Theo ông Hải, Nhà nước đã hỗ trợ kinh phí cho doanh nghiệp ở khá nhiều công đoạn trong quy trình xúc tiến xuất khẩu. “Thông thường, khi tham gia chương trình, các doanh nghiệp được hỗ trợ chi phí gian hàng, truyền thông, vé máy bay, hội thảo. Đặc biệt, các doanh nghiệp có cơ hội gặp gỡ những đối tác do sự hỗ trợ tích cực của cơ quan chức năng trong và ngoài nước”, ông Hải bổ sung.

Tuy nhiên, đánh giá của Cục Xúc tiến thương mại cho thấy, còn rất nhiều tồn tại cần được khắc phục từ khi triển khai chương trình này. Một trong những hướng cải tiến của chương trình, theo khuyến nghị của các doanh nghiệp, là việc ưu tiên tìm kiếm các bạn hàng lớn, lâu dài và tránh tình trạng chỉ tập trung vào bán hàng trực tiếp tại các hội chợ triển lãm. Tại các hội nghị về xúc tiến xuất khẩu được tổ chức trong thời gian gần đây, các doanh nghiệp đều kiến nghị rằng, để tạo hiệu ứng hình ảnh và uy tín của hàng hoá Việt Nam tại một thị trường nào đó, thì việc tổ chức chuyên đề cho từng ngành hàng, từng sản phẩm là hết sức cần thiết.

Một khuyến nghị khác được đưa ra trong bản báo cáo nói trên là chương trình xúc tiến xuất khẩu cần có sự thay đổi cách tiếp cận thị trường truyền thống. Các chuyên gia cho rằng, việc tham gia nhiều triển lãm quốc tế tại nước sở tại là tốt cho các doanh nghiệp, bởi đây là cơ hội để giao lưu với các khách hàng không chỉ nước sở tại, mà cả các nước khác tham dự. Hình thức hội thảo giới thiệu tiềm năng và cơ hội không nên thực hiện nhiều tại một thị trường trong thời gian quá gần nhau, bởi các mặt hàng của Việt Nam đa phần giống nhau (may mặc, giày dép, nông sản, thủ công mỹ nghệ...).

Đề xuất quan trọng khác mà các chuyên gia góp ý với chương trình xúc tiến thương mại trong tương lai là chương trình cần phải được xây dựng ổn định trước 1-2 năm. Nếu điều này được thực hiện, thì các doanh nghiệp sẽ lập kế hoạch sớm để chủ động tham gia.

Tuy nhiên, để thực hiện được các nội dung nói trên, câu chuyện muôn thuở là vấn đề kinh phí cần được xử lý linh hoạt. Cục Xúc tiến thương mại kiến nghị, việc phê duyệt kinh phí các chương trình xúc tiến thương mại hàng năm nên theo cơ chế “mềm”. Điều đó có nghĩa là, không nhất thiết các chương trình phải được duyệt từ cuối năm trước, mà trong năm cần có sự bổ sung cho phù hợp. Chương trình nào không kịp thực hiện trong năm, thì có thể chuyển sang năm sau.

Trong các cuộc gặp gỡ với Bộ Công thương, các doanh nghiệp xuất khẩu thường than phiền rằng, thời gian quyết toán kéo dài khiến doanh nghiệp gặp phiền hà. Các doanh nghiệp kiến nghị, cơ chế tài chính ổn định cho hoạt động xúc tiến thương mại cần được xây dựng và Nhà nước cần cân đối một tỷ lệ ngân sách nhà nước nhất định và ổn định cho hoạt động thương mại.

Đây là một vấn đề mới và không dễ giải quyết ngay. Song nếu đề xuất này được thực hiện và kinh phí được giao trực tiếp cho Bộ Công thương, cơ quan được nhà nước giao trách nhiệm quản lý và điều hành hoạt động xúc tiến thương mại trên toàn quốc, thì việc điều hành với thị trường, mặt hàng xuất khẩu sẽ hợp lý hơn.

Một chi tiết đáng chú ý liên quan tới kinh phí xúc tiến thương mại là các doanh nghiệp đề xuất Nhà nước tăng thêm mức hỗ trợ cho các chương trình. Tại cuộc họp về công tác xúc tiến thương mại khu vực miền Trung được tổ chức tháng trước, doanh nghiệp cho rằng, số kinh phí 86 tỷ đồng cho 71 dự án chưa đáp ứng được nhu cầu mở rộng thị trường hiện nay. Một trong những lý do giúp doanh nghiệp xuất khẩu vượt qua khó khăn của thị trường chính là việc tăng ngân sách dành cho xúc tiến thương mại năm 2009 lên tới 170 tỷ đồng. Kinh nghiệm này còn nguyên giá trị với nhu cầu mở rộng thị trường xuất khẩu của các doanh nghiệp hiện nay.

Được biết, Cục Xúc tiến thương mại đang xây dựng một chương trình xúc tiến thương mại từ năm 2011 về sau. Lãnh đạo Cục chưa tiết lộ kế hoạch đề xuất mức hỗ trợ từ kinh phí nhà nước cho chương trình này mỗi năm, song kiến nghị của các doanh nghiệp về một chương trình xúc tiến thương mại dài hơi là rất đáng được lưu tâm.

Nguồn: Đầu tư