Thứ nhất, TMBL quý I/2011 ở mức khá cao, đạt 451.800 tỷ đồng, bình quân đầu người đạt trên 1,7 triệu đồng/tháng. Điều đó chứng tỏ, tầng lớp trung lưu đã xuất hiện, cùng với những người có thu nhập cao đã có mức chi tiêu rất lớn. Mức chi tiêu cao, trong điều kiện bình thường, nhất là thời kỳ ưu tiên tăng trưởng, thì không nên phê phán, thậm chí còn được khuyến khích. Nhưng trong điều kiện của Việt Nam hiện nay (GDP năm 2010 mới đáp ứng được dưới 90% vốn đầu tư và tiêu dùng cuối cùng, tiết kiệm so với GDP chỉ đạt 28,5%, thấp hơn so với vốn đầu tư so với GDP là 41,9%) và kiềm chế lạm phát đang là mục tiêu ưu tiên số một, thì việc tiết kiệm tiêu dùng là cần thiết, cần được khuyến khích.

Thứ hai, TMBL quý I năm nay tăng khá mạnh so với cùng kỳ năm 2010.

Nếu loại trừ yếu tố tăng giá tiêu dùng (giá tiêu dùng bình quân quý I/2011 so với cùng kỳ năm trước tăng 12,79%), thì TMBL tăng 8,7%. Đây là tốc độ tăng thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng 14,4% của quý I năm 2010, nên được xem là một chuyển biến tích cực trong điều kiện lạm phát cao, góp phần kiềm chế lạm phát. Tuy nhiên, tốc độ tăng này vẫn cao gấp 1,6 lần tốc độ tăng trưởng GDP, tức là tiêu thụ trong nước tăng cao hơn tốc độ tăng trưởng của sản xuất.

Trong điều kiện sản xuất chưa đủ cho đầu tư và tiêu dùng, thì tiêu thụ tăng cao hơn sản xuất được xem là không bình thường. Trong điều kiện lạm phát “nóng” như hiện nay, việc tiêu thụ tăng cao hơn sản xuất chẳng khác nào “đưa thêm củi vào đáy nồi”. Thực tế này không những tác động đến lạm phát, mà còn tác động đến nhập khẩu, làm cho nhập siêu trong quý I tăng lên qua các tháng (tháng 1 là 767 triệu USD, tháng 2 là 1.112 triệu USD, tháng 3 là 1.150 triệu USD) và quy mô nhập siêu bình quân trong quý I vẫn ở mức trên 1 tỷ USD/tháng.

Điều đáng quan tâm là, nhập khẩu, nhập siêu cao trong khi lạm phát thế giới gia tăng sẽ làm xuất hiện tình trạng “nhập khẩu lạm phát” và khuếch đại lạm phát trong nước. Vì vậy, cần có giải pháp kiềm chế nhập siêu, đồng thời thắt chặt chi tiêu của các cơ quan nhà nước, cũng như vận động người dân tiết kiệm tiêu dùng trong thời kỳ lạm phát cao.

Thứ ba, theo loại hình kinh tế, TMBL của khu vực kinh tế nhà nước, tập thể tăng khá cao và cao hơn tốc độ chung. Điều đó cho thấy, hai khu vực này đã hưởng ứng tốt hơn Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Khu vực cá thể tăng thấp nhất, chứng tỏ người tiêu dùng có thu nhập thấp, người dân sống ở nông thôn đã thắt chặt chi tiêu; tiêu dùng của họ đã “co lại” trong điều kiện lạm phát cao. Khu vực kinh tế tư nhân có tốc độ tăng cao hơn tốc độ chung, tỷ trọng trong TMBL đã chiếm tới 34,4%, một mặt chứng tỏ khu vực này có những lợi thế về cơ sở hạ tầng, về quản lý (siêu thị, cửa hàng tiện lợi,…); mặt khác, tiêu dùng của tầng lớp trung lưu tiếp tục gia tăng, mặc dù lạm phát cao.

Thứ tư, theo cơ cấu ngành, ngành thương nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng cao nhất (79%) và duy trì tốc độ tăng bằng tốc độ chung, chứng tỏ phần đông người dân đã bắt đầu tiết kiệm chi tiêu mua sắm. Lĩnh vực khách sạn - nhà hàng - ngành du lịch có tốc độ tăng cao hơn tốc độ chung, chứng tỏ tầng lớp từ trung lưu trở lên vẫn mạnh tay chi tiêu

Nguồn: Đầu tư