Theo các chuyên gia, sự đóng góp ngân sách nhà nước của DN chính là việc nộp nhiều thuế, mà cụ thể là thuế TNDN. Đây chính là sự đống góp thực chất nhất và theo quy định hiện nay, tiêu chí này hiện nay là bình đẳng khi nhìn trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi DN.

Thêm một sự khẳng định

Trong Bảng Xếp hạng V1000 doanh nghiệp nộp thuế lớn nhất Việt Nam, số doanh nghiệp giữa các thành phần kinh tế là tương đương nhau.

Xét về số thuế nộp của các doanh nghiệp này thì các DNNN vẫn thể hiện ưu thế, còn giữa khối doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp FDI khoảng cách là khá hẹp.Thậm chí, trong TOP 50 doanh nghiệp nộp thuế nhiều nhất có 13 công ty, ngân hàng là của tư nhân và ngân hàng thương mại cổ phần. Tính theo tỷ lệ thì chiếm trên 20% trong tổng số 50 DN nộp thuế nhiều nhất.

Với tỷ lệ 1:1:1, các DNNN - tư nhân - FDI chứng tỏ tương đương nhau về số lượng, điều này cho thấy khả năng tiếp cận và vươn lên của khối doanh nghiệp tư nhân.

Sau rất nhiều số liệu ghi nhận đóng góp của khối doanh nghiệp tư nhân với vai trò quyết định trong việc gia tăng số lượng đội ngũ doanh nghiệp Việt Nam, tạo việc là và sử dụng lao động, gia tăng tiền lương cho nhân công thì chỉ số này một lần nữa mang lại cho chúng ta những cảm nhận về hiệu quả kinh doanh và đóng góp của doanh nghiệp tư nhân đối với ngân sách.

Trong danh sách 200 doanh nghiệp lớn nhất do UNDP công bố thì chỉ có 17 doanh nghiệp tư nhân. Con số này quả là ít ỏi. Báo cáo này cũng cho biết số doanh nghiệp tư nhân thực sự lớn lên từ xuất phát ban đầu là doanh nghiệp tư nhân rất hạn chế. Phần lớn trong số 17 doanh nghiệp tư nhân đó là các đơn vị được cổ phần hóa.

Với khoảng hơn 150 doanh nghiệp tư nhân được xếp hạng là lớn trong bảng xếp hạng 500 doanh nghiệp lớn nhất và 17 doanh nghiệp tư nhân xếp hạng trong 200 doanh nghiệp lớn nhất do UNDP công bố, và khi so sánh với thực tế là có tới hơn 80% số doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam có quy mô nhỏ có thể mang lại cho nhiều người một cảm giác thiếu "tin tưởng" về khả năng đảm đương trách nhiệm của khối doanh nghiệp tư nhân trong nền kinh tế.

Tuy nhiên, cũng tại báo cáo này, các chuyên gia, sau khi so sánh các số liệu cụ thể, đã chỉ ra rằng, các doanh nghiệp tư nhân đạt được mức tăng trưởng nhanh hơn rất nhiều về số doanh nghiệp đang hoạt động, về số lao động được tuyển dụng, về doanh thu, về lợi nhuận và nguồn vốn chủ sở hữu.

Đặc biệt, doanh nghiệp tư nhân có những mức tăng rất cao, từ 15-24 lần như về vốn chủ sở hữu, về tổng tài sản về doanh thu so với mức tăng từ 3 đến 5 lần tại các DN nhà nước và các DN có vốn đầu tư nước ngoài.

Nếu chúng ta bị thất vọng khi có qua ít doanh nghiệp tư nhân đứng trong các bảng xếp hạng doanh nghiệp lớn thì đừng quá thất vọng. Bởi vì, xét về hiệu quả và khả năng đóng góp, mà minh chứng là gần 1/3 số doanh nghiệp tư nhân có mặt trong 1.000 công ty nộp thuế nhiều nhất đã một lần nữa cho thấy nỗ lực đi lên và khẳng định mình của khu vực kinh tế này.

Họ không chỉ khẳng định bằng số số lượng mà đang hướng đến quy mô và hiệu quả. Điều đó cho phép chúng ta có niềm tin hơn.

