Tin tức
Thị trường ngoại tệ: Đã đến lúc bỏ “2 tỷ giá”?! (16/12)
16/12/2010 - 20 Lượt xem
Tình trạng "2 tỷ giá", tức là sự chênh lệch giữa tỷ giá Nhà nước và tỷ giá trên thị trường ngoại tệ tự do hiện nay vừa gây thiệt hại cho doanh nghiệp, vừa gây khó khăn cho điều hành chính sách của Nhà nước. Các chuyên gia cho rằng, Nhà nước cần linh hoạt trong điều hành để gỡ bỏ tình trạng 2 tỷ giá này.
Doanh nghiệp khốn khó
|
"Cố gắng neo giữ một tỷ giá để chứng tỏ ổn định không hẳn là đã tốt. Nhà nước cần linh hoạt trong chính sách điều hành tỷ giá".
TS Lê Đăng Doanh
|
Sáng 14/12, tại phố Hà Trung (Hà Nội), hầu hết các quầy giao dịch ngoại tệ đều niêm yết USD với giá mua - bán là 21.200 đồng - 21.270 đồng/USD. Trong khi đó tỷ giá niêm yết chính thức tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam vẫn là 19.495 đồng - 19.500 đồng/USD.
Điều này không hề bất thường vì đây là tình trạng đã tồn tại từ nhiều năm nay trên thị trường ngoại hối Việt Nam. Tỷ giá ngoại tệ trên thị trường tự do luôn có xu hướng cao hơn tỷ giá chính thức tại các ngân hàng thương mại do Nhà nước quy định. Sự khác nhau ở các thời điểm có chăng chỉ là biên độ chênh lệch thu hẹp hay giãn ra mà thôi.
Muốn biết tình trạng 2 tỷ giá này tác động thế nào đến nền kinh tế, đầu tiên phải hỏi các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam. Song hành cùng tình trạng 2 tỷ giá, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu sẽ là những đối tượng chịu thiệt thòi nhiều nhất khi có thể họ phải bán USD cho ngân hàng thương mại với giá thấp theo tỷ giá của Nhà nước và mua lại USD khi cần để nhập khẩu với giá cao trên thị trường tự do. Vậy là các doanh nghiệp có thể rơi vào tình trạng "hại kép".
Chị Thu Minh, chủ cơ sở sản xuất đồ sắt mỹ nghệ xuất khẩu tại phường 6, quận 3, TP Hồ Chí Minh than thở: "Hoạt động gần chục năm nay chưa khi nào doanh nghiệp tôi có thể mua được USD từ hệ thống ngân hàng thương mại theo giá niêm yết. Đa phần đều phải mua từ thị trường tự do hoặc vay nóng các doanh nghiệp bạn với lãi suất cao mỗi khi đáo nợ".
Một chủ doanh nghiệp khác (xin giấu tên) thì cho biết: "Tất cả các doanh nghiệp đều biết rằng họ không dại gì bán USD cho ngân hàng với giá rẻ để rồi sau đó khi cần lại phải mua lại với giá cao trên thị trường tự do". Chuyện găm giữ USD của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu là điều không khó lý giải.
Chuyên gia kinh tế Lê Xuân Nghĩa chỉ ra một điểm bất cập nữa, đó là "lãi suất tiết kiệm ngoại tệ của chúng ta đang quá cao". Biểu lãi suất niêm yết chính thức của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đông Nam Á (SeABank) ngày 14/12 với đồng Việt Nam (VND) kỳ hạn 12 tháng là 13,5%, trong khi đó với đồng USD là 5,1%. Rõ ràng không khó để thấy rằng, kể cả khi cộng với 3-4% lãi suất thưởng vào tiền gửi VND thì việc gửi USD vẫn hấp dẫn hơn nhiều so với gửi bằng tiền đồng.
Nhà nước thiệt đơn, hại kép
Có những cái khó buộc các cá nhân, doanh nghiệp phải găm giữ USD, từ đó đã đẩy chính Ngân hàng Nhà nước vào thế khó trong việc điều hành chính sách ngoại tệ. Từ đó chữ "hại kép" được hiểu theo nghĩa thứ hai là bản thân Ngân hàng Nhà nước cũng đang là "đối tượng bị hại" với chính sách 2 tỷ giá hiện nay. Còn nhớ, trong tình trạng khó khăn về ngoại tệ năm 2009, ngày 30/12/2009, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư số 26/2009 cụ thể hoá văn bản của Thủ tướng yêu cầu 7 tập đoàn, tổng công ty nhà nước bán ngoại tệ cho các tổ chức tín dụng.
Theo đó 7 tập đoàn, tổng công ty nhà nước bao gồm cả các doanh nghiệp thành viên có vốn nhà nước trên 50% phải bán ngay số ngoại tệ dưới dạng tiền gửi và các nguồn thu vãng lai cho các tổ chức tín dụng được phép hoạt động ngoại hối. Quyết định này sau đó được giới chuyên gia đánh giá chỉ là giải pháp mang tính tình thế. Thực tế đến năm nay, càng về cuối năm thì tình trạng căng thẳng ngoại tệ lại tái diễn không khác gì năm 2009, thậm chí có người còn cho rằng diễn biến phức tạp hơn.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng lượng ngoại tệ có trong dân không phải là ít, nhưng ngoại tệ có trong thanh khoản của các ngân hàng thì rất hạn chế. Rất khó để cho Ngân hàng Nhà nước can thiệp vào thời điểm này với dự trữ ngoại tệ ít ỏi của mình. Trong ngắn hạn Chính phủ đã cam kết không thay đổi tỷ giá cho đến trước Tết Âm lịch, tuy nhiên về lâu dài theo ông Doanh, Nhà nước cần thay đổi dần dần cách điều hành tỷ giá, cần có sự điều chỉnh linh hoạt trước đây, chỉ cần tỷ giá giữa thị trường tự do và tỷ giá chính thức chênh lệch trên 100 đồng là Nhà nước điều chỉnh, nhưng nay thì thực tế đã hình thành 2 tỷ giá, khi chênh lệch lên đến hàng nghìn đồng.
Ý kiến này cũng được TS Đỗ Đức Định, Viện trưởng Viện nghiên cứu châu Phi và Trung Đông (Bộ Công Thương) ủng hộ. Ông Định nói: "Trước đây chúng ta không chỉ có 2 mà có đến 3-4 tỷ giá. Tỷ giá cho xuất khẩu, cho nhập khẩu, cho kiều hối... Đó thực chất là cũng là một hình thức bao cấp, sau đó chúng ta đã thay đổi để có 2 tỷ giá như hiện nay. Rõ ràng chúng ta thấy việc thay đổi đó đã phát huy tác dụng. Và những bất cập với chính sách 2 tỷ giá hiện nay đòi hỏi chúng ta cần phải thay đổi để loại bỏ luôn tình trạng 2 tỷ giá hiện nay để đưa về một tỷ giá thống nhất".
Nguồn: Lao Động
