Những năm gần đây, mặc dù nền kinh tế nước ta liên tục gặp nhiều khó khăn thách thức trong bối cảnh những diễn biến bất lợi của kinh tế thế giới, sự cố bất khả kháng do thiên tai, bão lũ, và nhất là tác động xấu của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu trong năm 2009, nhưng nhờ sự đồng tâm hiệp lực của toàn dân, của cả hệ thống chính trị, sự chỉ đạo điều hành quyết liệt có hiệu quả của Chính phủ, đất nước ta đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất.

Để đạt được kết quả này có sự đóng góp quan trọng của các doanh nghiệp Nhà nước mà chủ lực là các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước - những "anh cả đỏ" đang giữ vai trò "xương sống" của nền kinh tế. Dù vậy, trong guồng máy không ngừng nghỉ của các thành phần kinh tế, vẫn còn một Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước có mức tăng trưởng chưa cao, năng suất lao động còn hạn chế, năng lực quản lý của lãnh đạo chưa đáp ứng với thực tế đòi hỏi, chưa tận dụng được lợi thế của các doanh nghiệp có qui mô lớn; chưa phát huy tốt vai trò chủ lực trong nền kinh tế, chưa tương xứng với những lợi thế và sự đầu tư của Nhà nước..."

Thậm chí có những doanh nghiệp Nhà nước còn yếu kém trong quản lý, thua lỗ kéo dài gây thiệt hai cho đất nước mà câu chuyện của Tổng Công ty Dâu tằm tơ Việt Nam là một ví dụ được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng "bêu dương" vừa qua.

Khi đầu tàu gặp "sự  cố"

Trên thực tế, bên cạnh những thành tích phải kể đến một số những tồn tại cố hữu, sót lại từ mô hình các doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước trước đây như  yếu kém trong tổ chức quản lý, sử dụng vốn và tài sản tại các tập đoàn, tổng công ty nhà nước của các cơ quan quản lý các cấp và bản thân các tập đoàn, tổng công ty.

Nắm vững thực trạng này, Thủ tướng và các thành viên Chính phủ đã chỉ đạo làm rõ những yếu kém và hạn chế của các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước và có nhiều biện pháp nhằm thúc đẩy năng suất lao động, chất lượng và hiệu quả sức cạnh tranh của các tập đoàn, nâng cao sức đầu tư, tránh dàn trải. Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết thể hiện quyết tâm sắp xếp các tổng công ty Nhà nước hoạt động không hiệu quả, thua lỗ kéo dài nhiều năm, không có khả năng phục hồi, đồng thời làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân trong việc để tổng công ty thua lỗ và xử lý theo quy định...

Thế nhưng con đường "tuột dốc" của Tổng Công ty Dâu tằm tơ Việt Nam đã thua lỗ trên 4 nghìn tỷ đồng mặc dù đã nhiều năm trôi qua kể từ khi Chính phủ ra quyết định cho phép phá sản đối với một số đơn vị thành viên của tổng này nhưng mọi chuyện vẫn chưa được xử lý dứt điểm, vẫn là một trong những doanh nghiệp vẫn có tên trong báo cáo gửi Chính phủ.

Được biết, ngày 27/5/2005, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 115, cho phép Tông công ty  phá sản 12 đơn vị, trong đó có 8 đơn vị đứng chân trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng nhưng mãi đến gần cuối tháng 7/2006, thủ tục phá sản mới được 5 trong số 8 đơn vị tiến hành khi biết rằng không thể gượng được nữa...

Mạnh tay "thanh lý" những đơn vị thua lỗ kéo dài

Trong buổi làm việc giữa Thường trực Chính phủ với các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước, Thủ tướng  Nguyễn Tấn Dũng tiếp tục nhắc lại yêu cầu phải kiên quyết xử lý dứt điểm một số doanh nghiệp thua lỗ kéo dài, không để "con sâu làm rầu nồi canh", tránh mất đoàn kết nội bộ". "Sang năm, đừng nói chuyện Dâu tằm tơ nữa", Thủ tướng đã nhấn mạnh như vậy như là lời khẳng định về việc phải tiếp tục kiên quyết, sắp xếp, đổi mới các doanh nghiệp nhà nước.

