Ngân hàng khó giảm lãi suất do dòng vốn trên thị trường bị ách tắc - Đồ họa: V.C.

* Ông Lê Đức Thúy (chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia):

Khó đạt tăng trưởng kinh tế nếu siết tiền tệ

Lúc này lạm phát cao không còn là mối lo ngại mà thách thức lớn hơn là phục hồi đà tăng trưởng. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) sáu tháng đầu năm so với tháng 12-2009 tăng 4,78% là mức tăng thấp nhất trong sáu năm kể từ năm 2004 (trừ năm 2006). Dự báo mức tăng CPI tháng 8 sẽ không quá 0,3%/tháng; các tháng 9, 10, 11 và 12 khoảng 0,5%/tháng. Cộng dồn sáu tháng cuối năm CPI tăng xấp xỉ 2,3-2,5%, và CPI cả năm sẽ khoảng 7,2-7,5%.

Chính việc thắt chặt hơi quá chính sách tiền tệ trong các tháng đầu năm khiến tăng trưởng tín dụng thấp. Hậu quả là đầu tư của khu vực kinh tế dân doanh tăng rất thấp (9%), so với cùng kỳ năm ngoái là 54%. Doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ khát vốn. Kinh tế sẽ không dễ đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm 6,5-6,7% như Bộ Kế hoạch - đầu tư dự kiến. Trường hợp nếu đạt thì đà phục hồi kinh tế vào năm 2011 có thể chậm lại.

* Bà Đàm Bích Thủy (tổng giám đốc NH ANZ Việt Nam):

Nhiều rào cản, khó giảm lãi suất

Chính phủ muốn các NH giảm lãi suất cho vay trên cơ sở giảm lãi suất huy động, tuy nhiên những quy định gần đây đã khiến việc giảm lãi suất không dễ dàng. Quy định về việc không cho các NH huy động trên thị trường liên NH quá 20% vốn huy động từ dân cư cũng như quy định tối thiểu tiền gửi/tiền vay có thể ảnh hưởng đến mục tiêu giảm lãi suất và tăng trưởng tín dụng.

Nếu tình hình vẫn như hiện nay thì lãi suất cho vay của các NH vẫn sẽ xoay quanh mức hiện nay trong vòng 2-3 tháng tới. Bên cạnh đó, còn một số quy định không hợp lý như NH nước ngoài không được dựa vào vốn của NH mẹ để cho vay (áp đặt mức cho vay không quá 15% vốn tự có của chi nhánh NH nước ngoài cho một khách hàng), không tính tiền gửi thanh toán của tổ chức tín dụng khác vào tổng nguồn vốn huy động của một NH... đang làm tăng trưởng tín dụng chậm lại.

* TS Trần Du Lịch (phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM):

Cần vai trò của NH Nhà nước

Hai quý đầu năm nay, tăng trưởng tín dụng không cao, do nhu cầu vốn của doanh nghiệp còn cầm chừng và không như cùng kỳ năm trước. Nhu cầu vốn hai quý cuối năm sẽ cao hơn sáu tháng đầu năm. Các doanh nghiệp luôn kỳ vọng có được mức lãi suất thấp, nhưng thực tế để đáp ứng được điều này là không dễ. Chính phủ muốn giảm lãi suất, nhưng để giải quyết được bài toán này còn tùy thuộc vào các yếu tố như niềm tin vào việc kiểm soát lạm phát từ nay đến cuối năm.

Nếu thực hiện đúng theo mục tiêu của NH Nhà nước là kiểm soát tăng trưởng dư nợ tín dụng năm 2010 ở mức 25% thì khả năng lãi suất sẽ khó giảm sâu so với mặt bằng hiện nay. Có nghĩa là vai trò của NH Nhà nước trong vai trò tái cấp vốn, nghiệp vụ thị trường mở là làm thế nào để phù hợp với tổng cung tiền cũng như mức tăng trưởng tín dụng, vì giảm lãi suất sẽ dẫn đến tăng cung tín dụng.

Một yếu tố quan trọng góp phần giảm lãi suất là phải giảm lãi suất trái phiếu chính phủ. Trái phiếu chính phủ luôn được xem là an toàn nhất, nên lãi suất phải thấp hơn lãi suất huy động của các NH. Nếu thực hiện được các yếu tố này, lãi suất cho vay có thể giảm thêm.

