trong khủng hoảng những mặt mạnh, yếu của nền kinh tế càng bộc lộ rõ và bằng cách ứng phó linh hoạt của Chính phủ, về cơ bản đã vượt qua khủng hoảng. Lực đỡ của nền kinh tế là nông nghiệp vẫn tăng trưởng khả quan, đảm bảo cân đối lương thực và XK.

Với việc khơi dậy tiềm năng của thị trường trong nước, Bộ Chính trị ra lời kêu gọi "Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam" đã giúp kích cầu sản xuất và tiêu dùng trong bối cảnh thị trường XK bị giảm sút, hàng hoá tiêu thụ chậm.
 
"Nhiều ý kiến quan ngại về việc gia nhập WTO, chúng ta bị "nếm đòn" đau, nhưng tôi cho rằng, nếu không hội nhập thì tình hình sẽ còn tồi tệ hơn", ông Vũ Khoan nói. "Nếu không hội nhập, chúng ta sẽ phải chịu những rào cản lớn hơn, với thuế suất tăng hơn rất nhiều và XK chắc không phải âm 9%, mà sẽ lớn hơn".

Những mặt được của nền kinh tế thì đã rõ, nhờ bỏ hàng rào thuế quan mà người tiêu dùng trong nước được hưởng lợi hơn, nhiều sự lựa chọn hơn, từ đó, thúc đẩy doanh nghiệp VN phải xoay xở và phải tự thích nghi với hội nhập, không còn sự lựa chọn khác.

GS.TS Nguyễn Mại, nguyên Phó Chủ nhiệm UB Nhà nước về hợp tác và đầu tư, Chủ tịch Hiệp hội DN có vốn đầu tư nước ngoài, thực sự quan ngại trong khi tốc độ phát triển của thị trường ôtô tại VN đang tăng nhanh chóng, thì trong một trả lời phỏng vấn trên truyền hình, một thứ trưởng Bộ Công Thương cho rằng, nên tiếp tục bảo hộ ngành sản xuất ôtô trong nước bằng cách tăng thuế NK ôtô.

"Chúng ta không thể đương đầu với thế giới bằng cách đóng cửa", ông nói, vì thế ta không thể không chấp nhận cạnh tranh. Trên thực tế, chúng ta đã bảo hộ ngành ôtô hơn 10 năm rồi, nhưng kết quả ngược lại với mong muốn.

Đồng tình với quan điểm mở cửa, TS Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng, tại sao chỉ kêu gọi "Người VN dùng hàng VN" mà không kêu gọi "Người VN dùng dịch vụ VN"? Lĩnh vực thương mại dịch vụ chúng ta đang bị thâm hụt thương mại, trong khi đây là lĩnh vực quyết định chất lượng sống. Dịch vụ của các DN có vốn đầu tư nước ngoài hơn hẳn ta, vì vậy phải mở cửa có lộ trình.

Thách thức vô hình và hữu hình

Nhận diện những thách thức cho giai đoạn hậu khủng hoảng, nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan cho rằng, năm 2010 nền kinh tế thế giới sẽ chật vật ra khỏi khủng hoảng, nhưng chưa thể hồi phục mạnh và rất khó đoán định. VN đã bước qua ngưỡng cửa của quốc gia có mức thu nhập đầu người thấp, thành nước có thu nhập trung bình và đang tiến tới nước công nghiệp vào năm 2020.

Những "nút thắt" được nhận diện là: Cơ sở hạ tầng kém, nguồn nhân lực yếu và thiếu; thể chế chưa hoàn chỉnh. Chính phủ và doanh nghiệp cũng đang phải lựa chọn giữa tốc độ và chất lượng tăng trưởng, trong đó, chất lượng bao gồm cả năng suất, tính bền vững, ổn định vĩ mô, an sinh xã hội. Muốn ổn định vĩ mô, trong điều hành chính sách cần thắt chặt tín dụng, điều này dường như mâu thuẫn với tốc độ tăng trưởng; nhưng nếu nới lỏng tiền tệ, lại phải cân nhắc để lạm phát không quay lại.

TS Nguyễn Mại phân tích: "Từ kinh nghiệm của việc giải quyết hậu quả 2 cuộc khủng hoảng kinh tế diễn ra trong vòng 10 năm gần đây, có thể hy vọng vào việc điều  hành của Chính phủ trong năm 2010 với tốc độ tăng trưởng kinh tế dự báo đạt 6,5%. VN vẫn là địa chỉ tiềm năng hấp dẫn các nhà đầu tư quốc tế; với việc tăng trở lại XK và chênh lệch giữa vốn đăng ký và vốn thực hiện hơn 110 tỉ USD, sau khủng hoảng sẽ là thời kỳ các nhà đầu tư thực hiện các dự án đã cam kết, với mức giải ngân bằng 1/10 lượng vốn đăng ký".
 
TS Võ Trí Thành cho rằng, vấn đề là năng lực hấp thụ vốn của VN và khả năng tháo gỡ dần các nút thắt.
Nguồn: Lao động