Chính sách miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp bắt đầu được thực hiện kể từ năm 1993 với một số đối tượng. Đối tượng được hưởng chính sách khoan sức dân này tiếp tục được mở rộng vào năm 2001, 2002 và đến năm 2003, toàn bộ số đối tượng không được miễn thuế đều được giảm 50% số thuế sử dụng đất nông nghiệp phải nộp.

Theo số liệu của Bộ Tài chính, kể từ năm 2003 đến nay, bình quân mỗi năm Nhà nước đã miễn thuế công với số tiền lên đến 2.837 tỷ đồng, nhưng lĩnh vực này vẫn chưa hấp dẫn đầu tư. Cụ thể, hiện cả nước có khoảng 39.500 doanh nghiệp hoạt động ở khu vực nông thôn, chiếm 30% tổng số doanh nghiệp của cả nước, nhưng số doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông, lâm, thủy sản chỉ chiếm 6% số doanh nghiệp đầu tư vào khu vực nông thôn và tương đương 0,9% tổng số doanh nghiệp hiện nay, với số vốn đầu tư khoảng 32,1 ngàn tỷ đồng, trong đó 60% số doanh nghiệp có số vốn dưới 10 tỷ đồng. Đối với khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tính đến thời điểm này, lĩnh vực nông nghiệp chỉ có 485 dự án, với tổng vốn đầu tư 3,076 tỷ USD, chiếm 4,1% tổng số dự án và 1,63% tổng số dự án có vốn đầu tư nước ngoài còn hiệu lực.

Một trong những nguyên nhân khiến doanh nghiệp không mặn mà đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, theo nhiều thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội là do lĩnh vực này không hấp dẫn, hiệu quả đầu tư thấp, vì vậy, cần phải tiếp tục chính sách miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp, một mặt để hỗ trợ người nông dân, mặt khác, nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn.  

“Chính sách miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp của nước ta không vi phạm các cam kết gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (wto), vì thế, cần phải tiếp tục chính sách này với thời hạn 5 năm nữa (2011 - 2015). Việc miễn thuế không chỉ áp dụng đối với hộ gia đình, cá nhân, mà còn phải thực hiện đối với các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài để thu hút vốn, nâng cao hiệu quả sử dụng đất đai”, Chủ tịch UBND tỉnh Hoà Bình, ông Bùi Văn Tỉnh đề nghị. Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp thời gian qua cho thấy, do được miễn thuế nên người dân không quan tâm đến hiệu quả đầu tư, thậm chí bỏ đất hoang hoá, vì vậy, ông Tỉnh cho rằng, để khắc phục tình trạng này, cần phải quy định không miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với diện tích bỏ hoang hoá, hoặc sử dụng sai mục đích.

Theo Dự thảo Nghị quyết về việc miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp sẽ được trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 8 tới, Nhà nước sẽ tiếp tục chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đối với hộ gia đình, cá nhân được giao đất, nhận đất giao khoán ổn định, đất góp vào hợp tác xã trong hạn mức; giảm 50% số thuế phải nộp của đối tượng không được miễn thuế.

Nếu Nghị quyết được thông qua, doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp tiếp tục được giảm 50% thuế sử dụng đất nông nghiệp. Theo ông Lê Quốc Dung, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, điều này thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với việc thu hút vốn đầu tư vào khu vực nông nghiệp - nông thôn, tuy nhiên, chính sách ưu đãi đầu tư này chưa đủ mạnh để kéo doanh nghiệp đổ vốn vào lĩnh vực nông nghiệp và cũng chưa thực sự tạo ra bước đột phá trong sản xuất nông nghiệp.

Với số thuế thu được từ sử dụng đất nông nghiệp bình quân mỗi năm khoảng 84 tỷ đồng, theo cách ví von của Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên, số tiền này “không bằng số tiền rơi vãi của những công trình, dự án nhóm A”. Vì vậy, ông Kiên, cũng như nhiều thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội bày tỏ quan điểm đồng tình với việc tiếp tục chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất nông nghiệp không chỉ 5 năm, mà phải thực hiện trong 10 năm tới.

Nguồn: Báo Đầu tư