* TS Cao Sỹ Kiêm (thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ):

Vốn nằm ngoài tầm tay doanh nghiệp

Doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thậm chí còn khó hơn cả năm 2009. Một bộ phận không nhỏ các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn co cụm sản xuất, tạm dừng dự án vì chưa tiếp cận được vốn tín dụng.

Ngoài nguyên nhân đầu ra còn khó khăn do ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế thế giới còn nguyên nhân từ vấn đề tài chính tiền tệ. Năm ngoái tăng trưởng tín dụng 37% nhưng tăng trưởng GDP thấp nhất trong 10 năm qua (5,3%). Trong khi đó, sáu tháng đầu năm 2010 tăng trưởng tín dụng chỉ có 10,52%, trong khi GDP tăng khá tốt lên đến 6,16%. Điều này xuất phát từ độ trễ từ luồng vốn vào nền kinh tế, tức tăng trưởng có được là nhờ vào vốn đầu tư của năm 2009.

Có thể thấy nền kinh tế đang thiếu vốn tín dụng do lãi suất quá cao, doanh nghiệp chưa tiếp cận được vốn NH. Quý 1-2010 tình hình nóng bỏng nhưng tăng trưởng chỉ có 3%, trong đó 1,7% là tín dụng VND, còn lại là tín dụng ngoại tệ. Để khơi thông dòng vốn tín dụng trong thời gian tới, hai vấn đề cần giải quyết là vốn và lãi suất. Nếu không thì tăng trưởng tín dụng từ nay đến cuối năm khó có thể đạt mục tiêu đề ra 25% để góp phần tăng trưởng kinh tế.

Đang tồn tại mâu thuẫn là doanh nghiệp thiếu vốn, còn NH có vốn nhưng không cho vay được vì lãi suất cao. Do huy động lãi suất cao từ dân cư nên NH không thể giảm nhanh lãi suất. Đã đến lúc phải loại bỏ yếu tố này đưa vốn và mặt bằng lãi suất sát với yêu cầu kinh doanh của doanh nghiệp.

* TS Lê Xuân Nghĩa (phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia):

Phải sớm gỡ rào cản trên thị trường liên NH

Chính phủ đưa ra chủ trương giảm lãi suất là có cơ sở. Cơ sở thứ nhất là lạm phát kỳ vọng sẽ không cao như đưa ra từ đầu năm. Đầu năm nhiều người cho rằng lạm phát xấp xỉ trên 10%, nhưng sáu tháng đầu năm ở mức khá thấp, trên thực tế lạm phát do giá đầu vào tăng cũng rất thấp. Bởi vì phục hồi kinh tế thế giới trở nên chậm chạp thì đương nhiên giá vật liệu, giá dầu và các loại hàng hóa khác cũng ở mức rất thấp, ngoại trừ giá vàng. Cho nên đầu vào của nền kinh tế không cao như kỳ vọng.

Đây là cơ hội rất thuận lợi để NH Nhà nước áp dụng các biện pháp tái cấp vốn, tái chiết khấu để giảm lãi suất hệ thống NH. Trước hết là làm cho thị trường tiền tệ liên NH trở thành một trong những kênh truyền dẫn chính sách của NH Nhà nước hiệu quả nhất. Vì vậy, chúng tôi kiến nghị gỡ bỏ tất cả những rào cản hiện nay về huy động vốn và cho vay, đặc biệt là những rào cản của NH Nhà nước trên thị trường tiền tệ liên NH để thị trường này hoạt động minh bạch, công khai theo nguyên tắc thị trường.

Thực tế thị trường liên NH là nơi để các NH điều tiết vốn nhưng NH Nhà nước lại quy định NH không được vay trên thị trường liên NH quá 20% vốn huy động từ dân cư đã khiến lãi suất trên thị trường liên NH giảm mạnh, thấp hơn nhiều so với lãi suất huy động của các NH.

Các NH nhỏ không vay được từ thị trường liên NH nên buộc phải vay từ dân cư, mà công cụ hữu hiệu nhất để thu hút vốn từ dân cư là tăng lãi suất. Nếu NH nhỏ giữ lãi suất cao thì các NH lớn có dư vốn cũng không thể giảm lãi suất được, vì thế lãi suất khó lòng giảm.

Nguồn: Tuổi trẻ