Với lộ trình rõ ràng, Thủ tướng cũng yêu cầu từ nay đến tháng 9/2010 phải tiến hành rà soát, phân tích, đánh giá toàn diện hiệu quả của mô hình tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước. "Chính một vài đơn vị làm ăn thua lỗ chưa bị xử lý, tình trạng này kéo dài nhiều năm đã làm ảnh hưởng đến cái nhìn chung của xã hội về các anh cả đỏ của nền kinh tế", Thủ tướng chỉ rõ.

Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng thì nhấn mạnh: "2010 lă năm chỉnh đốn lực lượng, mở mang cơ đồ" và "Tập đoàn, Tổng công ty có khoẻ thì Chính phủ mới khoẻ".

Vào tháng 9 năm nay, Chính phủ sẽ rà soát lại ngành nghề kinh doanh, danh mục đầu tư, cơ cấu tổ chức của các tập đoàn, tổng công ty để điều chỉnh bảo đảm các tập đoàn, tổng công ty kinh doanh đa ngành nhưng phải tập trung vào ngành sản xuất kinh doanh chính... Lãnh đạo Chính phủ đã yêu cầu người đứng đầu các đơn vị này tích cực hơn nữa trong việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, kiên quyết không để xảy ra tình trạng tiêu cực, vi phạm pháp luật....

Đối với một  số doanh nghiệp để xảy ra tình trạng thua lỗ kéo dài, Thủ tướng yêu cầu giải quyết sớm, dứt điểm; sắp xếp lại theo đúng chủ trương của Đảng và Nhà nước. Những cá nhân vi phạm pháp luật như vụ Phó Tổng giám đốc Ngân hàng BIDV nhận hối lộ, Thủ tướng cho rằng đây là trường hợp "con sâu làm rầu nồi canh"; cần phải xử lý nghiêm trước pháp luật.

Người đứng đầu Chính phủ cũng đề nghị các tập đoàn, Tổng công ty nghiêm túc xem xét, phân tích sâu sắc nguyên nhân của những tồn tại, yếu kém trên từng mặt hoạt động cụ thể của mình để tìm cho ra các giải pháp khắc phục với mục tiêu cao nhất là nhanh chóng nâng cao chất lượng hoạt động sản xuất, kinh doanh, tăng năng suất lao động, hiệu quả kinh tế xã hội và sức cạnh tranh.

Doanh nghiệp lớn phải có trách nhiệm nhiều

Trong những lần làm việc với các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước, lãnh đạo Chính phủ cũng thường xuyên nhắc nhở các cán bộ chủ chốt của các đơn vị này đặc biệt lưu ý đến nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2010. Để góp phần thúc đẩy phục hồi tốc độ tăng trưởng kinh tế của đất nước, ngăn ngừa lạm phát, các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước cần nhận thức rõ vị trí, vai trò, trách nhiệm của mình trong việc cùng với các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế phấn đấu đạt các chỉ tiêu Quốc hội đã thông qua là mức tăng trưởng khoảng 6,5%, lạm phát khoảng 7%.

Từ đó xây dựng kế hoạch cao hơn mức bình quân chung, phấn đấu đạt mức tăng trưởng bình quân 10%, đạt hiệu quả cao hơn năm 2009; đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất lao động, tiết kiệm chi phí sản xuất kinh doanh; huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư phát triển; mở rộng thị trường xuất khẩu và nâng cao năng lực phục vụ thị trường nội địa; giữ vững vai trò anh cả đỏ của nền kinh tế; góp phần cùng cả nước thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm 2010 và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 5 năm 2005 - 2010 của đất nước.

Nguồn: Vietnamnet, tuanvietnam