Tin tức
Tái cơ cấu nền kinh tế: 10 năm tới là giai đoạn tăng tốc (27/01)
06/08/2010 - 19 Lượt xem
Mục tiêu là trong vòng 10 năm tới sẽ đưa nước ta đi vào quỹ đạo phát triển ổn định, bền vững, nâng cao năng suất, sức cạnh tranh của nền kinh tế, thu hẹp khoảng cách phát triển với các nước trong khu vực.
Đầu tư làm thâm hụt cán cân thanh toán
Theo MPI, biểu hiện rõ nét của nền kinh tế VN hiện nay là tốc độ tăng trưởng trung bình hằng năm có xu hướng giảm dần. Tăng trưởng kinh tế vẫn tiếp tục thiên về chiều rộng, dựa chủ yếu vào gia tăng số lượng vốn đầu tư, khai thác tài nguyên; nhưng hiệu quả sử dụng các nguồn lực (vốn, tài nguyên thiên nhiên, đất đai,...) và năng suất lao động còn thấp; chi phí sản xuất, tiêu hao năng lượng trên một đơn vị sản phẩm còn ở mức cao và có xu hướng tăng lên.
Hiện nay, đầu tư đang đóng góp khoảng 60% vào tăng trưởng GDP hằng năm; 40% còn lại là giá trị gia tăng từ lao động. Tuy nhiên, do năng suất lao động thấp, công nghệ chậm đổi mới; các sản phẩm công nghệ cao chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng kim ngạch xuất khẩu đã khiến các cân đối lớn vĩ mô của nền kinh tế chưa thật vững chắc.
Bên cạnh đó, chênh lệch giữa tiết kiệm nội địa và đầu tư, thâm hụt cán cân thanh toán vãng lai và thâm hụt ngân sách còn lớn. Cơ cấu xuất khẩu dựa chủ yếu vào khai thác tài nguyên, sử dụng lao động phổ thông; trình độ thấp khiến sản phẩm XK của VN phần lớn còn ở dạng gia công, lắp ráp, giá trị gia tăng thấp do dựa chủ yếu vào nguyên liệu NK và các sản phẩm trung gian từ bên ngoài.
Một khía cạnh khác cũng đáng chú ý là xét về phân bố nguồn lực, các DN nhà nước chưa phát huy được vai trò dẫn dắt, chủ đạo trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Kinh tế tư nhân trong nước còn nhỏ, chưa thể là động lực tăng trưởng của nền kinh tế; khu vực kinh tế phi chính thức, sản xuất nhỏ và phân tán còn lớn, nhất là về lao động.
Trong khi đó, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài gia tăng nhanh chóng và mở rộng quy mô đến mức làm cho kinh tế nước ta phụ thuộc ngày càng nhiều hơn vào thế giới bên ngoài. Tuy nhiên, tác động của DN có vốn đầu tư nước ngoài (ĐTNN) đối với chuyển giao, phát triển năng lực công nghệ của nền kinh tế là chưa đáng kể.
Bằng chứng là một số ngành CN như ôtô, xe máy, cơ khí mới tận dụng thị trường tại VN để tiêu thụ sản phẩm, chứ chưa chú trọng nội địa hoá sản xuất, chuyển giao công nghệ tại VN. Hệ quả các DN trong nước vẫn chưa đủ sức tham gia vào chuỗi giá trị và hệ thống phân phối toàn cầu.
Các chuyên gia nhận định: Những tác động tiêu cực trên nhiều mặt của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã “bẻ gãy” mất đà tăng trưởng cao của nền kinh tế, làm suy yếu các động lực tăng trưởng theo chiều rộng và bộc lộ hơn những điểm yếu về cơ cấu kinh tế hiện tại.
Vì vậy, việc đổi mới và chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong 10 năm tới phải đạt được mục tiêu tổng quát là đến năm 2020, nền kinh tế nước ta đạt được cơ cấu kinh tế tương đương trình độ phát triển trung bình với mức thu nhập bình quân đầu người 3.000 - 3.200USD; nền kinh tế mở cửa, có kết cấu hạ tầng và thể chế thị trường hiện đại, năng lực cạnh tranh tốt và tăng trưởng chủ yếu dựa vào cải thiện năng suất và hiệu quả; từng bước giảm dần, thu hẹp và tiến đến cân bằng cán cân thanh toán vãng lai và thu chi ngân sách.
Cơ cấu các thành phần kinh tế cũng đảm bảo hiệu quả. Các tập đoàn, tổng công ty nhà nước phải được cổ phần hóa, trở thành các công ty cổ phần đại chúng được quản lý và hoạt động theo các quy tắc và thông lệ thị trường, là những tập đoàn kinh tế lớn hàng đầu của đất nước, tiếp tục duy trì và cũng cố vị trí chi phối trong các ngành kinh tế then chốt nhờ nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh; có vai trò dẫn dắt trong đổi mới và chuyển giao công nghệ thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại.
Kinh tế tư nhân trong nước phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng, trở thành một trong số các động lực tăng trưởng của nền kinh tế. Kinh tế có vốn ĐTNN tập trung chủ yếu vào các ngành có lợi thế cạnh tranh dựa trên thâm dụng vốn, công nghệ cao; có ảnh hưởng lan tỏa đến đổi mới và chuyển giao công nghệ của các thành phần kinh tế khác, nhất là các DN tư nhân trong nước.
Đối với chính sách tài khóa, các chuyên gia nhận định, ngoài việc huy động đầy đủ các nguồn thu theo quy định của pháp luật và thực hiện chi, quản lý chi tiêu có hiệu quả, phải thu hẹp dần bội chi ngân sách; và từ năm 2015, bội chi ngân sách hằng năm không vượt quá 3% GDP.
Theo đề án tái cơ cấu nền kinh tế, đến năm 2015, thâm hụt cán cân thanh toán vãng lai tối đa không quá 5% GDP và đến năm 2020, cơ bản không còn thâm hụt cán cân thanh toán vãng lai và bội chi ngân sách không quá 3% GDP.
Từng bước và liên tục cải thiện hiệu quả sử dụng các nguồn lực, nâng cao năng suất và chất lượng tăng trưởng để đến năm 2020: Tỉ trọng giá trị gia tăng trong tổng sản lượng của toàn nền kinh tế đạt tối thiểu 50%; tỉ trọng giá trị gia tăng trong tổng sản lượng công nghiệp chế tác đạt khoảng 40%; đóng góp của nhân tố năng suất tổng hợp trong tăng trưởng kinh tế đạt tối thiểu khoảng 35%.
Nguồn: Lao Động