Nghĩ về sự phân bổ nguồn lực

Trong một diễn đàn mới đây, TS. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, cho biết hiện 60 tỷ USD vốn FDI đã được giải ngân, song, số tiền mà ngân sách nhà nước thu về từ các DN FDI mỗi năm chỉ khoảng 1,5 tỷ USD.

Thậm chí, trong quan điểm và cách hành xử của các nhà quản lý, doanh nghiệp nghiệp FDI luôn có được sự ưu ái và khối này đang được tiếp cân rất nhiều nguồn lực về đất đai, hạ tầng và cả tín dụng từ chính thị trường Việt Nam để làm ăn.

Ông Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbringt, đánh giá, việc phân bổ các nguồn lực giữa các khu vực kinh tế không hợp lý trong những năm qua đang khiến nền kinh tế mất cân đối. Điều đáng bàn là trong khi khu vực kinh tế Nhà nước được hưởng rất nhiều ưu đãi về vốn và đất đai nhưng hiệu quả lại kém hơn hẳn khu vực kinh tế tư nhân.

Với thực tế khó khăn về điều kiện ưu đãi phát triển, khó khăn trong tiếp cận các nguồn lực nhưng các doanh nghiệp tư nhân vẫn luôn khẳng định mình và ngày chứng tỏ họ có đủ năng lực để gánh vác nhiệm vụ lớn của nền kinh tế.

Vì thế, ông Vũ Thành Tự Anh nhấn mạnh, khu vực nào có hiệu quả nhất trong nền kinh tế thì phải được phân bổ nguồn lực một cách tương ứng, những khu vực nào kém cạnh tranh và không tạo được giá trị gia tăng thì việc phân bổ nguồn lực phải giảm đi.

Ông Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương, cũng đồng tình quan điểm này khi cho rằng, các nguồn lực, trước hết là vốn đầu tư, phải được sử dụng tiết kiệm, hiệu quả hơn hoặc đồng thời phải được phân bố, chuyển dịch sang các khu vực có năng suất cao hơn.

Nói về vấn đề trên, ông Lê Khắc Hiệp - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Vincom, bình luận: "Năm 1986, Nhà nước đã "cởi trói", "tháo phanh" cho xe đi. Nay đã đến lúc Nhà nước cần có chính sách để xe chạy nhanh hơn, an toàn hơn".

Tái cơ cấu kinh tế đang được nhiều chuyên gia kinh tế nhắc đến với yêu cầu cốt lõi nhất và tái phân bổ các nguồn lực vào những khu vực ngành và DN có năng suất cao, hiệu quả lớn, loại bỏ tất cả rào cản để mọi thành phần bình đẳng trong việc tiếp cận các nguồn lực.

Đó cũng chính là yêu cầu quan trọng để đột phá cải cách môi trường kinh doanh trong giai đoạn mới.

Với quan điểm này, thì bằng những gì đã nỗ lực đóng góp và thể hiện thì khu vực kinh tế tư nhân đang được tạo điều kiện dễ dàng để tiếp cận các nguồn lực. Từ đó, tin rằng họ sẽ có những đóng góp lớn hơn cho ngân sách nhiều hơn.

Dù sự lớn mạnh của tư nhân chưa được như kỳ vọng và tư nhân vẫn chưa thể dễ dàng vượt qua các DNNN và FDI trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, hãy nhìn vào sự chuyển biến trong danh sách bầu chọn 500 doanh nghiệp lớn nhất, sự xuất hiện của tư nhân ngày càng nhiều hơn và trong 1.000 doanh nghiệp nộp thuế nhiều nhất thì sự khẳng định của doanh nghiệp tư nhân ngày càng rõ nét.

Đó chính là cơ sở để có những thay đổi lớn trong quan điểm và chính sách để DN tư nhân khẳng định mình với vai trò lớn hơn.

Tin rằng, nếu được bình đẳng hơn trong xây dựng và thực thi chính sách, tiếp cận các nguồn lực, trong Bảng xếp hạng 1.000 doanh nghiệp nộp thuế nhiều nhất các năm sau, vị trí của doanh nghiệp tư nhân sẽ được cải thiện hơn.