Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược

CỔNG THÔNG TIN KINH TẾ VIỆT NAM

Tin tức

Diễn đàn hợp tác Hành lang kinh tế Đông - Tây: Cuộc tổng kiểm thảo toàn diện (28/06)

06/08/2010 - 24 Lượt xem

 

Các nhà nghiên cứu, tổ chức tài trợ tín dụng cho rằng những lợi ích mang lại cho cộng đồng cư dân, đặc biệt là người nghèo ở những vùng khó khăn trên hành lang này còn xa so với mục tiêu và mong muốn. 

Tác động lớn đối với kinh tế khu vực

Ra đời từ năm 1998, nhưng cũng phải đến năm 2006, toàn bộ hệ thống hạ tầng kết nối giao thông trên EWEC mới hoàn toàn thông tuyến. Từ đó đến nay, EWEC đã có những chuyển động, bước tiến dù chưa thật tương xứng với nguồn lực đầu tư và tiềm năng, nhưng không thể không nói rằng EWEC đã, đang và sẽ làm cho nền kinh tế của nhiều địa phương thuộc các quốc gia trong EWEC có những khởi sắc nhất định, đặc biệt là nó mở ra những cơ hội giao lưu, hợp tác cho những cộng đồng cư dân thuộc nhóm nghèo, yếu thế trên tuyến hành lang này.

Điều tra của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tại Việt Nam cho hay, từ năm 2006 đến nay, trên EWEC, tốc độ trung bình của các phương tiện đã tăng và thời gian vận chuyển trung bình từ Savanakhẹt (Lào) tới Đen Sa Vẳn (cửa khẩu quốc tế Lao Bảo - VN) theo QL9 đã giảm từ 10 - 12 giờ xuống còn 2,5 - 3 giờ, thời gian đi từ TP. Đông Hà (QL1A - Quảng Trị) đến cửa khẩu Lao Bảo (CKLB) đã giảm từ 4 giờ xuống còn 2 giờ. Ở cả hai phía cửa khẩu quốc gia Đen Sa Vẳn và Lao Bảo, thời gian làm thủ tục qua biên giới đã nhanh và hiệu quả hơn trước nhiều lần. 

“Tác động trực tiếp của việc phát triển hạ tầng, thủ tục kiểm tra qua biên giới nhanh hơn đã thúc đẩy thương mại qua biên giới phát triển. Giá trị thương mại trung bình qua Lao Bảo đã tăng mạnh, đạt mức kỷ lục 148 triệu USD vào năm 2007; các khu công nghiệp đang được xây dựng ở Lao Bảo, Đông Hà và nhiều “thị trấn phát triển nhanh” như vậy đang được quy hoạch trên EWEC.

Sự cải thiện kết nối đã dẫn đến việc mở rộng du lịch và các ngành dịch vụ. Hai ngành này chiếm tỉ trọng lớn trong lượng giao thông gia tăng giữa Thái Lan và Lào” - ông Ayumi Konishi, Giám đốc ADB - nhấn mạnh.

Rất nhiều cơ hội đã trôi qua

PGS-TS Bùi Quang Bình (Đại học Kinh tế Đà Nẵng) cho rằng, sự ra đời của EWEC là nhằm tăng cường liên kết thông qua hội nhập đa ngành, tạo điều kiện cho thương mại xuyên biên giới, tăng cường sự tham gia tư nhân vào việc phát triển và củng cố tính cạnh tranh của thành phần kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, trên thực tế những mục tiêu của EWEC đã không đạt được như mong muốn, và rất nhiều cơ hội từ EWEC đã không được các địa phương miền Trung VN tiếp nhận.

Ông Bình chỉ ra bốn bất cập của EWEC phía VN như sau: Quy mô kinh tế và thị trường nhỏ, liên kết kinh tế giữa các tỉnh kém, môi trường cạnh tranh kém hấp dẫn, sự phát triển hạ tầng cơ sở đi cùng với tuyến hành lang không đồng bộ. Đáng chú ý nhất là chi phí không chính thức mà các doanh nghiệp phải chịu khi lưu thông hàng hoá, những con số thống kê có được chưa phản ánh đúng thực tế vì không phải doanh nghiệp nào cũng... dám nói(!).

Những con số sau đây về hệ thống cảng biển miền Trung VN do PGS-TS Bùi Quang Bình cung cấp là rất đáng suy nghĩ: Cảng Đà Nẵng từ năm 2002 đến 2008 tốc độ tăng bình quân hàng hoá qua cảng chỉ là 4,8% (2 triệu tấn năm 2002, 2,74 triệu tấn/2008), và chỉ khai thác được 54% công suất cảng; còn cảng Chân Mây (TT-Huế), từ khi khởi công (3/2001) đến cuối 2006 với số nợ 284 tỉ đồng, nhưng đến năm 2009 mới có 1 triệu tấn hàng hoá qua cảng này. Rõ ràng, công suất cảng biển các tỉnh phía VN đang dư thừa.

Không chỉ lãng phí hạ tầng cơ sở, những vấn đề xuyên biên giới như lao động di cư, các dịch bệnh trên người và động vật, buôn bán ma tuý, nạn buôn bán người và bóc lột sức lao động... đang trở thành những vấn đề nổi cộm trên EWEC.

Bà Yaowalak Apichatvullop - Trưởng khoa Khoa học và xã hội nhân văn Đại học Khon Kaen (Thái Lan) - khẩn khoản truyền đi sự lo ngại rằng, những “vấn đề nổi cộm” như thế có thể gây ra những sự tổn thương còn ghê gớm hơn cả sự nghèo đói, vì vậy các quốc gia trên EWEC cần đẩy mạnh hơn nữa sự liên kết vùng và hợp tác khu vực để cùng giải quyết vấn đề.

EWEC sẽ mở ra cơ hội cho tất cả mọi người, đặc biệt là người nghèo ở những vùng khó khăn trên tuyến hành lang này. Các tổ chức tín dụng, nhà tài trợ ODA cho EWEC mong muốn sự trỗi dậy mạnh mẽ hơn nữa của thành phần kinh tế tư nhân, để thúc đẩy tuyến hành lang này sớm trở thành thịnh vượng, sung sướng cho người dân.
 
“Một con đường không chỉ nối điểm đầu và điểm cuối, mà phải nối cả hai điểm bất kỳ trên tuyến đường” - Giám đốc ADB nhấn mạnh sự hưởng lợi của mỗi cá thể do EWEC mang lại.

Nguon: Laodong