Hà Nội và TP.HCM là 2 đầu tàu kinh tế và “đóng góp” đáng kể vào tốc độ tăng CPI của cả nước. Tuy nhiên, trong khi tốc độ tăng CPI của cả nước trong tháng 1/2011 vẫn lên đến mức 1,74% thì tại Hà Nội, CPI chỉ tăng 1,68% còn tại TP.HCM, chỉ số này tăng 1,01% thay vì mức tăng 1,27% của tháng 1/2010.

Tốc độ tăng CPI năm 2010 của TP.HCM chỉ ở mức 9,58% trong khi cả nước tăng 11,75%. Việc giữ được tốc độ lạm phát như chỉ đạo của Chính phủ (dưới 2 con số), theo Chủ tịch UBND TP.HCM, ông Lê Hoàng Quân là TP.HCM sử dụng đồng bộ các giải pháp kiềm chế tốc độ tăng giá, tăng giá bất hợp lý… Trong đó quan trọng nhất là TP.HCM đặc biệt quan tâm đến việc hỗ trợ các doanh nghiệp dự trữ hàng hoá, đảm bảo cân đối cung cầu, tổ chức nhiều điểm bán hàng bình ổn giá (để bình ổn giá cả trong dịp Tết Canh Dần năm 2010, các địa phương trong cả nước chi tổng cộng 950 tỷ đồng với lãi suất 0% hỗ trợ cho các doanh nghiệp dự trữ hàng hoá, bảo đảm cân đối cung cầu thì riêng TP.HCM đã chi hơn 422 tỉ đồng, Hà Nội chi 250 tỷ đồng).

“Tốc độ tăng CPI tác động rất lớn đến tình hình thực hiện các chính sách phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, Bộ Công thương, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước phải cân đối hài hoà giữa chính sách tài khoá và chính sách tiền tệ, giữa cung và cầu hàng hoá, chống tình trạng lợi dụng thị trường biến động để trục lợi… Cần phải dồn sức để triển khai công tác kiềm chế CPI trong Quý 1 và quý 4, vì đây là thời gian sức tiêu dùng của xã hội tăng đột biến, doanh nghiệp cũng tăng khả năng mua nguyên nhiên vật liệu dự trữ để phục vụ cho hoạt động sản xuất - kinh doanh. Nếu kiềm chế được CPI trong Quý 1 và Quý 4 thì khả năng thực hiện mục tiêu không để lạm phát tăng quá 7% trong năm nay có thể thực hiện được”, ông Quân phát biểu.

Nắm rất rõ “quy luật” tăng giá nên ngay từ những tháng cuối năm 2010, Bộ Tài chính đã hướng dẫn các địa phương triển khai đồng bộ nhiều biện pháp bình ổn giá, trong đó có việc hỗ trợ doanh nghiệp dự trữ hàng hoá, đảm bảo cân đối cung cầu trong dịp Tết Tân Mão; tổ chức hàng loạt điểm bán hàng bình ổn giá nhằm đáp ứng đầy đủ mọi mặt hàng thiết yếu, ổn định thị trường.

“Hiện có khoảng 40 địa phương đã thực hiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp dự trữ hàng hoá với tổng kinh phí dự kiến vào khoảng 2.500 tỷ đồng, gấp hơn 2,6 lần năm 2010 dưới các hình thức ứng vốn hoặc hỗ trợ lãi suất để doanh nghiệp mua hàng dự trữ, đáp ứng cung cầu của thị trường tăng mạnh vào dịp trước và sau Tết”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh cho biết.

Hà Nội và TP.HCM là 2 địa phương đi đi đầu trong việc hỗ trợ doanh nghiệp tham gia bình ổn giá và hiệu quả thu được khá cao (chỉ số CPI của 2 địa phương này luôn thấp hơn mức tăng chung của cả nước), vì vậy, ông Ninh kêu gọi: “Các địa phương chưa thực hiện hỗ trợ doanh nghiệp bình ổn thị trường nên nghiên cứu, học tập kinh nghiệm để triển khai đồng thời với việc tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh sản xuất, bảo đảm cân đối cung cầu hàng hoá và lưu thông, không để thiếu hàng gây sốt giá cục bộ”.

Là tỉnh nghèo, ngân sách địa phương khá eo hẹp nên Cao Bằng cũng như nhiều tỉnh “cùng cảnh ngộ” khác không có nhiều điều kiện hỗ trợ vốn vay không lãi suất cho doanh nghiệp bình ổn giá thị trường vì thế Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng, ông Nguyễn Hoàng Anh cho rằng, bên cạnh việc hỗ trợ doanh nghiệp tham gia bình ổn giá cần phải làm rõ nguyên nhân gây áp lực nên lạm phát.

“Nguyên nhân gây ra lạm phát là do mất cân đối cung cầu thực hay chỉ là khan hiếm hàng hoá ảo mang lợi ích cục bộ cho một số tổ chức? Lạm phát vào quý 1 và quý 4 hàng năm là do nguyên nhân nội tại từ nền kinh tế hay chỉ mang tính chất chu kỳ nhất thời? Cần phải làm rõ nguyên nhân và thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để xử lý”, ông Hoàng Anh phát biểu.

Trong khi đó An Giang - địa phương có quy mô kinh tế cỡ trung bình, cũng tham gia hỗ trợ doanh nghiệp bình ổn giá, nhưng theo ông Lâm Minh Chiếu, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, thực hiện Chỉ thị 1875/CT-TTg ngày 30.11.2010 của Thủ tướng Chính phủ về bình ổn giá cả, thị trường, trong quá trình chỉ đạo, điều hành, địa phương chỉ có thể cân đối cung cầu đối với một số mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm; các mặt hàng thiết yếu còn lại như chất đốt, xăng dầu, gas, ximăng, sắt thép, thuốc chữa bệnh… địa phương rất khó thực hiện do các mặt hàng thiết yếu này chủ yếu được sản xuất, nhập khẩu ở các trung tâm kinh tế lớn.

“Vì vậy, để bình ổn giá thị trường, kiềm chế lạm phát có hiệu quả, Chính phủ cần có chính sách khuyến khích doanh nghiệp trong cả nước tham gia cân đối cung cầu, bình ổn thị trường cả nước chứ không bình ổn cục bộ từng địa phương. Trong đó cần phải có chính sách tài chính khuyến khích doanh nghiệp đầu tư xây dựng tổng kho tại những thị trường có nhu cầu lớn. Bên cạnh đó, để thực hiện tốt công tác kiểm soát giá, bình ổn thị trường, Chính phủ nên thành lập quỹ bình ổn thị trường để hỗ trợ các địa phương khó khăn trong cân đối ngân sách khi thực hiện nhiệm vụ bình ổn thị trường trong mỗi dịp lễ - tết”, ông Chiếu đề xuất.

Nguồn: Đầu tư