Doanh nghiệp VN "sống dai", bên cạnh việc nhờ những chính sách hỗ trợ đúng đắn và kịp thời về tài chính, thị trường của nhà nước, còn có sự bươn chải và nỗ lực tự thân của mỗi doanh nghiệp.

Hồi quý 1 năm ngoái, nhiều doanh nghiệp chới với vì không tìm đâu cho ra hợp đồng xuất khẩu, những áp lực về hàng tồn kho, chi phí hoạt động... dồn doanh nghiệp đến bước đường cùng. Không ít ông chủ sa thải nhân công, nhưng cũng có nhiều người vẫn cố gắng giữ lại cộng sự của mình. Để làm được điều đó, họ đã phải chấp nhận xuất khẩu những lô hàng có giá giảm, nhằm duy trì công ăn việc làm cho công nhân, chờ cơ hội.

Nhìn lại kim ngạch xuất khẩu của năm 2009, chúng ta thấy rõ điều đó, mặc dù giá trị xuất khẩu giảm, nhưng sản lượng lại tăng so năm 2008. Ở một số mặt hàng nông thủy sản, chẳng hạn xuất khẩu hạt điều, về lượng tăng 7,2%, nhưng về giá trị giảm 6,8%; cà phê tăng 10,2% về lượng, giảm 19% về giá trị; gạo tăng 25,4% về lượng, giảm 8% về giá trị; cao su tăng 10% về lượng, giảm 25% về giá trị; thủy sản cũng giảm 6% về giá trị... Thường thì dưới tác động của khủng hoảng kinh tế, sản lượng xuất khẩu cũng sẽ giảm cả sản lượng lẫn giá trị, thì ở đây lại tăng về lượng.

Trong ngắn hạn, việc tăng sản lượng nhưng giảm giá trị xuất khẩu có thể góp phần cứu doanh nghiệp thoát khỏi khó khăn, duy trì sản xuất. Nhưng về dài hạn, điều này là không nên lặp lại. Nhất là trong trường hợp của VN - hướng tới xuất khẩu để giải quyết bài toán tăng trưởng. Những chuyện như xuất khẩu chủ yếu dưới dạng thô, chưa có sản phẩm chủ lực, tập trung quá lớn vào một số thị trường trọng tâm, tỷ trọng nhập khẩu cao... cần phải được thay đổi trong thời gian tới.

Trong 8 lĩnh vực kinh tế mà VN cần phải tái cấu trúc, có tái cấu trúc doanh nghiệp. Ở đó, doanh nghiệp vừa và nhỏ là đối tượng cần được tập trung đầu tư và quan tâm. TS Trần Du Lịch thừa nhận, đây là những doanh nghiệp có sức sống mạnh mẽ, họ như những con thuyền nhỏ, nhưng lại tránh bão rất giỏi trong khủng hoảng vừa qua. Tuy vậy, "sống dai" dù là giỏi nhưng chưa đủ. Cái mà doanh nghiệp cần hướng tới là "sống khỏe", "sống vững", và muốn được như vậy, các doanh nghiệp phải tái cấu trúc, xác lập và đầu tư thực hiện các chiến lược phát triển dài hạn...

Nguồn: Thanh Niên