hưa ông, trong khi ở đa số các nước, hành vi tiêu ngoại tệ bị xem là phạm luật, còn ở Việt Nam dù pháp luật cấm nhưng thực tế từ thanh toán khám chữa bệnh, đi lao động nước ngoài,  du lịch, mua bán nhiều loại hàng hóa đều bằng USD?

Một hệ thống tài chính tiền tệ độc lập là không bị ngoại tệ hóa. Ở đó, gần như chỉ có một tỷ giá tương ứng với một đồng tiền trong cùng thời điểm. Điều này tương ứng với việc toàn bộ ngoại tệ đi vào nước đó phải được đổi ra tiền nội tệ.

Tại các nước như Thái Lan, Singapore, Indonesia, dù ngoại tệ có vào bằng nhiều nguồn nhưng họ vẫn buộc dân tuân thủ việc chi tiêu bằng đồng nội tệ, pháp luật Việt Nam cũng đã có quy định về vấn đề này. Tuy nhiên, do ý thức chưa tốt nên tình trạng sử dụng đôla vẫn khá phổ biến.

Một nền kinh tế bị đô la hóa, hệ quả là sẽ lấn át đồng nội tệ. Nếu nền tiền tệ không độc lập sẽ dẫn đến kinh tế dễ bị tổn thương, rồi gây nên lạm phát.

Phải chăng một nguyên nhân quan trọng dẫn tới đô la hóa nền kinh tế là do tâm lý tiêu dùng, tích trữ USD của dân, doanh nghiệp, bởi  người ta e ngại tiền đồng mất giá?

Có một thực tế ở Việt Nam là nhiều năm qua, dù ý thức về việc chống đô la hóa rất được Chính phủ và NHNN coi trọng, nhưng vẫn có nhiều thứ ngoài tầm kiểm soát.

Ví như ngoài thị trường hiện có bao nhiêu USD, nguồn ra - vào thế nào? Rồi nguồn tiền USD không gửi tại các NHTM mà hiện cất giữ trong dân bởi có phải ai cũng đem đến ngân hàng để cất đâu.

Bên cạnh đó, cũng nên lưu ý việc quản lý giá trị của đồng tiền, giá trị sức mua, bảo quản tích trữ, khả năng chuyển đổi của nó.

Để chống đôla hóa hiệu quả, theo ông cần tăng thêm những biện pháp gì?

Hai biện pháp thường được áp dụng để chống lại tình trạng đô la  hóa nền kinh tế là: Quản lý chặt tỷ giá và hình thành Quỹ dự trữ ngoại tệ Quốc gia để Ngân hàng trung ương có thể liên tục “bơm” tăng - giảm ngoại tệ.

Cụ thể ở đây, phải quản lý hành chính tuyệt đối chính sách ngoại hối, chính sách tỷ giá. Trên lãnh thổ Việt Nam chỉ được phép lưu thông duy nhất VND.

Đặc biệt, nên tiến tới phát triển thị trường chỉ có một tỷ giá, không nên và không cho phép tồn tại cái gọi là thị trường không có tổ chức (chợ đen- PV).

Ngoài ra, phải quản lý hành chính về tín dụng. Không nên huy động ngoại tệ gửi mà chỉ nên huy động dưới hình thức trái phiếu. Đặc biệt, tiến tới không có tín dụng vay ngoại tệ. Có thể sử dụng dịch vụ kho quỹ tại các NHTM cho người dân có tiền cất giữ USD như cất giữ kim cương, vàng bạc...

Chính phủ nên giao cho NHNN và các cơ quan bảo vệ pháp luật như giao: Bộ Công an cấm và xử lý mạnh tay hành vi mua- bán ngoại tệ chui.

Theo kinh nghiệm từ các nước, với cơ quan có nguồn thu từ ngoại tệ lớn như Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ LĐ-TB &XH cần đưa về một mối quản lý là Ngân hàng Trung ương, từ đó hình thành Quỹ dự trữ Quốc gia nguồn thu ngoại tệ.

Đồng thời, cần quy định rõ: Doanh nghiệp có nguồn thu ngoại tệ về phải bán lại cho Ngân hàng Thương mại.

Cảm ơn ông. 

Nguồn: Tiền Phong