Năm 2009, dòng vốn FDI toàn cầu tiếp tục suy giảm đáng kể do phải đối mặt với cơn bão khủng hoảng tài chính. FDI đầu tư ra tại 47 quốc gia (chiếm 60 % tổng dòng FDI ra toàn cầu, trong đó có các nhà đầu tư lớn là Nhật Bản, Đức, Pháp và Mỹ) đã giảm 57% trong năm 2009. Dòng FDI vào 57 nền kinh tế (chiếm 60% tổng FDI toàn cầu, trong đó có các quốc gia tiếp nhận lớn như Trung Quốc, Bra-xin và Nga) cũng sụt giảm tới 54% trong năm 2009. Tác động của suy thoái kinh tế thế giới khiến cho khả năng đầu tư ra nước ngoài của các tập đoàn đa quốc gia (TNCs) bị ảnh hưởng đáng kể do các chính sách thắt chặt tín dụng tại các nước đầu tư, giảm kỳ vọng thị trường, giảm giá trị tài sản do thị trường chứng khoán đi xuống và giảm lợi nhuận của các tập đoàn. Thêm vào đó, các TNCs còn phải đối mặt với những thay đổi khó lường trong chính sách của các nền kinh tế của các nước tiếp nhận đầu tư để ứng phó với khủng hoảng. Trong bối cảnh nền kinh tế trải qua nhiều sóng gió, Việt Nam vẫn tiếp tục là điểm đến hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy lượng vốn FDI sụt giảm, nhưng vẫn đạt kết quả khá cao so với các năm trước đó, với mức thu ngân sách từ khu vực có vốn đầu tư nước ngoài năm 2009 ước đạt 2,47 tỉ USD, mức cao nhất từ trước đến nay và tăng 23% so với cùng kỳ năm 2008. Năm 2009 có 43 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư trực tiếp vào Việt Nam. Trong đó, Mỹ là nhà đầu tư lớn nhất với tổng vốn đăng ký là 9,8 tỷ USD, chiếm 45,6% tổng vốn đầu tư. Trong các địa phương dẫn đầu về thu hút FDI thì Bà Rịa Vũng Tàu là địa phương thu hút nhiều vốn FDI lớn nhất trong năm 2009, với 6,73 tỷ USD vốn đăng ký mới và tăng thêm. 

Với diễn biến bất lợi của nền kinh tế thế giới cùng với những yếu kém nội tại của kinh tế Việt Nam nói chung và những bất cập trong thu hút FDI nói riêng, việc thu hút FDI của Việt Nam trong năm 2010 sẽ gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, theo dự đoán của các chuyên gia kinh tế, Việt Nam vẫn có những cơ hội để nâng cao triển vọng thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài trong dài hạn. Trung tâm Thông tin và dự báo kinh tế - xã hội Quốc gia cho biết, sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu, các nhà đầu tư nước ngoài đã và đang cơ cấu lại và điều chỉnh chiến lược kinh doanh, điều đó ảnh hưởng tới các dự án đang được triển khai thực hiện và các dự án đang trong quá trình đàm phán. Song, Việt Nam vẫn là điểm thu hút các nhà đầu tư nước ngoài trong dài hạn. Theo kết quả nghiên cứu mới nhất của UNCTAD, Điều tra triển vọng đầu tư thế giới (WIPS) giai đoạn 2009 – 2011, Việt Nam nằm trong 15 nước được các TNCs đánh giá cao về môi trường đầu tư nước ngoài và là điểm đến hấp dẫn cho FDI trong năm 2010. Kết quả điều tra cảm nhận môi trường kinh doanh do Ban Thư ký Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam tiến hành năm 2009 cũng cho thấy cộng đồng doanh nghiệp có cái nhìn lạc quan về môi trường kinh doanh ở Việt Nam năm 2010 và các năm tiếp theo.

Bên cạnh đó, việc nền kinh tế Việt Nam có thể nhanh chóng phục hồi, tình hình chính trị ổn định, vị thế quốc tế của Việt Nam được nâng lên cùng với các hoạt động kinh tế đối ngoại tích cực trong năm 2009 sẽ tiếp tục củng số lòng tin của các nhà đầu tư, thúc đẩy lượng vốn FDI vào Việt Nam. Mặt khác, môi trường pháp lý và thể chế kinh tế thị trường của Việt Nam tiếp tục được hoàn thiện hơn, các văn bản pháp lý cơ bản hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư và Luật doanh nghiệp đang được tiền hành rà soát và sửa đổi cùng với việc tích cực triển khai các biện pháp thu hút đầu tư của các Bộ, ngành và địa phương sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của các nhà đầu tư tại Việt Nam cũng như góp phần đáng kể vào việc cải thiện môi trường đầu tư.

Xem chi tiết

Nguồn: VNEP, tháng 04/2010