Phạm vi  giám sát được tiến hành trong cả nước từ 17.9.2001 đến 31.12.2009, tập trung vào các lĩnh vực đất đai, nhà ở, xây dựng nhà ở, thuế, hải quan. Báo cáo giám sát được trình bày trước QH đã chỉ ra điểm nghẽn của những thủ tục hành chính - đang hành dân và doanh nghiệp, chính là cán bộ, công chức đang thực thi công vụ. Qua giám sát, UB Pháp luật của QH nhận xét: Tình trạng cán bộ, công chức giải quyết công việc chậm trễ, cửa quyền, hách dịch, sách nhiễu, tiêu cực, tham nhũng còn khá phổ biến. Đây là một trong những nguyên nhân rất cơ bản làm cho mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp về công tác cải cách TTHC chưa cao.

Điều đáng chú ý là cải cách TTHC đã được thực hiện suốt 10 năm, nhưng đoàn giám sát QH lại nhận định: Công việc thực chất mới chỉ thực hiện từ khi triển khai đề án 30 vào tháng 7.2008. Vì vậy, nhiều ý kiến đại biểu đánh giá CCHC còn ỳ ạch. Nhìn nhận sâu hơn về yếu tố con người và cơ chế, các ý kiến đại biểu đều đánh giá: Một trong những trở ngại được cho là do thói quen quản lý theo cơ chế tập trung quan liêu “xin - cho” và đụng chạm đến lợi ích cục bộ của nhiều cơ quan và của cán bộ, công chức.

Riêng về lĩnh vực đất đai, theo kết quả giám sát, việc phân cấp mạnh cho địa phương thực hiện các TTHC về đất đai và quá trình tổ chức thực hiện đã bộc lộ những hạn chế, bất cập trong quản lý, điều hành của Nhà nước, điển hình như việc giao đất làm sân golf, cho thuê đất trồng rừng. Nhiều địa phương đã phát sinh thêm thủ tục như yêu cầu nộp thêm nhiều giấy tờ không cần thiết, trái quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, hồ sơ đăng ký quyền sở hữu nhà ở còn phức tạp, quy trình giải quyết kéo dài, trách nhiệm không rõ.

Cải cách TTHC trong lĩnh vực thuế được các đại biểu cảnh báo đang tiềm ẩn nhiều rủi ro. Chẳng hạn, việc cho phép DN tự khai, tự nộp thuế theo Luật Quản lý thuế được xem là tín hiệu tích cực. Nhưng, hằng năm, Nhà nước mới kiểm tra được khoảng 20% số doanh nghiệp thực hiện tự khai, tự nộp thuế. Việc thiếu kiểm tra, thanh tra có thể dẫn đến tình trạng gian lận thuế, gây thất thoát đối với nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Thêm nữa, việc quy định cho phép doanh nghiệp đăng ký mẫu và tự in hóa đơn có thể tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, nhưng tiềm ẩn rủi ro do không kiểm soát được số lượng hóa đơn được in, phát hành, có thể dẫn đến tình trạng mua bán, gian lận hóa đơn, chứng từ, gây khó khăn cho công tác quản lý hóa đơn, chứng từ.

Đoàn giám sát của QH cũng khuyến cáo, trong quản lý nhà nước còn đặt ra những thủ tục không cần thiết hoặc là nghĩ thay, làm thay trách nhiệm của người dân hoặc làm hạn chế quyền của người dân mà lẽ ra Nhà nước cần phải ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức kinh tế - kỹ thuật và tạo ra cơ sở pháp lý để mọi cá nhân, tổ chức chấp hành.

Nguồn: Lao động